Elmmetrik Profil

Əsas

Tam Adı

Tarix Meyrut oğlu Dostiyev

Elmi dərəcə

tarix elmləri doktoru

Elmi ad

Dosent

Təvəllüd

Ünvan

Telefon

İş yeri

Müəssisə / Şöbə

Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi

Vəzifə

Aparıcı elmi işçi (0,5)

Əsas iş yeri

Bəli

İşləmə müddəti

1 Yanvar 2024 - H/h

Tarix	Məqalə sayı	İstinad sayı	h index	i10 index
1 Dekabr 2024	117	84	4	2
1 Noyabr 2024	117	84	4	2
1 Oktyabr 2024	116	82	4	2
1 Sentyabr 2024	116	82	4	2
1 Avqust 2024	116	82	4	2
1 İyul 2024	116	82	4	2
1 İyun 2024	111	78	4	2

Content for WOS.

Content for TUBITAK.

Elmi işlərin siyahısı

İşin adı	Jurnalın adı, Nəşriyyat, cild, N	Müəlliflər	İstinad sayı	Nəşr tarixi	Abstrakt və oxşar məqalələr
Средневековые археологические памятники Северо-Восточного Азербайджана (IX-XIII вв.).	book səh: 154 c.	Т. Достиев	21	1999	Əlaqəli məqalələr(Google)
Средневековые археологические памятники Северо-Восточного Азербайджана (IX-XIII вв.)	Эпоха камня и палеометалля Азиатской части СССР Новосибирск	Т. Достиев	21	1988	Əlaqəli məqalələr(Google)
Поливная керамика средневекового города Шабрана (IX-XIII вв.)	Советская археология /N: 3 səh: 193-206	Т. Достиев	15	1989	Əlaqəli məqalələr(Google)
Поливная керамика средневекового города Шамкир // Поливная керамика Средиземноморья и Причерноморья X—XVIII вв.	Поливная керамика Средиземноморья и Причерноморья X—XVIII вв. /Cild: 2 səh: 639-674	Т. Достиев	7	2017	Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового … Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового города Шамкир, развалины кото Глазурованная керамика Шамкира изготовлена на гончарном круге из хорошо промешенной, отмученной, высококачественной глины, имеет равномерный обжиг. В VIII-X вв. основными техническими средствами декорирования глазурованной керамики были цвет обожженного черепка, ангоб, окись марганца и меди, и глазурь. Доминировала роспись ангобными красками. Второй этап в развитии художественной керамики Шамкира, охватывающий XI-начало XIII в., характеризуется некоторыми новшествами в технологии декорирования. Широкое распространение получили изделия, украшенные гравировкой, техникой «в резерве», марганцевой росписью по белому ангобному покрытию, гравировкой по марганцевой росписи, полихромные изделия … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Orta əsr Şəmkir şəhəri: arxeoloji qazıntılar və artefaktlar	Bakı: Çaşıoğlu	TM Dostiyev, RY Bəşirov, RH Mirzəyev, NN Hüseynli	7	2013	Əlaqəli məqalələr(Google)
Основные итоги археологического изучения средневековых городов Азербайджана	Вестник Бакинского Университета /N: 3 səh: 83-88	Т. Достиев	4	2003	Əlaqəli məqalələr(Google)
Glazed Ceramics of Medieval Shamkir City	Glazed Pottery of the Mediterranean and the Black Sea Region, 10th-18th Centuries /Cild: 2 səh: 639-674	TM Dostiyev	3	2017	This article focuses on the red-clay glazed … This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the leﬅ bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th—10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th—beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Azərbaycanın orta əsr şəhərləri (IX-XIII əsrin əvvəlləri).Bakı:Elm və təhsil.	book səh: 200 s.	T. Dostiyev	3	2016	Əlaqəli məqalələr(Google)
Orta əsr Şəmkir şəhərinin basmanaxışlı bədii keramikasının bəzi nümunələri	Azərbaycan arxeologiyası /N: 2 səh: 47-57	Dostiyev Tarix Meyrut oğlu	3	2015	Əlaqəli məqalələr(Google)
Этнокультурные процессы в Северо-Восточной Албании в раннем средневековье.	Вестник Бакинского Университета /N: 2 səh: 56-62	Достиев Тарих Мейрут оглы	3	2013	Əlaqəli məqalələr(Google)
Kavimler göçü döneminde Doğu Kafkasyada türk egemenliği	XV. Türk Tarih kongresi. Ankara: 11-15 Eylul 2006. Kongreye sonulan bildiriler.II.Cilt. Ankara, /Cild: 2 səh: 251-256	T. Dostiyev	3	2010	Əlaqəli məqalələr(Google)
Kavimler göçü döneminde Doğu Kafkasyada türk egemenliği	XV. Türk Tarih kongresi. Ankara: 11-15 Eylul 2006. Kongreye sonulan bildiriler. /Cild: 2 səh: 251-256	T. Dostiyev	3	2010	Əlaqəli məqalələr(Google)
Kafkaslardaki eski Türk şehri Şabran	Karadeniz Araştırmaları / Karadeniz Araştırmaları Merkezi /N: 1 səh: 10-20	Tarix Meyrut Dostiyev	3	2004	The historical town Şabran, situated in the … The historical town Şabran, situated in the north-east of Azerbaijan, was founded first time by the Sabir Turks. Its name also descends from them. Şabran was a brilliant cultural centre during the Middle Ages. However, the Mongolic invasions and inter-Mongolic strife gave an end to its magnificent days. The city was completely ruined at the beginning of the 18th century. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Orta əsr Şəmkir şəhər yerinin arxeoloji tədqiqinin ilk yekunları	Azərbaycan arxeologiyası /N: 2 səh: 12-36	T. Dostiyev	2	2009	Əlaqəli məqalələr(Google)
2006-2007-cı illlərdə Şəmkir şəhər yerində aparılmış arxeoloji tədqiqatlar	Şəmkir: arxeoloji irsi, tarixi və memarlığı. Birinci respublika elmi-praktik konfransının materialları. Bakı, 2008. səh: 31-60	T. Dostiyev	2	2008	Əlaqəli məqalələr(Google)
Городища Северного Азербайджана: древность, средневековье	İrs-Наследие /N: 5 səh: 14-17	Т. Достиев	2	2006	Əlaqəli məqalələr(Google)
Фаянсовая посуда с росписью люстром по молочно-белой поливе из городища Шамкир	Theoretical & Applied Science /N: 3 səh: 230-235	Т. Достиев	1	2020	В статье представлена информация о люстровой керамике, … В статье представлена информация о люстровой керамике, обнаруженной в средневековом городище Шамкир, которое расположено в западном регионе Азербайджанской Республики. Люстр-особый красочный состав, который придавал изделиям металлический отблеск. В декоре доминируют растительные и эпиграфические орнаменты. Часто встречаются и изобразительные мотивы. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Значение археологических раскопок городища Шамкир для изучения мусульманского города Азербайджана.	Материалы кон-гресса исламской археологии России и стран СНГ. Казань: səh: 106-115	Т. Достиев	1	2016	Археологические раскопки городища Шамкир, расположенного в западном … Археологические раскопки городища Шамкир, расположенного в западном регионе Азербайджанской Республики, на левом берегу реки Шамкирчай, открыли новый этап в исследовании средневековой урбанизации Азербайджана. Общая толщина напластований культурного слоя, отражающих различные стороны жизни средневекового города, достигает 5 метров. В результате археологических раскопок получена весьма ценная информация по оборонительным и гражданским сооружениям, вопросам благоустройства города Шамкир. Большое значение имеют археологические данные о ремесленном производстве, характере и направлениях торговых отношений. В целом раскопки городища Шамкир демонстрируют возможности и перспективы археологии в изучении мусульманского города Азербайджана. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Города и городская культура Азербайджана в эпоху Ильханидов	Город и степь в контактной евроазиаткой зоне : материалы III международной научной конференции, посвященной 75-летию со дня рождения проф. Г.А. Фёдорова-Давыдова (1931-2000). səh: 98-102	Т. Достиев	1	2013	Əlaqəli məqalələr(Google)
Поливная керамика средневекового города Шамкир	Поливная керамика Средиземноморья и Причерноморья X—XVIII вв. / Издательский дом Stratum, Университет «Высшая антропологическая школа» səh: 639-674	Tarix Meyrut Dostiyev	1	0	This article focuses on the red-clay glazed … This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the left bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th — 10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th — beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
PALEOMETAL DÖVRÜ ETNİK-MƏDƏNİ PROSESLƏRİN TƏDQİQİNDƏ QƏBİR ABİDƏLƏRİ MƏNBƏ KİMİ (SEYIDLI KURQANıNıN MATERIALLARı əSASıNDA)	DÖVLƏT VƏ DIN Учредители: State Committee on Religious Associations of the Republic of Azerbaijan /Cild: 70 /N: 3 səh: 105-112	TARIX DOSTIYEV	0	2021	Azərbaycan arxeologiyasının ən mürəkkəb, eyni zamanda ən … Azərbaycan arxeologiyasının ən mürəkkəb, eyni zamanda ən aktual problemlərindən biri ən qədim və qədim dövrlərdə cərəyan etmiş etnik-mədəni proseslərin, tədqiq olunan arxeoloji mədəniyyətlərin və arxeoloji abidələrin etnik mənsubiyyətinin müəyyənləşdirilməsidir. Söz yox ki, paleometal dövrü cəmiyyətlərinin sosial, etnik və mədəni durumunun öyrənilməsində qəbir abidələri mühüm mənbələrdəndir. Qəbirlərin quruluşu, dəfn adəti, qəbir avadanlığı, ehsan qalıqları, qurbangah və s. mədəni-etnik ənənələr və sosial şərait barədə informasiya axınını təmin edən mənbələrdir [1, s. 68]. Təbii ki, yazılı qaynaqların olmadığı bir dövrdə əhalinin etnik-mədəni səciyyəsinə dair arxeoloji və paleoantropoloji dəlillər əvəzolunmaz dəyərə malik olmaqla obyektiv fikir yürütməyə imkan verir, tədqiqatçını yanılmalardan qoruyur. Paleometal dövrünün erkən çağının etnik-mədəni proseslərinin ən maraqlı məqamı Ön Asiyadan … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Orta əsr Şəmkir şəhərinin şirli polixrom keramikasında antropomorf təsvirlər	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	2021	Səlcuqlar dövründə bədii sənət sahələrində, xüsusilə bədii … Səlcuqlar dövründə bədii sənət sahələrində, xüsusilə bədii kera-mika istehsalında köklü dəyişikliklər baş verir. Dulusçu rəssamların istehsal etdikləri məmulatın bədii dəyərini yüksəltmək üçün axtarışları uğurlu olmuş, məmulatın bədii işlənməsində tətbiq olunan texniki üsullar genişlənmiş, de-kor motivləri zənginləşmiş, palitra daha parlaq və rəngarəng olmuşdur. Bu dövrün şirli polixrom saxsı məmulatı naxış motivlərinin zənginliyi, rəng çalarlarının əlvanlığı və parlaqlığı ilə seçilir. Şirli keramikanın bədii tərtiba-tında həndəsi, nəbati və təsvir motivləri uğurla tətbiq olunurdu. Bu dövrdə istehsal olunan polixrom şirli saxsı məmulatı dövrün mahiyyətini, ruhunu, onun sosial, dini-əxlaqi və fəlsəfi aspektlərini, estetik duyumunu daha qabarıq əks etdirir. Süjetli təsvirləri olan polixrom şirli saxsı qablar bir növ orta əsr miniatürlərini xatırladır. 2006-2019-cu illərdə orta əsr Şəmkir şəhər yerində aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində əldə olunmuş şirli saxsı məmulatı yuxarıda qeyd olunanları əyani təsdiqləyir. Şəmkir şəhərinin saxsı məmulatı kolleksiyasında Səlcuqlar dövrünün şirli polixrom saxsı qabları yüksək bədi-iliyi ilə fərqlənərək yerli dulusçu rəssamların gil parçasından nadir sənət əsərləri yaratmağa qadir olduqlarını nümayiş etdirir. Bu bədii saxsı məmulatı bədii işlənmə müxtəlifliyi, formasının mükəmməlliyi, naxış motivlərinin zən-ginliyi, rəng çalarlarının əlvanlığı və parlaqlığı ilə fərqlənir. Onların bədii tərtibatında həndəsi, nəbati və təsvir motivləri uğurla tətbiq olunub. Bu məqa-lədə, yalnız antropomorf təsvirli şirli polixrom saxsı qab nümunələrindən bəhs edəcəyik. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Cредневековые города Азербайджана в системе исламской цивилизации	European Journal of Humanities and Social Sciences Scientific journal /N: 2 səh: 19-25	Т. Достиев	0	2020	В статье представлена информация о формировании и … В статье представлена информация о формировании и развитии мусульманского города в Азербайджане. С распространением Ислама на Кавказе произошёл коренной перелом в материальной и духовной культуре населения Азербайджана. В IX-X вв. утвердился тип города, который аналогично городам мусульманского Востока, имел трехчленную планировочную структуру: цитадель, шахристан и рабад. Культовая архитектура-мечети, минареты, медресе, мавзолеи являлась доминантом городского ландшафта. Города Азербайджана, как значительные культурные центры Кавказа и Ближнего Востока, в средние века играли значительную роль в развитии Исламской культуры. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Orta äsr Şämkir şähärinin keramikası: Ceramics of the medieval town of Shamkir	book / Apostrof-A	Tarix Dostiyev	0	2020	Əlaqəli məqalələr(Google)
Религии Центральной Азии и Азербайджана. Ислам.	book /Cild: 5	Т.Достиев , К. Байпаков, Б. Аманбаева, В. Горячева, Л. Додхудоева, Д. Мирзаахмедов	0	2020
Фортификационные со-оружения средневекового города Шамкир	Археологическое наследие Кавказа: актуальные проблемы изучения и сохранения. XXXI Крупновские чтения. Материалы Международной научной конференции, посвященной 50-летию Крупновских чтений и 50-летию Дербентской археологической экспедиции. Махачк səh: 333-335	Т. Достиев	0	2020	Əlaqəli məqalələr(Google)
Azərbaycanın İslam memarlığında gəc üzrə oyma (arxeoloji materiallar əsasında)	Dövlət və din /N: 3 səh: 102-108	Dostiyev T.M.	0	2020
THE STUCCOWORK OF MEDIEVAL SITY OF SHAMKIR	Archaeological Heritage /Cild: 2	TM Dostiyev	0	2019	This article dill with to samples of … This article dill with to samples of artistic stucco carving of the medieval city of Shamkir. Using the plastic properties of raw stucco and its strength after grasping, medieval craftsmen created graceful, embossed patterns. During archaeological excavations, stucco ornaments were mostly found during the study of the monumental building of the 9th-10th centuries. Unfortinately, all findings are presented in fraqmented form. A brick with an alabaster decoration on inscription found in territory of excavataion site VI of shahristan, its relatively well preserved. Unfortinately, all findings are presented in fraqmented form. A brick with an stucco decoration on inscription found in territory of excavataion site VI of shahristan, its relatively well preserved. The Arabic writing, carved on the stucco surface says:“… the power belong to the Allah”. The samples of artistic stucco carving by weight are mainly two-layer, sometimes there are three-layer patterns. In ornamental compositions, floral, and epigraphic elements were widely used: twisted branch, bud, leaf, inscriptions in the Kufic script of the Arabic alphabet, etc. Stucco cutters also used different colors to enhance the artistic effect of the stucco decor. In most copies, the background of the pattern was painted in blue. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Торговые связи Азербайджана с городами Золотой Орды	Азак и мир вокруг него: материалы Международной научной конференции (14 – 18 октября 2019 года, г. Азов) səh: 74-77	Т. Достиев	0	2019
Изображение гепарда на средневековой керамике Азербайджана	İrs-Наследие /N: 3 səh: 12-17	Достиев Тарих Мейрут оглы	0	2019
Orta əsr Şəmkir şəhərinin sferokonus qabları	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	2019	Açar sözlər: Orta əsr, Şəmkir, keramika, sferokonus … Açar sözlər: Orta əsr, Şəmkir, keramika, sferokonus qablar, əl-kimya, Orta əsr müsəlman şəhərlərinin, eləcədə Azərbaycanın orta əsr şəhərlərinin saxsı məmulatı arasında sferokonus qablar özünəməxsus yer tutur. 2006-2018-ci illərdə Şəmkir şəhər yerində aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində xeyli bütöv və fraqment halında sferokonus nümunələri aşkarlanmışdır. Onların yuxarı hissəsi, əsasən, kürəvi, aşağısı isə konusvaridir. Ağız hissə olduqca dar deşiyi olan təkərvari və ya günbəzvari başlıqla bitir. Sferokonuslar narın, odadavamlı gildən hazırlanaraq yüksək hərarətdə bişirilmişdir. Bu qablar orta əsr dulusçularının xammalın–dulus gillərinin xüsusiyyətlərinə dərindən bələd olduğunu, istehsal üçün xammalı yüksək peşəkarlıqla seçməyi və emal etməyi bacardıqlarını əyani təsdiqləyir. Sferokonusların divarları qalın, möhkəm və sukeçirməyəndir. Bir qayda olaraq alt tərəf daha qalın və ağırdır. Bu kateqoriya qabları səciyyələndirən başlıca əlamətlər kimi onların divarlarınınn qalın, saxsının yüksək dərəcədə sıx və həddən artıq bərk olmasını göstərirlər (28, с. 51; 29, с. 25). Sferokonusların VIII əsrdə Xilafətin mərkəz bölgələrində meydana çıxdığı, sonradan bütün müsəlman aləminə yayıldığı ehtimal olunur (16). Arxeoloji qazıntılar zamanı Şəmkir şəhər yerindən istehsal çıxarlarına, üstehsal qüsurlu olan nüsxələrin tapılması, şübhəsiz ki, yerli istehsalı təsdiqləyən maddi dəlillərdir. Orta tutumlu, qalın divarlı, gövdəsi şişman, oturacağı konus şəkilində olan sferokonus qab bişmə prosesində deformasiyaya uğramış, çiynində batıq əmələ gəlmişdir (I tablo, şəkil 6). Digər bir sferokonus fraqmentində bişmə prosesində qab deformasiyaya məruz qalmış … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Elmdə keçən ömür	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev, Roza Arazova, Bəhlul İbrahimlı	0	2019	Azərbaycan arxeologiya elminin patriarxlarından biri, tarix elmləri … Azərbaycan arxeologiya elminin patriarxlarından biri, tarix elmləri doktoru, professor, əməkdar müəllim Qüdrət Seyfulla oğlu İsmayılzadənin 85 yaşı tamam olur. Görkəmli alim, mehriban ailə başçısı və etibarlı dost kimi tanınan Qüdrət müəllim hər bir ziyalıya nümunə ola biləcək mənalı və şərəfli ömür yolu keçmişdir.Q. İsmayılzadə 1934-cü ildə Bakıda anadan olmuşdur. Həmyaşıdları arasında bilik və bacarığı ilə seçilən Qüdrət müəllim məktəb illərində ictimai işlərdə həmişə fəal iştirak etmiş, dəfələrlə Respublika və Ümumittifaq müsabiqə və olimpiadalarının qalibi olmuş, fəxri fərmanlar və diplomlar almışdır. 1957-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsini müvəffəqiyyətlə bitirən Qüdrət müəllim təyinatı üzrə Yardımlı rayonunun Arus və Mirimli kənd məktəblərində tarix fənnindən, və eyni zamanda yaxşı bildiyi rus dili fənnindən də dərs demişdir. Tarixçi olmağı və Vətənə sonsuz məhəbbəti onun rayonda olan arxeoloji abidələrə marağını artırmış, bu abidələri öyrənməyə başlamışdır. Yardımlıdakı fəaliyyəti gənc müəllimin elmə və təhsilə həsr olunmuş həyat yolunun başlanğıcı olmuşdur. Təyinat müddəti bitdikdən sonra Azərbaycan Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutunun Arxeologiya bölməsində elmi fəaliyyətə başlayır və elə ilk illərdə Gəncə-Qazax bölgəsində, Mil-Qarabağ düzündə, Daşkəsən-Xaçbulaq yaylaqlarında, Şirvanda, Qobustanda, Örənqala şəhər yerinin və Üçtəpə kurqanlarının qazıntılarında İM Cəfərzadə, AA İessen, SM Qazıyev, İM Nərimanov, MH Hüseynov, ÖŞ İsmizadə, QM Aslanov, RM Vahidov və QM Əhmədov kimi görkəmli arxeoloqlarla birlikdə iştirak etmiş, zəngin təcrübə məktəbi keçmişdir. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Arxeoloji lüğət.Bakı: Elm və Təhsil	book səh: 324 s.	Т. Достиев	0	2018
Исследования цитадели средневекового города Шамкир	Кавказ в системе культурных связей Евразии в древности и средневековье. XXX – Крупновские чтения по археологии Северного Кавказа. Материалы международной научной конференции səh: 453-455	Т. Достиев	0	2018
Orta əsr Şəmkir şəhər yerindən tapılmış kirəmitlər haqqında	Bakı Universitetinin Xəbərləri, humanitar seriya /N: 1 səh: 78-85	Dostiyev Tarix Meyrut oğlu	0	2018
Arxeoloq Qara Məmməd oğlu Əhmədovun 90 illiyinə	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	2018	Açar sözlər: Qara Əhmədov, arxeoloq, Örənqala şəhər … Açar sözlər: Qara Əhmədov, arxeoloq, Örənqala şəhər yeri, Qəbələ şəhəri, Beyləqan şəhəri.2018-ci ildə görkəmli Azərbaycan arxeoloqlarından biri, tarix elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü Qara Məmməd oğlu Əhmədovun anadan olmasının 90 ili tamam olur. Adı ölkəmizdə Orta əsrlər arxeologiyasının formalaşması və inkişafı ilə ayrılmaz surətdə bağlı olan Qara Əhmədov özünün bilik və bacarığını, elmi yaradıcılıq istedadını Azərbaycanın arxeoloji irsinin, başlıca olaraq orta əsr şəhərlərinin tədqiqinə yönəltmişdi. Qara müəllimin həyat və yaradıcılığının yarım əsrdən artıq dövrü 1952-ci ildən ömrünün sonuna, 2003-cü ilədək Azərbaycan MEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu ilə bağlı olmuş, baş laborantdan sektor rəhbərinədək müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. O, 1928-ci ildə Qəbələ rayonunun Çarxana rəndində faytonçu ailəsində anadan olub. Orta təhsilini Qəbələ rayonunun Hacalı kənd məktəbində aldıqdan sonra 1944-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinə daxil olmuşdur. Gənc Qara Əhmədovun tarixçi olmaq arzusu, söz yox ki, keçmişin yadigarları olan arxeoloji abidələrlə Qəbələ rayonunun zənginliyi ilə müəyyən dərəcədə bağlı idi. O, müsahibələrindən birində bu məsələyə toxunaraq bildirir ki,“Kəndimiz sirlərlə dolu qədim Qəbələ şəhərinin xarabalıqları yaxınlığında yerləşdiyindən mən kənd uşaqları, məktəb dostlarımla tez-tez oraya gedər və onun hələ də qalmaqda davam edən möhtəşəm divarlarının üstünə qalxar, bər-bəzəkli saxsı qırıqları yığar, onun ecazkar sirlərini öyrənməyə çalışardım. Bu qədim şəhər haqqında kənd ağsaqqallarının danışdıqları gözəl əfsanələri mən onun özündən eşitmək … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
STORE POTTERY OF THE MEDø EVAL TOWN OF SHAMKø R	Archaeological Heritage /Cild: 1	TM Dostiyev	0	2017	Store pottery is represented mainly by household … Store pottery is represented mainly by household jugs-kyups, which served to store food and liquids. They had a flat, round bottom, a pear-shaped or ovoid body, a low, wide or tall, cylindrical throat, a coronet bent outward. There are jugs (kyups) with or without handles. Jugs (kyups) were formed from 3-5 parts. The surface of the connecting parts is covered with plucked molded belts, which were a strengthening and decorative element. In the decoration of kyups used linear ornaments, stucco and stamped ornaments. Juqs with a polished surface with red paint is quite typical for Arran seramic school, especially, for the Shamkir ceramic senter. They are decorated with stamped belts with the images of animals. Goats, deer, Dogs, horses, birds and fish are most often used in different compositions; the tree of life fraqment while depictions of human beings are rare. Juqs with a polished surface with red paint is quite typical for Arran seramic school, especially, for the Shamkir ceramic senter. They are decorated with stamped belts with the images of animals. Goats, deer, dogs, horses, birds and fish are most often used in different compositions; the tree of life fraqment while depictions of human beings are rare. Similar ceramics are also known from Old Ganja and Beilagan. Among the container ceramics there are vessels with a wide neck, barrel-shaped body with handles on the shoulders. The brachial part of these vessels is richly decorated with geometric patterns, engraved, painted, impressed, incised and molded. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Orta əsr Şəmkir şəhərinin memarlığına dair	XXI əsr və tarixi islam şəhərləri. II Beynəlxalq konfransın materialları səh: 144-149	T. Dostiyev	0	2017
Orta əsr Şəmkir şəhərində fayans qabların istehsalına dair	Bakı Universitetinin Xəbərləri, humanitar seriya /N: 1 səh: 105-113	Dostiyev Tarix Meyrut oğlu	0	2017
İslam arxeologiyası” anlayı-şına dair	Dövlət və din /N: 4 səh: 80-86	Dostiyev Tarix Meyrut oğlu	0	2017
Armenian occupation and some examples of the falsification of the history of Azerbaijani culture	İrs – Heritage /N: 3 səh: 50-63	Dostiyev Tarikh	0	2017
Orta əsr Şəmkir şəhər yerindən tapılmış oduncaq nümunələrinin dendroarxeoloji tədqiqi	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev, Vahid Fərzəliyev, Fərid Seyfullayev	0	2017	Arxeoloji tədqiqatlar zamanı tapılan bütün növ qalıqlar … Arxeoloji tədqiqatlar zamanı tapılan bütün növ qalıqlar o dövrün təbii şəraitini, bitki örtüyünü, insanların fəaliyyətini müəyyənləşdirmək baxımından çox böyük əhəmiyyət kəsb edir. Son dövrlərdə elmlərin inteqrasiyada inkişaf etməsi, arxeoloji tədqiqatlarda təbiət elmlərinin metodlarının tətbiqi ilə əlaqədar olaraq, tapılan bitki qalıqlarının növünü, eyni zamanda onun yaşını təyin etmək olur. Bitkilərdən və xüsusən də, ağaclardan çox geniş sahələrdə istifadə edildiyindən (yanacaq, qida, tikinti materialı) onların tədqiqi daha da böyük önəm daşımağa başlayır [6]. Amma, bitki qalıqları ilə işləyərkən bəzi çətinliklər yaranır. Çox vaxt onlar çürüyür, dağılır, anatomik quruluşu pozulur və bu isə növ səviyyəsində təyinat aparmaqda çətinlik törədir. Bütün bunlara baxmayaraq, cins və ya növ səviyyəsində təyinat aparmaq əsasən mümkün olur.Arxeoloji fossil ve subfossil oduncaqlar dendroarxeoloji ve oduncaq anatomik metodlar vasitəsilə analiz edilir [7]. Ümumilikdə arxeoloji qazıntılarda müxtəlif ağac cinslərinə rast gəlinir [16]. Ən çox təsadüf edilən ağac cinsi isə palıddır [12, p. 813-819]. Palıdların oduncağında yüksək miqdarda tanin maddəsi olduğuna görə, onlar nəm mühitdə uzun müddət qalmaq xassəsinə malikdirlər. Bu da palıdın oduncağını daha qiymətli edir [10, p. 243-250]. Palıd uzun müddət bir yerdə qaldıqda başqa maddələrlə reaksiyaya gedib oduncaq rəngini dəyişə bilir [11, p. 123-133; 13, p. 298-318]. Respublikamızda meşə sahəsi çox azdır və əsasən də, dağətəyi və dağlıq ərazilərdə yayılmışdır. Meşə sahələri kifayət qədər olmadığından tarix boyu tikinti məqsədilə ağacdan az istifadə edilmişdir və geniş tətbiq edilməmişdir. XIII-XIV əsrlərdə … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
SOME SAMPLES OF ARTISTIC CERAMICS OF SHAMKIR DURING SELJUK PERIOD	ХЯБЯРЛЯРИ ВЕСТНИК səh: 91	TM DOSTIYEV	0	2016	The article deals with the glazed ceramics … The article deals with the glazed ceramics of medieval Shamkir. A group of glazed ceramics of Seljuk period is decorated with manganese-painted white clay slip under transparent glaze. In the decoration of this kind of pottery the majorities are the decorative and floral ornaments, figuratives are rare. One sample has a stylized epigraphic decoration. A cup with the picture of bird, most likely in the heraldic eagle pose attracts attention. Samples of glazed ceramics, decorated with engravings of paintings of manganese attract attention as well. Engraving was brought just before slip layer, thanks to which the drawing is distinguished with white lines on the background of manganese. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Orta əsr Şəmkir şəhərində tolerantlıq	Dövlət və din /N: 5 səh: 53-58	Dostiyev Tarix Meyrut oğlu	0	2016
Orta əsr Şəmkir şəhərinin anqob naxışlı yaşıl şirli keramikası	Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası /N: 2 səh: 117-128	T. Dostiyev	0	2015
Şəmkir şəhər yerindən tapılmış “minai” tipli fayans qablar	Azərbaycan arxeologiyası /N: 1 səh: 82-92	T. Dostiyev	0	2015
Obranne stavby stradovekych Azerbajdzanskych mest	İrs-Dedictvi /N: 3 səh: 20-27	_	0	2015
Stadtmauern im Mittelalte-rlichen Aserbaidchan	İrs-Erbe /N: 2 səh: 4-11	Dostiyev Tarix	0	2015
Orta sr Şəmkir şəhərinin abadlığı arxeoloji qazıntılar işığında	Bakı Universitetinin Xəbərləri, humanitar seriya /N: 1 səh: 89-96	Dostiyev Tarix Meyrut oğlu	0	2015
Художественные костяные изделия Азербайджана 9-15 вв.	Вестник Международного Института Центральноазиатских исследований /N: 18 səh: 59-77	Т. Достиев	0	2013
Arkeoloji ve Azerbaycan halk müziği	IV.Uluslararası Türk Kültürü Kurultayı. Fethiye 21-24 mart 2013. Türkü-Türkülerimiz. Türküler ve öyküler. Halk Kültürü Araştırmaları Yayınları №49 səh: 611-616	T. Dostiyev	0	2013
Оборонительные сооружения средневековых городов	İrs-Наследие /N: 1 səh: 8-12	Достиев Тарих Мейрут оглы	0	2013
Ortaçağ Kenti Şemkir Arkeolojik Kazıların İşığında	İrs,Miras /N: 6 səh: 54-63	Dostiyev Tarih	0	2013
La Shamkir medievale rivelata dagli scavi archeologici	Irs, Patrimonio /N: 7 səh: 24-33	Dostiyev Tarix	0	2013
Professor C.Ə.Xəlilov və Azərbaycanın orta əsr arxeoloji abidələrinin tədqiqində onun rolu	Azərbaycan arxeologiyası /N: 1 səh: 42-48	Dostiyev Tarix Meyrut oğlu	0	2013
О производстве оконного стекла в средневековом Азербайджане	Вестник Бакинского Университета, /N: 1 səh: 77-82	Достиев Тарих Мейрут оглы	0	2012
О взаимосязях Азербайджана с Золотой Ордой в 13-14 вв.	Диалог городской и степной культур на евразийском пространстве. Материалы V международной конференции, посвященной памяти Г.А.Федоров-Давыдова. Казань-Астрахань səh: 166-169	Т. Достиев	0	2011	Əlaqəli məqalələr(Google)
Canaxırda antik nekropol	Bakı Universitetinin Xəbərləri, humanitar seriya / 103-109 /N: 2	Q.Qoşqarlı T.Dostiyev	0	2011
Digging into the past. The Shamkir excavations.	Visions of Azerbaijan /N: July-august səh: 68-72	T. Dostiyev	0	2011
Стеклянные сосуды средневекового города Шамкир	Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası, /N: №2 səh: 65-80	Т. Достиев	0	2009
Azərbaycanda şəhər mədəniyyətinin formalaşmasında İslamın rolu	Bakı İslam mədəniyyətinin paytaxtıdır. 2009. Beynəlxalq konfransın tezisləri.Bakı səh: 14-15	T. Dostiyev	0	2009
Orta əsr Azərbaycan şəhərlərinin plan quruluşu və istehkamlarına dair	Bakı Dövlət Universitetinin 90 illik yubileyi minasibəti ilə Tarix fakültəsi əməkdaşlarının elmi-praktik konfransının materialları. Bakı səh: 66-70	T. Dostiyev	0	2009
Раскопки цитадели средневекового Шамкира	Кавказ: Археология и Этнология. Материалы международной научной конференции. Баку səh: 251-257	Т. Достиев	0	2009
Medieval Shamkir town in the light of archaeological excavations	Azerbaijan and Azerbaijanis, /N: 1-4 səh: 99-105	T. Dostiyev	0	2008
Qalabozu yaşayış yeri	Bakı Universitetinin Xəbərləri, ser. hümanitar, /N: 1	T. Dostiyev	0	2007
Древний город раскрывает тайны	İrs-Наследие /N: 6 səh: 30-33	Т. Достиев	0	2007
I Hacıaılılı yaşayış yeri	Azərbaycan arxeologiyası /N: 3-4 səh: 66-75	T. Dostiyev	0	2007
Итоги археологического исследования поселения Гыраг Кесаман I в 2004-2005 гг.	Археология, Этнология, Фольклористика. Международная научная конференция Кавказа. Тбилиси səh: 91-92	Т. Достиев	0	2007
XX Esrin 50-80-ci İllerinde Azerbaycanın Orta Esr Abidelerinin Arxeoloji Öyrenilmesi	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	2006	XX əsrin 50-80-ci illəri Azərbaycanın orta əsr … XX əsrin 50-80-ci illəri Azərbaycanın orta əsr abidələrinin öyrənill sində xüsusi bir mərhələni təşkil edir. Bu dövr çöl tədqiqatlarmın miqyas\| genişlənməsi, ardıcıl və məqsədyönlü xarakter daşıması, əldə olunan: materiallarm tarixi mənbəyə çevrilməsi, orta əsr maddi mədəniyyətinin i ayrı məsələlərinə dair çoxsaylı elmi məqalələrin, bir sıra ümumləşd sanballı monoqrafık tədqiqat əsərlərinin yazılıb çap olunması ilə əlaməf olur.50-ci illərdə aparılmış çöl tədqiqatlarımn səciyyəsinə Beyləqan qar ları ilə başlamaq məqsədəuyğundur. 1951-ci ildə IM Cəfərzadənin rəh\| liyi ilə Beyləqan şəhər xarabahqlarında-Örənqalada arxeoloji qa aparan ekspedisiyanın qarşıya qoyduğu məqsəd Böyük və Kiçik ş qarşılıqlı əlaqəsini müəyyənləşdirməkdən ibarət olmuş, qazıntı nəticosiı Kiçik şəhərin Böyük şəhərdən sonra inşa edilməsi faktı təsdiqlənmişdir (1). Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Из истории торговых связей Азербайджана с северными странами	İrs-Наследие /N: 4 səh: 18-20	Т. Достиев	0	2005
Selcuklular dönəmində Musluman Doğusunda kentleşme durumları ve Azerbaycanda şehir kültürü	14. Türk Tarih Konqresi. Konqreye sunulan bidirilər. Ankara /Cild: 1 səh: 453-458	T. Dostiyev	0	2005
Orta Esrlerde Azerbaycan Ehalisinin Yemek ve İçkilerine Dair	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	2005	Maddi mədəniyyətin mühüm elementi olan yemək və … Maddi mədəniyyətin mühüm elementi olan yemək və içkilərin tədqiqi cəmiyyətin bir çox sosial, iqtisadi və mədəni məsələlərinin işıqlandırılmasına imkan yaradır. Regionun təbii-^ ğrafı s əhalinin etnik xüsusiyyətləri, dini baxışlan, təsərrüfat məşğuh;. _yƏti ilə oagü olan qıoaianma sistemi məhsul-dar qüvvələrin inkişaf səviyyəsindən asılı olmuşdur.Orta əsr müəlliflərinin əsərlərində əhalinin qidalanmasma dair bəzi məlu-matların olmasına və Azərbaycanın orta əsr abidələrinin arxeoloji qazmtıların-dan xeyli miqdarda faktiki materiallarm əldə edilməsinə baxmayaraq yeməklər və içkilər tədqiqat obyektindən kənarda qalmış, maddi mədəniyyətin və məişətin mühüm bir kateqoriyası olan bu sahəyə ayrıca bir əsər həsr olun-mamışdır. Halbuki yeməklər və içkilər, bütövlükdə, xalqın mədəniyyətinin cəmləşmiş ifadəsidir (1, s. 3). Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Şirvanın orta əsr şəhərlərinin arxeoloji tədqiqinin bəzi nəticələri	Azərbaycanşünaslar Müstəqil Birliyinin 10 illiyinə həsr olunmuş azərbaycanşünasların beynəlxalq elmi-nəzəri yubiley konfransı. Məruzələr məcmuəsi. səh: 102-106	T. Dostiyev	0	2004
Şirvanın orta əsr şəhərlərinin arxeoloji tədqiqinin bəzi nəticələri	Azərbaycanşünaslar Müstəqil Birliyinin 10 illiyinə həsr olunmuş azərbaycanşünasların beynəlxalq elmi-nəzəri yubiley konfransı. Məruzələr məcmuəsi. Bakı səh: 102-106	T. Dostiyev	0	2004
Tarix Elmleri Doktoru, Professor Qüdret İsmayılzadenin 70 İlliyine	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev, Roza Arazova	0	2004	Görkəmli alim və peda-qoq, arxeologiya və qədim … Görkəmli alim və peda-qoq, arxeologiya və qədim dünya tarixi sahəsində respub-likanın aparıcı mütəxəssislə-rindən biri, Beynəlxalq Arxeo-loqlar Assosiyasının üzvü,«Azərbaycan Arxeologiyası» jurnalının baş redaktoru, Bakı Dövlət Universitetinin Arxeologiya və etnoqrafıya kafedra-sının müdiri, tarix elmləri dok-toru, professor Qüdrət İsma-yılzadənin 24 oktyabr 2004-cü ildə 70 yaşı tamam olur. Iste-dadlı və zəhmətkeş alimin öm- Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Zəyəmçayda orta əsr körpüsü qalıqları	Azərbaycan arxeologiyası /N: 1-4	В.Квачидзе Т. Достиев	0	2003
Армянская агрессия и фальсификация истории культуры Азербайджана	İrs-Наследие /N: 6 səh: 44-45	Т. Достиев	0	2003
Взаимовлияния культур Кавказской Албании и Качевого мира (IV-VII вв.)	Диалог цивилизации. səh: 101-102	Т. Достиев	0	2003
Zeyemçayda Orta Esr Körpü Qalıqları	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev, Viktor Kvaçidze	0	2003	Azərbaycanm təbii-coğrafı movqeyi, hidroloji şəbəkəsinin sıxlığı, beynəlxalq … Azərbaycanm təbii-coğrafı movqeyi, hidroloji şəbəkəsinin sıxlığı, beynəlxalq karvan yollarmm bu ərazidən keçməsi burada qədimdən möhkəm, monumental kör-pülər ucaldılmasmı şərtləndirmişdir. Tədqiqatçılarm fıkrincə, hələ e. ə. I minilliyin ortalarından Azərbaycanda dayanaqlı daş körpülər ucaldılmışdır. Sonradan yerli memar və mühəndislər öz biliklərini təkmilləşdirərək çoxlu bu tip mükəmməl mülki tikililər inşa etmişlər. Xüsusilə Xilafət rəqibi Bizans imperiyasım beynəlxalq ticarətdə sıxışdırıb öncül mövqe tutduqdan sonra dünya əhəmiyyətli ticarət yolları mşmimda dəyişikliklər oidu. Azərbaycanm şəhərlərinin beynəlxalq ticarətdə rolu daha da yüksəldi (1, s. 150). Bərdə karvan yoTlarmm^ əsıştn^ TTttMmi^ Hi^^ aK.-kəzlərindən birinə çevrildi. Müxtəlif istiqamətlərdən gələn karvan yolları burada qovuşur, buradan § ərqin, Qərbin, Şimalın və Cənubun başlıca ticarət mərkəzlərinə yollar uzanırdı. Bərdədən çıxan ticarət yollarmdan biri Şəmkirdən, Tovuzdan, Xunandan keçməklə Tiflisə yetişirdi (2). Beynəlxalq ticarət magistralınm itıtensiv fəaliyyətini təmin etmək üçün bu karvan yolunun üstündə olan çaylarm, cümlədən Şəmkirçayın, Zəyəmçaym, Tovuzçayın üzərində dövrün inşaat sənətinin inkişaf səviyyəsinə cavab verən, karvanlann sərbəst hərəkətinə imkan yaradan möhkəm, monumental körpülər inşa edilmişdir. Hazırkı məqalədə onlardan birinin-Zəyəmçaydakı körpünün qalıqlarmdan bəhs olunur.§ əmkir rayonunda Zəyəmçayda orta əsr körpüsünün altı dayaq sütununun qalıqları qalmaqdadır. Yerli əhali həmin qalıqları «Sınıq körpü» və ya «Dəvə körpü» adlandırır. Elmi ədəbiyyatda bu körpünün adı çəkilsə də onun haqqmda məlumat … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Qara Memmed oğlu Ehmedovun Eziz Xatiresine	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev, Sevda Hüseynova	0	2003	Azərbaycan Arxeologiyası 2003 Azerbaijan Archeology Vol.: 5 … Azərbaycan Arxeologiyası 2003 Azerbaijan Archeology Vol.: 5 Num.: 1-4 QARA MƏMMƏD OĞLU ƏHMƏDOVUN ƏZİZ XATlRƏSlNƏ Azərbaycan arxeologiya elmi ağır itki vermişdir. 2003-cü il may in 4-də görkəmli arxeoloq, geniş eradisiyalı tədqiqatçı, tarix elminin istedadlı təbliğatçısı Azərbaycan MEA müxbir üzvü, professor Qara Məmməd oğlu Əhmədov vəfat etmişdir. O, Azərbaycan arxeologiya elminin mühüm bir istiqamətinin- orta əsrlər arxeologiya-sının nüfuzlu nümayəndəsi idi. QMƏhmədov 1928-ci ildə arxeoloji abidələrlə zəngin Qəbələ rayonunun Çar-xana kəndində anadan olmuşdur. Atası faytonçu, anası isə bəy qızı idi. Uşaq ikən anasını itirən Qara Əhmədov ana nəvazişinə həsrət qalmış, bu həsrəti ömrü boyu' özü ilə daşımışdır. Qara müəllim anasını xatırlayanda kövrəlir, sanki uşaqlıq illərinə qayıdır, gözləri yaşarırdı. O, yada salırdı ki, «biz tez-tez anamın qəbrinin üstünə gedir, ağlayır, onun müqəddəs … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Kafkasyada hunlar	Türklər. Ankara. /Cild: 1	T. Dostiyev	0	2002
Sərkərtəpənin polixrom şirli saxsı məmulatı	Azərbaycan arxeologiyası /N: 3-4 səh: 41-47	T. Dostiyev	0	2002
Serkertepenin Şirli Polixrom Saxsı Memulatı	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	2002	Müşkür düzünün ən maraqlı abidələrindən biri Xaçmaz … Müşkür düzünün ən maraqlı abidələrindən biri Xaçmaz rayonunun Borispol kəndindən şimalda yerləşən Sərkərtəpə yaşayış yeridir. Abidənin alt mədəni təbəqə-ləri ilk və orta tunc dövrlərinə, üst mədəni təbəqə isə orta əsrlərə aiddir. Üst mədəni təbəqədə VIII-XIII əsrlərə aid yaşayış evlərinin qalıqları, ocaq və təndirlər, məişət, təsərrüfat quyuları aşkar edilib təmizlənmiş, xeyli miqdarda maddi mədəniyyət nü-munələri tapılmışdır. Tapmtılar arasında şirsiz və şirli olmaqla iki böyük qrupa bölü-nən saxsı məmulatı üstünlük təşkil edir. Şirli saxsı qablar yüksək keyfıyyəti, naxışla-rınm zənginliyi, rəng çalarlarınm parlaqlığı ilə fərqlənir. VIII-X əsrlərə aid erkən şirli saxsı məmulatı əsasən, şəffaf şir altmdan anqob və marqans boya ilə naxışlan-mış nümunələrlə təmsil olunmuşdur. XI-XIII əsrlərin şirli saxsı məmulatınm bədii isjənməsində şir altmdan cızma, fonu qazıyaraq naxış işləmələrini üzə çıxartma, po-lixrom rənglərlə naxış çəkmək üsullarmdan məharətlə istifadə olunmuşdur. Yüksək bədiiliyi ilə fərqlənən polixrom qablar XI-XIII əsrlərin şirli saxsı məmulatının demək olar ki, yarısını təşkil edir.Hazırki məqalənin yazılmasında məqsəd həmin şirli polixrom saxsı qabları tədqiq etməkdən ibarətdir. Onlar bədii işlənmə üslubuna görə iki tipə aynlırlar: 1) şir altından müxtəlif rənglərlə bəzədilmiş qablar; 2) şir altından cızma naxışlar və polixrom rənglərlə bəzədilmiş qablar. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Şixnedul Orta Esr Yaşayış Yeri	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev, İdris Eliyev, Abuzer Elekberov	0	2002	2002-ci ilin çöl tədqiqat mövsümündə Azərbaycan MEA … 2002-ci ilin çöl tədqiqat mövsümündə Azərbaycan MEA Arxeologiya və Etnoqrafiya Institutunun ekspedisiyası Astara rayonunda bir sıra müxtəlif xarakterli arxeo-loji abidələr aşkarlayaraq onlarda ilkin tədqiqatlar aparmışdır. Hazırkı məqalə də onlardan biri-Şıxnədul yaşayış yeri haqqında məlumat verilir. Abidə Astara rayo-nunun qərbində, Bi yaylağının cənubunda, Jəjəni çaymın yüksək, sol sahilində yer-ləşir və 4 hektardan artıq sahəni əhatə edir. Yaşayış yerinin bəzi sahələrində təsər-rüfat işləri nəticəsində mədəni təbəqə yatımı qismən dağıdılmış və belə yerlərdə onun qalınlığını bəzən hətta 50 sm dərinliyə qədər izləmək mümkün olmuşdur. Mədəni təbəqə yatımınm üstünün açıldığı yerlərdə çaydaşından hörülmüş divar qalıqları üzə çıxmışdır. Bir qayda olaraq hörgünün 3-4 m uzunluqda bir və ya iki cərgəsi müşahidə olunur. Abidənin ərazisi, xüsusilə şumlanmış sahə yerüstü arxeo-loji materiallar ilə zəngindir. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Каменные извяния коня в Азербайджане	Роль Ахалтекинского коня в формировании мирового коннозаводства. Материалы международной научной конф. Ашхабад səh: 186-188	Т. Достиев	0	2001
Müsəlman Şərqində urbanizasiya prosesləri və Azərbaycanın orta əsr şəhərləri	Şərqin aktual problemləri. Elmi-nəzəri konfransın materialları. Bakı səh: 29-31	T. Dostiyev	0	2001
Şimal-Şərqi Azərbaycan IX-XV əsrlərdə.Bakı	book səh: 396 s.	T. Dostiyev	0	2001
Türk Xalqları Tarixinin Görkemli Tedqiqatçısı	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	2001	German Alekseyeviç Fyodorov-Davıdov rus v sovet elminin … German Alekseyeviç Fyodorov-Davıdov rus v sovet elminin görkəmli və parlaq nümayəndələrindən bi olub tam hüqüqla universal alimlər sırasına daxil edil bilər. Amansız ölüm imkan verseydi 2001-ci il yubileyi olmalıydı və elmi ictimaiyyət German Alekseyeviçi anadan olmasmın 70 illiyini qeyd etməyə hazırlaşırdı. Fi qət yeddinci onilliyi tamamlamaq böyük alimə qism? olmadı, 2000-ci il aprelin 23-də istedadlı arxeoloq, tarixç numizmat və sənətşünas dünyasını dəyişərək əbədiyyət qovuşdu. Türk xalqlarının, xüsusilə Qızıl Orda arxeok giyasınm, tarixinin, numizmatikasının və incəsənətinin b: çox mürəkkəb problemləri məhz professor GA Fyodc rov-Davıdovun pariaq istedadı sayəsində öz həlliı tapmış, qaranlıq səhifələrə aydınlıq gətirilmişdir. 1931-ci ildə Moskva şəhərində görkəmli sənətşünas alimin ailəsində həyat göz açan German Alekseyeviçin yarım əsrlik həyat və fəaliyyəti arxeologiya elmi il sıx bağlı olmuşdur. 1949-cu ildə Moskva Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsin daxil olan GA Fyodorov-Davıdov hələ tələbə ikən arxeoloji qazıntılarda iştira etmiş, Islam arxeologiyası və numizmatikası onu özünə daha çox cəlb etmişdir. Tari fakültəsini uğurla bitirdikdən sonra o, təhsilini aspiranturada davam etdirmiş v 1957-ci ildə" Qızıl Orda sikkələrinin dəfınələri: Qızıl Orda pul dövriyyəsinin və pul çəki sistemlərinin inkişafmın əsas mərhələləri (XIII-XV əsrlər)" mövzusund dissertasiyanı müvəffəqiyyətlə müdafıə ederək tarix elmləri namizədi dərəcəs almışdır. Artıq bu tədqiqat əsəri sovet tarix elminə böyük intellektual potensial malik istedadlı alimin gəldiyindən xəbər verırdi.German Alekseyeviçin elmi təfəkkürünün geniş diopozonu onun çoxplan) tədqiqatlar … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Köhne Erçivan Yaşayış Yeri	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev, İdris Eliyev, Tufan Axundov	0	2001	Köhnə Ərçivan orta əsr yaşayış yeri Astara … Köhnə Ərçivan orta əsr yaşayış yeri Astara rayonunun Ərçivan kəndinin qərb kənarmda yerləşir. Ərçivan çayı abidəni iki yerə ayırır. Şəhər tipli iri yaşayış yeri olan bu abidənin sahəsi on hektardan artıqdtr. Çaydan şimal-şərq tərəfdə 22x22x4, 5 sm, 22x22x3 sm ölçüdə bişmiş kərpicdən hörülmüş istehkam qalıqları qeydə almmışdrr. Qalınhğı 1, 5 m olan bu divar qahğı bəzi yerlərdə müasir yer səthindən 1 m hündürlüyə qədər mühafızə olunmuşdur. Mikrorelyef əsasmda istehkam qalığmı 30 m-dən artıq məsafədə izləmək mürnkim olmuşdur.Yaşayış yerinin solsahü ərazisi hazırda həyətyanı sahələrə bölünərək yerli əhalinin istifadəsinə verilmişdir. Bu sahədə yerli əhali torpaq işləri görərkən mütə-madi olaraq mədəni təbəqə yatımı dağıdılır, tez-tez bişmiş kərpicdən inşa olunmuş müxtəlif xarakterli tikili qahqları üzə çıxanhr, küllü miqdarda şirli və şirsiz saxsı qab qırıqları, metal əşyalar tapıhr. Çaym sağ sahilində yaşayış yerinin ərazisi kənd təsərrüfatı üçün istifadə olunur və hər il şumlanır. Nəticədə, burada mədəni təbəqənin üst qatları dağmtıya məruz qalmış, bişmiş kərpic qırıqlarmdan ibarət inşaat materiallan, məişət və təsərrüfatda işlədüən müxtəlif təyinath qablarm qınqlan ətrafa səpələnmişdir. Diqqəti cəlb edən cəhət şumlanmış sahədə yerüstü materiahn, xüsusilə saxsı qınqlarmm zənginliyidir. Lakin, onların böyük əksəriyyəti kiçik fraqmentlərdən ibarətdir. Tədqiqat zamanı bu sahədən maraq doğuran yerüstü arxeoloji materiallar toplanmışdır. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Kömăkçi: tarixi: fănlăr	book / Xăzăr Universităsi Năşriyyatı	Tarix Dostiyev, Roza Arazova	0	2001	Əlaqəli məqalələr(Google)
Этапы развития средневекового города Азербайджана	Международная научная конференция. Археология и этнография Кавказа	_	0	2000
Şabran və Sandıqtəpənin şüşə məmulatının kimyəvi texnoloji tədqiqinə dair	Bakı Universitetinin Xəbərləri, humanitar seriya / 72-80 /N: 2	Q.Hacıyev T.Dostiyev	0	2000
Изучение средневековых городов Азербайджана в сравнении с урбанизацией средневековой Средней Азии	Ош и Фергана в исторической перспективе. Бишкек /Cild: 3 səh: 64-67	Г.Исмаилзде Т. Достиев	0	2000
Şabran və Sandıqtəpənin şüşə məmulatının kimyəvi texnoloji tədqiqinə dair	Bakı Universitetinin Xəbərləri, humanitar seriya /N: 2 səh: 72-80	Q.Hacıyev T.Dostiyev	0	2000
Паралелли и взаимосвязи в культуре Азербайджана и Туркменистана в эпоху сельджуков	Культурное население Туркменистана. Ашгабат – Санкт-Петербург səh: 131-132	Т. Достиев	0	2000	ПАРАЛЛЕЛИ И ВЗАИМОСВЯЗИ В КУЛЬТУРЕ АЗЕРБАЙДЖАНА И … ПАРАЛЛЕЛИ И ВЗАИМОСВЯЗИ В КУЛЬТУРЕ АЗЕРБАЙДЖАНА И ТУРКМЕНИСТАНА В ЭПОХУ СЕЛЬДЖУКОВ КОРЗИНА ПОИСК НАВИГАТОР ЖУРНАЛЫ КНИГИ ПАТЕНТЫ ПОИСК АВТОРЫ ОРГАНИЗАЦИИ КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА РУБРИКАТОР Начальная страница СЕССИЯ КОНТАКТЫ ИНФОРМАЦИЯ О ПУБЛИКАЦИИ eLIBRARY ID: 25132392 EDN: VDZGYP ПАРАЛЛЕЛИ И ВЗАИМОСВЯЗИ В КУЛЬТУРЕ АЗЕРБАЙДЖАНА И ТУРКМЕНИСТАНА В ЭПОХУ СЕЛЬДЖУКОВ ДОСТИЕВ ТМТип: статья в сборнике трудов конференции Язык: русский Год издания: 2000 Страницы: 131-132 ИСТОЧНИК: КУЛЬТУРНОЕ НАСЛЕДИЕ ТУРКМЕНИСТАНА (ГЛУБИННЫЕ ИСТОКИ И СОВРЕМЕННЫЕ ПЕРСПЕКТИВЫ) Посвящается 9-ой годовщине Независимого Туркменистана. МИНИСТЕРСТВО ИНОСТРАННЫХ ДЕЛ ТУРКМЕНИСТАНА; ИНСТИТУТ ИСТОРИИ ПРИ КАБИНЕТЕ МИ… Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Medeni Tebeqe ve Stratiqrafiya	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	2000	Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin … Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin nəticəsində təbiət və antropogen amillərinin təsiri altında formalaşır. Insanların müəyyən bir ərazido məskunlaşması ilə torpağın ilkin, təbii quruluşu dəyişir, evlər və təsərrüfat tikililəri, məbədlər və ictimai binalar inşa olunur, tosərrüfat və məişət quyulan qazılır, ocaq və təndirlər qurulurdu. Müəyyən vaxt keçdikdən sonra onlar yararsız hala düşür, istifadədən çıxır, dağıhr, yeniləri ilə əvəz olunurdu. Istehsal və məişət tullantılan, uçqunlar, zibil, ocaq və yanğın qahqları, küləyin və mal-qaranın gətirdikləri toz-torpaq tədricən xüsusi təbəqə yaradırdı və o durmadan qalınlaşırdı. Həmin təbəqəyə yararsız, sınıq alət, silah, məişət avadanhğı və bəzək nümunələri ilə yanaşı bəzən müxtəlif səbəblərdən salamat əşyalar da düşürdü. Təbəqələşmə prosesi qədim yaşayış məskəninin sahnması ilə başlayıb əhalinin buranı tərk etməsi ilə başa çatırdı. Illər, qərinələr, əsrlər ərzində insan fəaliyyətinin maddi əksi olaraq formalaşan mədəni təbəqə qədim cəmiyyətdə baş vermiş hadisə və doyişikliklori ardıcılhqla özündə qabarıq təcəssüm etdirir. Bir qayda oUıraq, xronoloji baxımdan alt təbəqələr erkən çağları, üst təbəqolor isə nisbətən sonrakı dövrləri əhatə edir.Mədəni təbəqə, adətən, xam torpaqdan tünd rəngi ilə fərqlenir və kömür qırıntılan, kül qatları, heyvan və quş sümükləri, inşaat materiallan, həmin qədim yaşayış məskəni sakinlərinin istifadə etdikləri müxtəlif təyinatlı məmulat nümunələri ilə zongin olur. Mədəni təbəqənin rənginə tərkibindəki üzvü maddələrin, onu örtən torpağın növünün, ərazinin iqlim tipinin də təsiri vardır. Məsələn, mədəni tobəqə əgər qumla vo ya havanı asanlıqla buraxan torpaq qatı ilo … Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Salmanbulağı Yaşayış Yerinin Arxeoloji Tedqiqinin Neticeleri	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	2000	Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini … Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini kənd tipJi yaşayış yerteri təşkü edjr. Lakin uzun müddst onlac tədqiqat obyekti kimi seçilməmiş, bu abidələrdə yalnız kəşfiyyat xarakterli axtarışlar aparılmış, əsasən, yerüstü arxeoloji materialların toplanması ilə çöl tədqiqatlan məhdudlanmışdır.Orta əsr kəndlərinin məqsədyönlü, sistemli tədqiqinə son onilliklərdə Quba-Xaçmaz bölgəsində başlanmışdır. Burada 40-dan artıq kənd tipli orta əsr yaşayış yeri qeydə ahnıb xəritələşdirilmişdir. Onlarm öyrənilməsində Azərbaycan EA «Quba-Xaçmaz» və Bakı Dövlət Universitetinin «Müşkür» ekspedisiyalarınm XX yüzilliyin 80-90-cı illərində apardıqları tədqiqatlar xüsusib təqdirəlayiqdir. Həmin ekspedisiyalarm fəaliyyəti nəticəsində Şimali-Şərqi Azərbaycanda Sərkərtəpə, Sandıqtəpə, Seyidli, Salmanbulağı orta əsr kənd tipli yaşayış yerbri arxeoloji cəhətdən qənaətbəxş öyrənilmişdir. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycanın Orta Asiya və Volqaboyu ilə qarşılıqlı mədəni əlaqələri haqqlında	Azərbaycan beynəlxalq çoxəsrli qarşılıqlı çoxşaxəli mədəni əlaqələrdə Bakı, 1999 səh: 114-119	T. Dostiyev	0	1999
О благоустройстве средневекового города Шабран	Кавказ и степной мир в древности и средние века. Материалы международной научной конференции. Махачкала səh: 46-47	Т. Достиев	0	1999
Azerbaycanın Orta Esr Şeherleri	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	1999	Америка шәргшүнасларындан би-ри орта әср мүсәлман шәһәрләринә … Америка шәргшүнасларындан би-ри орта әср мүсәлман шәһәрләринә һәср етдији әсәрини" мүсәлман сиви-лизасијасынын әсасән шәһәр сивили-засијасы олмасы һазырда тәкзиб ол-унмајан һәгигәтдир. Һамы тәрәфии-дән гәбул олундуғу үчүн ону әсаслан-дырмаға еһтијаҹ јохдур" ҹүмләләри илә башлајыр. Бу фикри Ислам дүн-јасынын ајрылмаз тәркиб һиссәсини тәшкил едән орта әср Азәрбајҹанына да шамил етмәк олар.Фүтуһат дөврүндә, хүсусилә әр-әб-хәзәр мүһарибәләринин кедиша-тында дағынтылара мә~ руз галан вә тәнәззүл едән еркән орта әср шәһәр-ләринин тарихи талејиндә тезликлә әсаслы дөнүш јараныр. Јерли ән" ән-әләрин трансформасијасы, јени идео-локијаја ујғунлашмасы, Ислам дини-нин һаким идеолокијаја чеврилмәси, әрәб-хәзәр гаршыдурмасынын Шимал өлкәләри илә интенсив тиҹарәт әлагәләри илә әвәз олунмасы, Азәр-бајҹанда мүстәгил феодал дөвләтлә-ринин јаранмасы вә с. иҹтимаи-сија-си вә мәдәни просесләр әсасында IX-X әсрләрдә шәһәр һәјатынын ҹан-ланмасы, сонра исә сычрајышлы ин-кишафы баш верир. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
Orta Esr Şabran Şeherinin Arxeoloji Tedqiqinin Bezi Neticeleri	book / Khazar University Press	Tarix Dostiyev	0	1999	Mälum olduõu kìmì, IX-X äsrlärdä Azärbaycanda feodal … Mälum olduõu kìmì, IX-X äsrlärdä Azärbaycanda feodal åähärìnìn formalaåmasí prosesì baåa çatír. Bu zaman Azärbaycan åähärlärì kìçìk qala--åähärlärdän ìrì ìnzìbatì, sänätkarlíq-tìcarät vä mädänì märkäzlärä çevrìlìrlär. Belä åähärlärdän bìrì dä Åabran ìdì. IX-X äsrlärìn äräb coõrafìyaåünas säyyahlarí böyüklükdä bìr-bìrìnä bänzäyän kìçìk, lakìn münbìt torpaqlí vä bol mähsullu åähärlär arasínda Åabranín da adíní qeyd edìrlär. Äl-Ìstäxrì “Yollar vä mämläkätlär kìtabí” adlí äsärìndä yazír:“Beyläqan, Varsan, Bärdìc, Bärzänd, äå-Åämaxìyä, Åìrvan, äl-Abxaz, äå-Åabran, Qäbälä, Åäkkì, Cänzä, Åämkìr vä Hunan ìsä böyüklükdä bìr-bìrìnä bänzäyän kìçìk åähärlärdìr”[1, s. 89]. X äsrdä namälum müällìf täräfìndän fars dìlìndä yazílmíå “Hüdud äl-Aläm” äsärìndä Åabran çìçäklänän åähär kìmì täqdìm olunur [2, s. 145].Åabran åähärìnìn salínmasí haqqínda yazílí mänbälärdä müxtälìf, bäzän zìddìyyätlì mälumat vardír. Äräb vä fars dìllì mänbälär åähärìn äsasínín 1 Xosrov Änuåìrvan täräfìndän qoyulduõunu bìldìrìrlär. IX äsr äräb müällìfì Ìbn Xordadbeh “Yollar vä ölkälär haqqínda kìtab” índa yazír:“Änuåìrvan äå-Åabran, Kärkärä, Bab äbvab åähärlärìnì, daõ yollarínda ìsä 360 Narínqala tìkdìrdì”[3. s. 109]. XII äsrìn görkämlì coõrafìyaåünas säyyahí äl-Ìdrìsì “Ölkälärì gäzmäkdän yorulmuåun äyläncäsì” äsärìndä Åabran åähärìndän bähs edäräk yazír:“Änuåìrvan äå-Åabran åähärìnì saldírdí. Bu åähär Xäzär dänìzì yaxínlíõíndadír”[1, s. 152]. Åabran åähärìnìn Xosrov Änuåìrvan täräfìndän saldírílmasí haqqínda mälumat XIII äsr coõrafìyaåünasí Yaqut Hämävìnìn vä XIV äsrìn müällìfì Hämdullah Qäzvìnìnìn äsärlärìndä dä öz äksìnì tapmíådír [4, s. 27; 5, s. 54]. Daha çox Əlaqəli məqalələr(Google)
General and Special Features in the Material Culture of Mediaeval Azerbaijan	Caucasica, The Journal of Caucasian studies /Cild: 1 səh: 55-59	T. Dostiyev	0	1998
Sərkərtəpədə orta əsr təbəqəsi	Tarix və onun problemləri /N: 1 səh: 192-202	T. Dostiyev	0	1997
Bakı, Şabran və Dərbənd şəhərlərinin IX-XV əsrlərdə beynəlxalq ticarətdə iştirakı	Azərbaycanın beynəlxalq çoxtərəfli qarşılıqlı əlaqələrində Bakının rolu. III Bakı beynəlxalq simpoziumunun materialları. Bakı səh: 129-134	T. Dostiyev	0	1997
VIII-XII əsrlərdə Azərbaycanın Şərq ölkələri ilə qarşılıqlı əlaqələri	Azərbaycan beynəlxalq çoxtərəfli qarşılıqlı əlaqələrdə. II Bakı beynəlxalq simpoziumunun materialları. Bakı səh: 143-146	T. Dostiyev	0	1997
Общее и особенное в материальной культуре средневекового Азербайджана	The Caucasus in the world history. Tbilisi, 1996 səh: 43-46	Т. Достиев	0	1996
Şirvanın basmanaxışlı saxsı məmulatları haqqında	Bakı Universitetinin Xəbərləri, humanitar seriya /N: 1 səh: 88-97	T. Dostiyev	0	1996
9-10-сu əsrlərdə Xilafətuin Şimal ölkələri ilə ticarətində Azərbaycanın rolu	Azərbaycan beynəlxalq iqtisadi və mədəni qarşılıqlı əlaqələrdə. Bakı səh: 44-47	T. Dostiyev	0	1995
Стеклянные изделия средневекового слоя поселения Сандыгтепе	Известия Академии Наук Азербайджана, сер. Истории, философии и права /N: 1-4 səh: 128-132	Т. Достиев	0	1994
Azərbaycanın orta əsr şəhərlərinin abadlığı	Qobustan /N: 1-2 səh: 16-19	T. Dostiyev	0	1993
Одна из групп штампованной керамики Северо-восточного Азербайджана	Доклады АН Азербайджана /N: 6	Т. Достиев	0	1987
О металлических изделиях Северо-Восточного Азербайджана (IX-XIII вв.)	Материалы II научной конференции молодых ученых. Баку,Элм,1987 səh: 248-257	Т. Достиев	0	1987
Остатки моста на реке Шабранчай	Доклады АН Азербайджан / 72-76 /N: 6	И.Алиев Т. Достиев	0	1986
Orta əsrlərdə Müşkür düzünün təsərrüfat həyatı	Bakı Universitetinin Xəbərləri, humanitar seriya /N: 4 səh: 177-182	T. Dostiyev	0	0
Cтекло в средневековом Азербайджане.	İrs-Наследие /N: 2 səh: 44-47	Т. Достиев	0	0
Azərbaycanda şəhər mədəniyyətinin formalaşmasında İslamın rolu	Dövlət və din /N: 2 səh: 112-118	T. Dostiyev	0	0

Mövzuya dair məqalələr (Sİ)

AMEA üzrə məqalələr
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Поливная керамика средневекового города Шамкир // Поливная керамика Средиземноморья и Причерноморья X—XVIII вв.(9904) ['Т. Достиев'] Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового города Шамкир, развалины кото Глазурованная керамика Шамкира изготовлена на гончарном круге из хорошо промешенной, отмученной, высококачественной глины, имеет равномерный обжиг. В VIII-X вв. основными техническими средствами декорирования глазурованной керамики были цвет обожженного черепка, ангоб, окись марганца и меди, и глазурь. Доминировала роспись ангобными красками. Второй этап в развитии художественной керамики Шамкира, охватывающий XI-начало XIII в., характеризуется некоторыми новшествами в технологии декорирования. Широкое распространение получили изделия, украшенные гравировкой, техникой «в резерве», марганцевой росписью по белому ангобному покрытию, гравировкой по марганцевой росписи, полихромные изделия … 1. Vahid Allahverdi oğlu Ömərov (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Şimali Qafqaz şöbəsi) Памятник Кавказской Албании на горе Кешикчи Азербайджана (11145\|0,8299564719200134) [Вахид Аллахверди Оглу Омаров] В статье рассматриваются недавние неприятные события на … В статье рассматриваются недавние неприятные события на грузино-азербайджанской границе, которые вызвали серьезное недовольство как в Азербайджане, так и в Грузии. Также проанализированы причины, которыми они вызваны в том числе негативные заявления бывшего министра обороны Грузии Ираклия Окруашвили и Ш. Нателашвили. Азербайджан и Грузия являются дружественными и братскими странами. Храм Кешикчидаг (грузины называют его храмом Давида Гареджи) это древний албанский храм, расположенный на границе Азербайджана с Грузией. Часть храмового комплекса находится в грузинском регионе Сакареджо, а другая часть находится в Агстафинском районе Азербайджана. Спор между азербайджанскими и грузинскими историками о происхождении храма все еще продолжается. Согласно азербайджанским источникам, храм Кешикчи имел древнее албанское происхождение и относится к культурному наследию Кавказской Албании. Большинство грузинских политиков утверждают, что храм был грузинского происхождения и исторически принадлежал Грузинской Православной церкви. В статье приводятся сведения из источников разных периодов, а также к работе привлечены архивные материалы. В ходе исследования было установлено, что Азербайджан всегда поддерживал делимитацию границы с Грузией. Делимитация государственной границы между Азербайджаном и Грузией решается в рамках существующих двусторонних форматов в соответствии с правилами международного сотрудничества, и … Daha çox 2. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Значение археологических раскопок городища Шамкир для изучения мусульманского города Азербайджана. (9918\|0,8146505951881409) [Т. Достиев] Археологические раскопки городища Шамкир, расположенного в западном … Археологические раскопки городища Шамкир, расположенного в западном регионе Азербайджанской Республики, на левом берегу реки Шамкирчай, открыли новый этап в исследовании средневековой урбанизации Азербайджана. Общая толщина напластований культурного слоя, отражающих различные стороны жизни средневекового города, достигает 5 метров. В результате археологических раскопок получена весьма ценная информация по оборонительным и гражданским сооружениям, вопросам благоустройства города Шамкир. Большое значение имеют археологические данные о ремесленном производстве, характере и направлениях торговых отношений. В целом раскопки городища Шамкир демонстрируют возможности и перспективы археологии в изучении мусульманского города Азербайджана. Daha çox 3. Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev (Naxçıvan Bölməsi / Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu) ИССЛЕДОВАНИЕ ПОСЕЛЕНИЯ АШАГЫ ДАШАРК В КОНТЕКСТЕ ИЗУЧЕНИЯ КУРО-АРАКСКОЙ КУЛЬТУРЫ (11208\|0,8146182298660278) [ВБ БАХШАЛИЕВ] Большое значение для познания древней истории Кавказа, … Большое значение для познания древней истории Кавказа, в том числе и Азербайджана, имеют археологические памятники древнего Шарура. Одним из них является поселение Ашагы Дашарк, расположенное в центре одноименного села Шарурского р-на Нахичеванской Автономной Республики (далее НАР). Культурный слой памятника разрушен во время строительных работ, причем в юго-западной части поселения толща отложений раннего бронзового века составляет 7–8 м, а в северо-восточной–3, 5–4 м. Памятник впервые был исследован СГ Ашуровым. В 2001 г. он произвел здесь раскопки на площади 2, 5× 2, 5 м, впоследствии раскоп расширили. В ходе полевых работ выявлены четыре строительных периода (Aşurov 2003: 18–23). В 2011 г. Ашагы Дашарк исследовали АГ Сеидов и ВБ Бахшалиев. В настоящей статье использованы материалы из раскопок СГ Ашурова, АГ Сеидова и ВБ Бахшалиева. Daha çox 4. Elnur Həşim oğlu Kəlbizadə (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Ermənişünaslıq şöbəsi) О четырёх крепостях Нахчывана, упоминаемых в произведении историка XIV века Xамдуллаха Kазвини (10905\|0,8052365779876709) [ЭХ Келбизаде] В годы существования Азербайджанского государства Атабеков (1136-1225), … В годы существования Азербайджанского государства Атабеков (1136-1225), которое является одним из сильных правительств в истории Азербайджана, На-хчыван был одним из главных центров управления государством. Обращая внима-ние на стратегическое и географическое положение области, Шамсаддин Ильдениз развивает города, укрепляет крепости, улучшает экономику. В средневековых ис-точниках упоминаются города Азад, Киран, Ордубад, Айлис, Джульфа и Алинджа, Сюрмери, Тагмар и Фагнан и столица государства Нахчыван, также дается инфор-мация об управлении городами, о степени развития экономики и торговых путях. Автор статьи пишет о четырех крепостях Нахчывана, упомянутых историком XIV века Хамдаллах Казвини в его «Усладе сердец». Daha çox 5. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Glazed Ceramics of Medieval Shamkir City (9907\|0,9148719310760498) [TM Dostiyev] This article focuses on the red-clay glazed … This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the leﬅ bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th—10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th—beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … Daha çox 6. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Поливная керамика средневекового города Шамкир (9920\|0,914704442024231) [Tarix Meyrut Dostiyev] This article focuses on the red-clay glazed … This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the left bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th — 10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th — beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … Daha çox 7. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) SOME SAMPLES OF ARTISTIC CERAMICS OF SHAMKIR DURING SELJUK PERIOD (9943\|0,8297069668769836) [TM DOSTIYEV] The article deals with the glazed ceramics … The article deals with the glazed ceramics of medieval Shamkir. A group of glazed ceramics of Seljuk period is decorated with manganese-painted white clay slip under transparent glaze. In the decoration of this kind of pottery the majorities are the decorative and floral ornaments, figuratives are rare. One sample has a stylized epigraphic decoration. A cup with the picture of bird, most likely in the heraldic eagle pose attracts attention. Samples of glazed ceramics, decorated with engravings of paintings of manganese attract attention as well. Engraving was brought just before slip layer, thanks to which the drawing is distinguished with white lines on the background of manganese. Daha çox 8. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Фаянсовая посуда с росписью люстром по молочно-белой поливе из городища Шамкир (9917\|0,7127673625946045) [Т. Достиев] В статье представлена информация о люстровой керамике, … В статье представлена информация о люстровой керамике, обнаруженной в средневековом городище Шамкир, которое расположено в западном регионе Азербайджанской Республики. Люстр-особый красочный состав, который придавал изделиям металлический отблеск. В декоре доминируют растительные и эпиграфические орнаменты. Часто встречаются и изобразительные мотивы. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Glazed Ceramics of Medieval Shamkir City(9907) ['TM Dostiyev'] This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the leﬅ bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th—10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th—beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) SOME SAMPLES OF ARTISTIC CERAMICS OF SHAMKIR DURING SELJUK PERIOD (9943\|0,7854869961738586) [TM DOSTIYEV] The article deals with the glazed ceramics … The article deals with the glazed ceramics of medieval Shamkir. A group of glazed ceramics of Seljuk period is decorated with manganese-painted white clay slip under transparent glaze. In the decoration of this kind of pottery the majorities are the decorative and floral ornaments, figuratives are rare. One sample has a stylized epigraphic decoration. A cup with the picture of bird, most likely in the heraldic eagle pose attracts attention. Samples of glazed ceramics, decorated with engravings of paintings of manganese attract attention as well. Engraving was brought just before slip layer, thanks to which the drawing is distinguished with white lines on the background of manganese. Daha çox 2. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Поливная керамика средневекового города Шамкир // Поливная керамика Средиземноморья и Причерноморья X—XVIII вв. (9904\|0,9148719310760498) [Т. Достиев] Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового … Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового города Шамкир, развалины кото Глазурованная керамика Шамкира изготовлена на гончарном круге из хорошо промешенной, отмученной, высококачественной глины, имеет равномерный обжиг. В VIII-X вв. основными техническими средствами декорирования глазурованной керамики были цвет обожженного черепка, ангоб, окись марганца и меди, и глазурь. Доминировала роспись ангобными красками. Второй этап в развитии художественной керамики Шамкира, охватывающий XI-начало XIII в., характеризуется некоторыми новшествами в технологии декорирования. Широкое распространение получили изделия, украшенные гравировкой, техникой «в резерве», марганцевой росписью по белому ангобному покрытию, гравировкой по марганцевой росписи, полихромные изделия … Daha çox 3. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Фаянсовая посуда с росписью люстром по молочно-белой поливе из городища Шамкир (9917\|0,7497847080230713) [Т. Достиев] В статье представлена информация о люстровой керамике, … В статье представлена информация о люстровой керамике, обнаруженной в средневековом городище Шамкир, которое расположено в западном регионе Азербайджанской Республики. Люстр-особый красочный состав, который придавал изделиям металлический отблеск. В декоре доминируют растительные и эпиграфические орнаменты. Часто встречаются и изобразительные мотивы. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Фаянсовая посуда с росписью люстром по молочно-белой поливе из городища Шамкир(9917) ['Т. Достиев'] В статье представлена информация о люстровой керамике, обнаруженной в средневековом городище Шамкир, которое расположено в западном регионе Азербайджанской Республики. Люстр-особый красочный состав, который придавал изделиям металлический отблеск. В декоре доминируют растительные и эпиграфические орнаменты. Часто встречаются и изобразительные мотивы. 1. Yaşar Əliqulu oğlu Qasımov (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Azərbaycan-Türkmənistan-Özbəkistan ədəbi əlaqələr) ВОПРОСЫ КРЫМСКОТАТАРСКОЙ ФИЛОЛОГИИ, ИСТОРИИ И КУЛЬТУРЫ (9184\|0,9143766760826111) [YASHAR ALIKULU GASYMBEYLI] Рассматривается литературное творчество Н. Гянджеви и А. … Рассматривается литературное творчество Н. Гянджеви и А. Навои, сыгравших решающую роль в формировании национальной азербайджанской и узбекской литератур. Делается сравнительный анализ литературных, религиозных и философских истоков творчества художников словесности мусульманского Востока. Отмечается факт, что одним из этапов в истории общетюркской художественной мысли является переход к исламо-эрузской поэтике в XIII-XV вв. Ярким представителем этого этапа является Навои. Литературно-эстетические и социально-философские источники «Хамса» Навои, признаны вершиной тюркской средневековой литературы. Поэтическое наследие Гянджеви также рассматривается в свете литературных традиций А. Дехлеви, А. Джами, Мевлана Лутфи, Гейдар Херезми, Дурбек и других видных классиков эпохи. Daha çox 2. Yaşar Əliqulu oğlu Qasımov (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Azərbaycan-Türkmənistan-Özbəkistan ədəbi əlaqələr) О генезисе «Хамса» Низами Гянджеви и Алишера Навои (9176\|0,9143766760826111) [Гасымбейли Яшар Аликулу] Рассматривается литературное творчество Н. Гянджеви и А. … Рассматривается литературное творчество Н. Гянджеви и А. Навои, сыгравших решающую роль в формировании национальной азербайджанской и узбекской литератур. Делается сравнительный анализ литературных, религиозных и философских истоков творчества художников словесности мусульманского Востока. Отмечается факт, что одним из этапов в истории общетюркской художественной мысли является переход к исламо-эрузской поэтике в XIII–XV вв. Ярким представителем этого этапа является Навои. Литературно-эстетические и социально-философские источники «Хамса» Навои, признаны вершиной тюркской средневековой литературы. Поэтическое наследие Гянджеви также рассматривается в свете литературных традиций А. Дехлеви, А. Джами, Мевлана Лутфи, Гейдар Херезми, Дурбек и других видных классиков эпохи. Daha çox 3. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Значение археологических раскопок городища Шамкир для изучения мусульманского города Азербайджана. (9918\|0,9090301990509033) [Т. Достиев] Археологические раскопки городища Шамкир, расположенного в западном … Археологические раскопки городища Шамкир, расположенного в западном регионе Азербайджанской Республики, на левом берегу реки Шамкирчай, открыли новый этап в исследовании средневековой урбанизации Азербайджана. Общая толщина напластований культурного слоя, отражающих различные стороны жизни средневекового города, достигает 5 метров. В результате археологических раскопок получена весьма ценная информация по оборонительным и гражданским сооружениям, вопросам благоустройства города Шамкир. Большое значение имеют археологические данные о ремесленном производстве, характере и направлениях торговых отношений. В целом раскопки городища Шамкир демонстрируют возможности и перспективы археологии в изучении мусульманского города Азербайджана. Daha çox 4. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Поселение Галаери–памятник лейлатепинской культуры (10164\|0,9072902202606201) [Наджаф Алескер Мусеибли] В статье представлены результаты раскопок поселения лейлатепинской … В статье представлены результаты раскопок поселения лейлатепинской культуры Галаери, которое находится на территории Габалинского района Азербайджанской Республики. Корни данной культуры связаны с северомесопотамскими и восточноанатолийскими традициями позднего халколита. Культурный слой поселения Галаери вскрыт на площади 400 м2. Максимальная мощность слоя на раскопанном участке составила 3, 2 м. Выявленные постройки сложены из нестандартных ломтей глины. Выявлены полуземлянки, вкопанные в материковый грунт. Одна из полуземлянок, вероятно, служила святилищем. Обнаружено более 20-ти захоронений детей в керамических сосудах и одна катакомба с захоронением ребенка. Керамика по составу глины делится на 4 группы. Большая часть сосудов изготовлена на гончарном круге и имеет сле-ды растительной … Daha çox 5. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Поливная керамика средневекового города Шамкир (9920\|0,7517592906951904) [Tarix Meyrut Dostiyev] This article focuses on the red-clay glazed … This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the left bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th — 10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th — beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … Daha çox 6. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Glazed Ceramics of Medieval Shamkir City (9907\|0,7497847080230713) [TM Dostiyev] This article focuses on the red-clay glazed … This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the leﬅ bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th—10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th—beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … Daha çox 7. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Поливная керамика средневекового города Шамкир // Поливная керамика Средиземноморья и Причерноморья X—XVIII вв. (9904\|0,7127673625946045) [Т. Достиев] Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового … Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового города Шамкир, развалины кото Глазурованная керамика Шамкира изготовлена на гончарном круге из хорошо промешенной, отмученной, высококачественной глины, имеет равномерный обжиг. В VIII-X вв. основными техническими средствами декорирования глазурованной керамики были цвет обожженного черепка, ангоб, окись марганца и меди, и глазурь. Доминировала роспись ангобными красками. Второй этап в развитии художественной керамики Шамкира, охватывающий XI-начало XIII в., характеризуется некоторыми новшествами в технологии декорирования. Широкое распространение получили изделия, украшенные гравировкой, техникой «в резерве», марганцевой росписью по белому ангобному покрытию, гравировкой по марганцевой росписи, полихромные изделия … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Значение археологических раскопок городища Шамкир для изучения мусульманского города Азербайджана.(9918) ['Т. Достиев'] Археологические раскопки городища Шамкир, расположенного в западном регионе Азербайджанской Республики, на левом берегу реки Шамкирчай, открыли новый этап в исследовании средневековой урбанизации Азербайджана. Общая толщина напластований культурного слоя, отражающих различные стороны жизни средневекового города, достигает 5 метров. В результате археологических раскопок получена весьма ценная информация по оборонительным и гражданским сооружениям, вопросам благоустройства города Шамкир. Большое значение имеют археологические данные о ремесленном производстве, характере и направлениях торговых отношений. В целом раскопки городища Шамкир демонстрируют возможности и перспективы археологии в изучении мусульманского города Азербайджана. 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Фаянсовая посуда с росписью люстром по молочно-белой поливе из городища Шамкир (9917\|0,9090301990509033) [Т. Достиев] В статье представлена информация о люстровой керамике, … В статье представлена информация о люстровой керамике, обнаруженной в средневековом городище Шамкир, которое расположено в западном регионе Азербайджанской Республики. Люстр-особый красочный состав, который придавал изделиям металлический отблеск. В декоре доминируют растительные и эпиграфические орнаменты. Часто встречаются и изобразительные мотивы. Daha çox 2. Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev (Naxçıvan Bölməsi / Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu) ИССЛЕДОВАНИЕ ПОСЕЛЕНИЯ АШАГЫ ДАШАРК В КОНТЕКСТЕ ИЗУЧЕНИЯ КУРО-АРАКСКОЙ КУЛЬТУРЫ (11208\|0,8926430344581604) [ВБ БАХШАЛИЕВ] Большое значение для познания древней истории Кавказа, … Большое значение для познания древней истории Кавказа, в том числе и Азербайджана, имеют археологические памятники древнего Шарура. Одним из них является поселение Ашагы Дашарк, расположенное в центре одноименного села Шарурского р-на Нахичеванской Автономной Республики (далее НАР). Культурный слой памятника разрушен во время строительных работ, причем в юго-западной части поселения толща отложений раннего бронзового века составляет 7–8 м, а в северо-восточной–3, 5–4 м. Памятник впервые был исследован СГ Ашуровым. В 2001 г. он произвел здесь раскопки на площади 2, 5× 2, 5 м, впоследствии раскоп расширили. В ходе полевых работ выявлены четыре строительных периода (Aşurov 2003: 18–23). В 2011 г. Ашагы Дашарк исследовали АГ Сеидов и ВБ Бахшалиев. В настоящей статье использованы материалы из раскопок СГ Ашурова, АГ Сеидова и ВБ Бахшалиева. Daha çox 3. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) О ДРЕВНИХ ЗОЛОТЫХ ИЗДЕЛИЯХ АЗЕРБАЙДЖАНА (10192\|0,8890842199325562) [Наджаф МУСЕИБЛИ] Азербайджан, богатый месторождениями металлических руд. Закономерно, что … Азербайджан, богатый месторождениями металлических руд. Закономерно, что при археологических раскопках в стране выявлено множество материалов, отражающих развитие горного дела в доисторическую эпоху. При раскопках на поселении Овчулар-тепеси на территории Шарурского района Нахчыванской АР из энеолитического культурного слоя (вторая половина V тысячелетия до н. э.) было обнаружено изделие из тонкой золотой листовидной проволоки–древнейшее золотое изделие, обнаруженное на территорииАзербайджана. По мнению проводивших раскопки археологов, это было золотое шейное украшение, хотя большинство исследователей обоснованно заявляет, что изделие могло использоваться, скажем, как украшение для навершия булавы/скипетра. Впрочем, эта дискуссия нисколько не умаляет научно-исторической значимости находки, как и заслуги ученых, которые ее обнаружили и ввели в научный обиход. В 2006 г. при раскопках Союгбулакских курганов на территории Агстафинского района Daha çox 4. Vahid Allahverdi oğlu Ömərov (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Şimali Qafqaz şöbəsi) Памятник Кавказской Албании на горе Кешикчи Азербайджана (11145\|0,8796629309654236) [Вахид Аллахверди Оглу Омаров] В статье рассматриваются недавние неприятные события на … В статье рассматриваются недавние неприятные события на грузино-азербайджанской границе, которые вызвали серьезное недовольство как в Азербайджане, так и в Грузии. Также проанализированы причины, которыми они вызваны в том числе негативные заявления бывшего министра обороны Грузии Ираклия Окруашвили и Ш. Нателашвили. Азербайджан и Грузия являются дружественными и братскими странами. Храм Кешикчидаг (грузины называют его храмом Давида Гареджи) это древний албанский храм, расположенный на границе Азербайджана с Грузией. Часть храмового комплекса находится в грузинском регионе Сакареджо, а другая часть находится в Агстафинском районе Азербайджана. Спор между азербайджанскими и грузинскими историками о происхождении храма все еще продолжается. Согласно азербайджанским источникам, храм Кешикчи имел древнее албанское происхождение и относится к культурному наследию Кавказской Албании. Большинство грузинских политиков утверждают, что храм был грузинского происхождения и исторически принадлежал Грузинской Православной церкви. В статье приводятся сведения из источников разных периодов, а также к работе привлечены архивные материалы. В ходе исследования было установлено, что Азербайджан всегда поддерживал делимитацию границы с Грузией. Делимитация государственной границы между Азербайджаном и Грузией решается в рамках существующих двусторонних форматов в соответствии с правилами международного сотрудничества, и … Daha çox 5. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,7033770084381104) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox 6. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Novye dannye po neolitu Azerbaydzhana (10187\|0,7020838260650635) [Nadzhaf Museibli] В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало … В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало одним из основных задач азербайджанской археологии. Целью этих исследований является изучение таких проблем, как история перехода к оседлой жизни, происхождение и развитие земледельческой культуры, культурно-экономические связи населения региона в периоды неолита и энеолита. В этой связи представляют определенный интерес, недавно проведенные нами раскопки на поселениях эпохи неолита Гасансу I и II. Часть выявленных археологических материалов, а также данные стратиграфии дают возможность по-новому подойти к решению вышеперечисленных проблем. Но мы пока воздержимся от окончательных заключений и ограничимся лишь предварительными выводами о результатах раскопок этих памятников.Названные поселения были обнаружены автором в 2005 г. на территории Акстафинского района Азербайджанской Республики на расстоянии 800 м к востоку от сел. Ашагы Кесемен и приблизительно 700 м от ущелья вдоль реки Гасансу. Тогда эти холмы, расположенные на равнинной местности, были названы по одноименному населенному пункту Ашагы Кесемен и по традиционной датировке были отнесены к эпохе энеолита (Мусеибли, 2005). Ныне они получили наименования по названию реки соответственно Гасансу I и II. Поселения представляют собой два искусственных холма (тепе), первый из которых расположен на расстоянии 50 м к северо-западу от второго. Размер каждого холма занимает территорию около 0, 5 га, высота первого … Daha çox 7. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Новые данные по неолиту Азербайджана (10188\|0,7020838260650635) [Мусеибли Наджаф] В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало … В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало одним из основных задач азербайджанской археологии. Целью этих исследований является изучение таких проблем, как история перехода к оседлой жизни, происхождение и развитие земледельческой культуры, культурно-экономические связи населения региона в периоды неолита и энеолита. В этой связи представляют определенный интерес, недавно проведенные нами раскопки на поселениях эпохи неолита Гасансу I и II. Часть выявленных археологических материалов, а также данные стратиграфии дают возможность по-новому подойти к решению вышеперечисленных проблем. Но мы пока воздержимся от окончательных заключений и ограничимся лишь предварительными выводами о результатах раскопок этих памятников.Названные поселения были обнаружены автором в 2005 г. на территории Акстафинского района Азербайджанской Республики на расстоянии 800 м к востоку от сел. Ашагы Кесемен и приблизительно 700 м от ущелья вдоль реки Гасансу. Тогда эти холмы, расположенные на равнинной местности, были названы по одноименному населенному пункту Ашагы Кесемен и по традиционной датировке были отнесены к эпохе энеолита (Мусеибли, 2005). Ныне они получили наименования по названию реки соответственно Гасансу I и II. Поселения представляют собой два искусственных холма (тепе), первый из которых расположен на расстоянии 50 м к северо-западу от второго. Размер каждого холма занимает территорию около 0, 5 га, высота первого … Daha çox 8. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Новые данные по неолиту Азербайджана (10158\|0,7044636011123657) [Наджаф Мусеибли] В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало … В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало одним из основных задач азербайджанской археологии. Целью этих исследований является изучение таких проблем, как история перехода к оседлой жизни, происхождение и развитие земледельческой культуры, культурно-экономические связи населения региона в периоды неолита и энеолита. В этой связи представляют определенный интерес, недавно проведенные нами раскопки на поселениях эпохи неолита Гасансу I и II. Часть выявленных археологических материалов, а также данные стратиграфии дают возможность по-новому подойти к решению вышеперечисленных проблем. Но мы пока воздержимся от окончательных заключений и ограничимся лишь предварительными выводами о результатах раскопок этих памятников.Названные поселения были обнаружены автором в … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Поливная керамика средневекового города Шамкир(9920) ['Tarix Meyrut Dostiyev'] This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the left bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th — 10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th — beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) SOME SAMPLES OF ARTISTIC CERAMICS OF SHAMKIR DURING SELJUK PERIOD (9943\|0,7863502502441406) [TM DOSTIYEV] The article deals with the glazed ceramics … The article deals with the glazed ceramics of medieval Shamkir. A group of glazed ceramics of Seljuk period is decorated with manganese-painted white clay slip under transparent glaze. In the decoration of this kind of pottery the majorities are the decorative and floral ornaments, figuratives are rare. One sample has a stylized epigraphic decoration. A cup with the picture of bird, most likely in the heraldic eagle pose attracts attention. Samples of glazed ceramics, decorated with engravings of paintings of manganese attract attention as well. Engraving was brought just before slip layer, thanks to which the drawing is distinguished with white lines on the background of manganese. Daha çox 2. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Поливная керамика средневекового города Шамкир // Поливная керамика Средиземноморья и Причерноморья X—XVIII вв. (9904\|0,914704442024231) [Т. Достиев] Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового … Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового города Шамкир, развалины кото Глазурованная керамика Шамкира изготовлена на гончарном круге из хорошо промешенной, отмученной, высококачественной глины, имеет равномерный обжиг. В VIII-X вв. основными техническими средствами декорирования глазурованной керамики были цвет обожженного черепка, ангоб, окись марганца и меди, и глазурь. Доминировала роспись ангобными красками. Второй этап в развитии художественной керамики Шамкира, охватывающий XI-начало XIII в., характеризуется некоторыми новшествами в технологии декорирования. Широкое распространение получили изделия, украшенные гравировкой, техникой «в резерве», марганцевой росписью по белому ангобному покрытию, гравировкой по марганцевой росписи, полихромные изделия … Daha çox 3. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Фаянсовая посуда с росписью люстром по молочно-белой поливе из городища Шамкир (9917\|0,7517592906951904) [Т. Достиев] В статье представлена информация о люстровой керамике, … В статье представлена информация о люстровой керамике, обнаруженной в средневековом городище Шамкир, которое расположено в западном регионе Азербайджанской Республики. Люстр-особый красочный состав, который придавал изделиям металлический отблеск. В декоре доминируют растительные и эпиграфические орнаменты. Часто встречаются и изобразительные мотивы. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) PALEOMETAL DÖVRÜ ETNİK-MƏDƏNİ PROSESLƏRİN TƏDQİQİNDƏ QƏBİR ABİDƏLƏRİ MƏNBƏ KİMİ (SEYIDLI KURQANıNıN MATERIALLARı əSASıNDA)(9921) ['TARIX DOSTIYEV'] Azərbaycan arxeologiyasının ən mürəkkəb, eyni zamanda ən aktual problemlərindən biri ən qədim və qədim dövrlərdə cərəyan etmiş etnik-mədəni proseslərin, tədqiq olunan arxeoloji mədəniyyətlərin və arxeoloji abidələrin etnik mənsubiyyətinin müəyyənləşdirilməsidir. Söz yox ki, paleometal dövrü cəmiyyətlərinin sosial, etnik və mədəni durumunun öyrənilməsində qəbir abidələri mühüm mənbələrdəndir. Qəbirlərin quruluşu, dəfn adəti, qəbir avadanlığı, ehsan qalıqları, qurbangah və s. mədəni-etnik ənənələr və sosial şərait barədə informasiya axınını təmin edən mənbələrdir [1, s. 68]. Təbii ki, yazılı qaynaqların olmadığı bir dövrdə əhalinin etnik-mədəni səciyyəsinə dair arxeoloji və paleoantropoloji dəlillər əvəzolunmaz dəyərə malik olmaqla obyektiv fikir yürütməyə imkan verir, tədqiqatçını yanılmalardan qoruyur. Paleometal dövrünün erkən çağının etnik-mədəni proseslərinin ən maraqlı məqamı Ön Asiyadan … 1. Abbas Qadir oğlu Seyidov (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Xəzər arxeologiyası) Azərbaycan tarixinin yeni salnaməsi: Qədim Qarabağ (10225\|0,873401939868927) [Abbas Seyidov] Azərbaycan tarixinin müxtəlif mərhələlərinin araşdırılmasında Qara-bağ bölgəsinin … Azərbaycan tarixinin müxtəlif mərhələlərinin araşdırılmasında Qara-bağ bölgəsinin rolu və yeri mübahisəsizdir. Ən qədim zamanlardan günü-müzə qədər bütün dövrləri əhatə edən, arxeoloji abidələrinin zənginliyi ilə seçilən Azərbaycanın əzəli, əbədi və ayrılmaz tərkib hissəsi olan bu vətən torpağının elmi baxımdan öyrənilməsi həmişə tədqiqatçıların diqqət mərkə-zində olub. Müxtəlif vaxtlarda ərazinin paleolit, neolit, eneolit, tunc və ilk dəmir, antik, orta əsrlər dövrünün ayrı-ayrı problemləri araşdırılıb və elmi ictimaiyyətə çatdırılıb. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan ərazisində ilkin insa-nın təşəkkülü, antropogenez prosesinin formalaşmasında Qarabağda aşkar olunmuş paleolit dövrü düşərgələrindən aşkar olunan maddi dəlillər əsas ki-mi götürülür. Burada tarixin bütün mərhələlərində həyat yaşanmış, qərinə-lər, nəsillər bir-birini əvəz etmişdir. Odur ki, Azərbaycanın çoxminillik tari-xinin bu və ya digər problemlərinin araşdırılmasında Qarabağda aparılan arxeoloji araşdırmalara vaxtaşırı dönə-dönə müraciət olunmuş, çoxsaylı mənbələrdən istifadə olunmuşdur. Daha çox 2. Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi) Naxçıvanın erkən tunc dövrü keramikası üzərindəki ornamentlər haqqında (11382\|0,8544119596481323) [Toğrul Xəlilov] Erkən Tunc dövrü arxeoloji ədəbiyyatda Kür-Araz mədəniyyəti … Erkən Tunc dövrü arxeoloji ədəbiyyatda Kür-Araz mədəniyyəti adı ilə tanınır. Bu mədəniyyətə aid arxeoloji abidələr Azərbaycanın bütün bölgələrində olduğu kimi Naxçıvanda da vardır. I Kültəpə, II Kültəpə, Ovçulartəpəsi, Мaxta Kültəpəsi, Xələc, Ərəbyengicə, Şortəpə belə abidələrdəndir. Bu abidələrdən tapılan arxeoloji materialların kompleks şəkildə öyrənilməsi nəticəsində ERkən Tunc dövrü insanlarının həyat tərzini, məşğuliyyət və sənətkarlıq sahələrini, tayfalararası qarşılıqlı iqtisadi-mədəni əlaqələri və digər məsələləri öyrənmək mümkündür. Digər aktual məsələlər kimi Naxçıvanın Erkən Tunc dövrü abidələrindən tapılan keramikanın öyrənilməsi də mühüm elmi əhəmiyyət daşıyır. Keramika istehsalı bütün dövrlərdə olduğu kimi Erkən Tunc dövründə də ən aparıcı sahələrdən biri olmuşdur. Bu işlə məşğul olan insanlar xüsusi bacarıq və vərdişlərə sahib idilər. Keramika istehsalı ilə məşğul olan insanlar dulusçu, bu sənətkarlıq sahəsi isə dulusçuluq adlanır. Dulus sözünün mənşəyini qədim yunan dilində" yanıq və yanmış maddə" mənasını verən keramikos təşkil edir (18, s. 3). Azərbaycanın bütün bölgələrində olduğu kimi Naxçıvanda da insanlar ilk dəfə Neolit dövründə dulusçuluq sənəti ilə məşğul olaraq gildən müxtəlif məhsullar düzəltmişlər. Erkən Tunc dövründə digər sənətkarlıq sahələri kimi dulusçuluq da həmin dövrün tələbləri səviyyəsinə uyğun olaraq inkişaf etmişdir. Dulusçular tərəfindən formasına, tipinə, ornamentlərinə və hazırlanma texnologiyasına, keyfiyyətinə və digər əlamətlərinə görə seçilən məhsullar düzəldilmişdir. Erkən Tunc dövründə bu sənətkarlıq sahəsi ev sənəti çərçivəsindən kənara çıxaraq, tədricən ixtisaslaşmış … Daha çox 3. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Salmanbulağı Yaşayış Yerinin Arxeoloji Tedqiqinin Neticeleri (9997\|0,8377964496612549) [Tarix Dostiyev] Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini … Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini kənd tipJi yaşayış yerteri təşkü edjr. Lakin uzun müddst onlac tədqiqat obyekti kimi seçilməmiş, bu abidələrdə yalnız kəşfiyyat xarakterli axtarışlar aparılmış, əsasən, yerüstü arxeoloji materialların toplanması ilə çöl tədqiqatlan məhdudlanmışdır.Orta əsr kəndlərinin məqsədyönlü, sistemli tədqiqinə son onilliklərdə Quba-Xaçmaz bölgəsində başlanmışdır. Burada 40-dan artıq kənd tipli orta əsr yaşayış yeri qeydə ahnıb xəritələşdirilmişdir. Onlarm öyrənilməsində Azərbaycan EA «Quba-Xaçmaz» və Bakı Dövlət Universitetinin «Müşkür» ekspedisiyalarınm XX yüzilliyin 80-90-cı illərində apardıqları tədqiqatlar xüsusib təqdirəlayiqdir. Həmin ekspedisiyalarm fəaliyyəti nəticəsində Şimali-Şərqi Azərbaycanda Sərkərtəpə, Sandıqtəpə, Seyidli, Salmanbulağı orta əsr kənd tipli yaşayış yerbri arxeoloji cəhətdən qənaətbəxş öyrənilmişdir. Daha çox 4. Azad Əsəd oğlu Zeynalov (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji xidmət və yeni tikinti sahələrinin arxeoloji tədqiqi) Abşeron-Bakı yataqlarında Erkən Paleolit dövrünün izləri (9887\|0,8300312757492065) [Azad Zeynalov, Pəri Babai, Təranə Babayeva, Mətanət Hüseynova, Nərgiz Əhmədova] Azərbaycanda qədim daş dövrünün öyrənilmə tarixi çox … Azərbaycanda qədim daş dövrünün öyrənilmə tarixi çox zəngin bir yol keçmişdir. 70 il əvvəl başlayan və uzun bir yol qət edən bu tarix yeni paleolit abidələrinin tapılması və tədqiq edilməsi ilə tarixə düşmüşdür. Azərbaycanda ilk paleolit dövrünə aid alətlər 1953-cü ildə S.N.Zamya-tnin və M.M.Hüseynov tərəfindən Qazax rayonunda yerləşən Damcılı mağa-rasında aşkar olunmuşdur. Damcılı mağarası Azərbaycan ərazisində aşkar olunmuş ilk paleolit düşərgəsidir. 1956-1957-ci illərdə M.M.Hüseynovun rəhbərliyi altında Paleolit arxeoloji ekspedisiyası Damcılı mağara duşərgə-sində arxeoloji qazıntı işləri aparmışdır (1). Qədim daş dövrünün öyrənmə tarixində ilk 10 il çox zəngin tapıntıların aşkar olunduğu bir dövr kimi tarixə düşmüşdür. Damcılı mağarsından sonra həmin rayonda Daşsalahlı mağarası (2), 1960-cı ildə isə Qarabağda Azıx və Tağlar mağaraları aşkar olunmuşlar (5). Həmin illərdə Azərbaycanın qərb böl-gəsində 20-dən artıq açıq paleolit tapıntı yerləri qeydə alınmışdır və bu ta-pıntılar V.P.Lyubinin təklifi ilə ədəbiyyatda "Udabno ocağı" kimi tanınır . Daha çox 5. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Новые данные по неолиту Азербайджана (10158\|0,8098083734512329) [Наджаф Мусеибли] В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало … В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало одним из основных задач азербайджанской археологии. Целью этих исследований является изучение таких проблем, как история перехода к оседлой жизни, происхождение и развитие земледельческой культуры, культурно-экономические связи населения региона в периоды неолита и энеолита. В этой связи представляют определенный интерес, недавно проведенные нами раскопки на поселениях эпохи неолита Гасансу I и II. Часть выявленных археологических материалов, а также данные стратиграфии дают возможность по-новому подойти к решению вышеперечисленных проблем. Но мы пока воздержимся от окончательных заключений и ограничимся лишь предварительными выводами о результатах раскопок этих памятников.Названные поселения были обнаружены автором в … Daha çox 6. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Новые данные по неолиту Азербайджана (10188\|0,7928743362426758) [Мусеибли Наджаф] В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало … В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало одним из основных задач азербайджанской археологии. Целью этих исследований является изучение таких проблем, как история перехода к оседлой жизни, происхождение и развитие земледельческой культуры, культурно-экономические связи населения региона в периоды неолита и энеолита. В этой связи представляют определенный интерес, недавно проведенные нами раскопки на поселениях эпохи неолита Гасансу I и II. Часть выявленных археологических материалов, а также данные стратиграфии дают возможность по-новому подойти к решению вышеперечисленных проблем. Но мы пока воздержимся от окончательных заключений и ограничимся лишь предварительными выводами о результатах раскопок этих памятников.Названные поселения были обнаружены автором в 2005 г. на территории Акстафинского района Азербайджанской Республики на расстоянии 800 м к востоку от сел. Ашагы Кесемен и приблизительно 700 м от ущелья вдоль реки Гасансу. Тогда эти холмы, расположенные на равнинной местности, были названы по одноименному населенному пункту Ашагы Кесемен и по традиционной датировке были отнесены к эпохе энеолита (Мусеибли, 2005). Ныне они получили наименования по названию реки соответственно Гасансу I и II. Поселения представляют собой два искусственных холма (тепе), первый из которых расположен на расстоянии 50 м к северо-западу от второго. Размер каждого холма занимает территорию около 0, 5 га, высота первого … Daha çox 7. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Novye dannye po neolitu Azerbaydzhana (10187\|0,7928743362426758) [Nadzhaf Museibli] В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало … В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало одним из основных задач азербайджанской археологии. Целью этих исследований является изучение таких проблем, как история перехода к оседлой жизни, происхождение и развитие земледельческой культуры, культурно-экономические связи населения региона в периоды неолита и энеолита. В этой связи представляют определенный интерес, недавно проведенные нами раскопки на поселениях эпохи неолита Гасансу I и II. Часть выявленных археологических материалов, а также данные стратиграфии дают возможность по-новому подойти к решению вышеперечисленных проблем. Но мы пока воздержимся от окончательных заключений и ограничимся лишь предварительными выводами о результатах раскопок этих памятников.Названные поселения были обнаружены автором в 2005 г. на территории Акстафинского района Азербайджанской Республики на расстоянии 800 м к востоку от сел. Ашагы Кесемен и приблизительно 700 м от ущелья вдоль реки Гасансу. Тогда эти холмы, расположенные на равнинной местности, были названы по одноименному населенному пункту Ашагы Кесемен и по традиционной датировке были отнесены к эпохе энеолита (Мусеибли, 2005). Ныне они получили наименования по названию реки соответственно Гасансу I и II. Поселения представляют собой два искусственных холма (тепе), первый из которых расположен на расстоянии 50 м к северо-западу от второго. Размер каждого холма занимает территорию около 0, 5 га, высота первого … Daha çox 8. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Azerbaijan/AzƏrbaycan (10185\|0,7733664512634277) [David Maynard, Najaf Museyibli] Azerbaijan has a long and honourable tradition … Azerbaijan has a long and honourable tradition in the study of human remains (Goscharly et al. 2004). Arif Mustafayev and Mammadali Huseinov spent much time working on the Azykh Cave (Fizuli District) material which included the mandible of a Neanderthal female discovered in 1968 and was dated to approximately around 350,000 years ago (Lublin and Bosinski 1995). There has also been a strong tradition of using human material for evidence of ethnic movements within the modern populations. Unfortunately, much of this work has not developed over the past several decades due to lack of support and financial constraints.This chapter is based on a case study that covers the experience of a recent pipeline project in Azerbaijan and the measures undertaken in relation to human remains. Full archaeological reports are in preparation for the work on the various sites (Maynard et al. forthcoming). The BTC … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Orta əsr Şəmkir şəhərinin şirli polixrom keramikasında antropomorf təsvirlər(9922) ['Tarix Dostiyev'] Səlcuqlar dövründə bədii sənət sahələrində, xüsusilə bədii kera-mika istehsalında köklü dəyişikliklər baş verir. Dulusçu rəssamların istehsal etdikləri məmulatın bədii dəyərini yüksəltmək üçün axtarışları uğurlu olmuş, məmulatın bədii işlənməsində tətbiq olunan texniki üsullar genişlənmiş, de-kor motivləri zənginləşmiş, palitra daha parlaq və rəngarəng olmuşdur. Bu dövrün şirli polixrom saxsı məmulatı naxış motivlərinin zənginliyi, rəng çalarlarının əlvanlığı və parlaqlığı ilə seçilir. Şirli keramikanın bədii tərtiba-tında həndəsi, nəbati və təsvir motivləri uğurla tətbiq olunurdu. Bu dövrdə istehsal olunan polixrom şirli saxsı məmulatı dövrün mahiyyətini, ruhunu, onun sosial, dini-əxlaqi və fəlsəfi aspektlərini, estetik duyumunu daha qabarıq əks etdirir. Süjetli təsvirləri olan polixrom şirli saxsı qablar bir növ orta əsr miniatürlərini xatırladır. 2006-2019-cu illərdə orta əsr Şəmkir şəhər yerində aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində əldə olunmuş şirli saxsı məmulatı yuxarıda qeyd olunanları əyani təsdiqləyir. Şəmkir şəhərinin saxsı məmulatı kolleksiyasında Səlcuqlar dövrünün şirli polixrom saxsı qabları yüksək bədi-iliyi ilə fərqlənərək yerli dulusçu rəssamların gil parçasından nadir sənət əsərləri yaratmağa qadir olduqlarını nümayiş etdirir. Bu bədii saxsı məmulatı bədii işlənmə müxtəlifliyi, formasının mükəmməlliyi, naxış motivlərinin zən-ginliyi, rəng çalarlarının əlvanlığı və parlaqlığı ilə fərqlənir. Onların bədii tərtibatında həndəsi, nəbati və təsvir motivləri uğurla tətbiq olunub. Bu məqa-lədə, yalnız antropomorf təsvirli şirli polixrom saxsı qab nümunələrindən bəhs edəcəyik. 1. Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı) EYNƏLQÜZAT MİYANƏCİNİN HƏYATI VƏ ZƏNGİN İRSİ/Aynalkudat Miyaneci’nin Hayatı ve Zengin Kültürel Mirası/Life and Rich Heritage Aynalkuzat Miyanedji (9345\|0,8633060455322266) [Ülkər Məmmədova] Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük … Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük xidmətlər göstərmiş şəxsiyyətlərdən biri də Eynəlqüzat Miyanəcidir. Mənbələrdə hər zaman mütəfəkkir XII əsrin böyük filosofu, şairi və ədibi kimi xatırlanır. Onun yaradıcılığı fəlsəfi istiqamətdən daha çox tədqiq olunmuşdur. Lakin əsərlərinin dili, ifadə xüsusiyyətləri ədəbi cəhətdən araşdırmaq imkanı yaradır. Eynəlqüzat Miyanəcinin babası və atası dövrünün tanınmış şəxsiyyətləri sayılmışlar. Ümumiyyətlə, mənbələrdə mütəfəkkirin ailəsi, həyatı ilə bağlı məlumatlar azdır və bir-birlərini təkrarlayır. Lakin hər zaman orta əsr müəllifləri əsərlərində onlar haqqında yüksək fikirlər yazmışlar. Məqalədə Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı barədə məlumat verilmiş, onlardakı bədii xüsusiyyətlər daha geniş şərh olunmuşdur. Əqidəsi uğrunda öldürülmüş görkəmli şəxsiyyətin panteizm cərəyanının əsasını qoyması və sonrakı yüzilliklərdə yaşamış digər filosofların, İmadəddin Nəsiminin ondan təsirlənməsi bildirilmişdir. Burada əsas mənbə kimi alim “Qəribin şikayəti” əsərinə müraciət edilmişdir. Əsərdə dostluqla bağlı fikirlər Şihabəddin Yəhya Sührəvərdinin əsərilə müqayisə olunmuşdur. Əsərdə maraq yaradan mövzulardan biri Eynəlqüzat Miyanəcinin dini rəvayətə müraciətidir. Mütəfəkkir burada öz vəziyyətini Yusifin başına gələn əhvalatla müqayisə etmişdir. Müəllif ona istiqamətlənmiş ittihamların əsasında söylənilən üç məsələni deyil, cahillərin bacarıqlı insanlar qarşısında acizliyini göstərmişdir. Ümumiyyətlə, Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı XII əsrin elmi və ədəbi mühitinin qiymətli sərvətidir. Azərbaycan mədəniyyət tarixində onun öz yeri vardır. Azerbaycan’ın ünlü düşünürü Aynalkudat … Daha çox 2. Təranə Məhəmməd qızı Abdullayeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Erkən realizm və yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı) Şah İsmayıl Xətayinin “Nəsihətnamə” Əsərinin Forma-Tematik Təsnifatı (8832\|0,8496522903442383) [Terane Abdullayeva] Klassik Şərq və Azərbaycan ədəbiyyatında hər hansı … Klassik Şərq və Azərbaycan ədəbiyyatında hər hansı mövzuda öyüd, nəsihət vermək, insanlara, cəmiyyətə yol göstərmək məqsədilə yazılan əxlaqi-didaktik əsərlər nəsihətnamə adlanır. Belə əsərlərdən biri də Azərbaycanın görkəmli ictimai-siyasi və ədəbi şəxsiyyətlərindən olan Şah İsmayıl Xətayinin “Nəsihətnamə” məsnəvisidir. Əsər əsas etibarilə klassik üslub xüsusiyyətləri daşısa da, xalq ruhunun, xalq dil-şeir üslubunun bir çox cəhətlərini özündə ehtiva edir. “Nəsihətnamə”də vəhdəti-vücud fəlsəfəsi, təriqət əxlaqı ilə bağlı müxtəlif öyüdlər öz əksini tapır. Eyni zamanda Səfəvi hakimiyyətinin təbliği və buhakimiyyətin möhkəmlənməsinə xidmət göstərməsi əsərin ideya qayəsindən biri olmuşdur.Ümumiyyətlə, “Nəsihətnamə” məzmun, mövzu, janr, fəlsəfi mahiyyət, dil-üslub, sənətkarlıq baxımından, eləcə də dövrün tarixi-psixoloji vəziyyətinin, inanc sisteminin öyrənilməsi, həmçininədəbiyyatşünaslıq daxil olmaqla bir çox yöndən olduqca dəyərli əsərdir. Daha çox 3. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Serkertepenin Şirli Polixrom Saxsı Memulatı (9983\|0,8471298217773438) [Tarix Dostiyev] Müşkür düzünün ən maraqlı abidələrindən biri Xaçmaz … Müşkür düzünün ən maraqlı abidələrindən biri Xaçmaz rayonunun Borispol kəndindən şimalda yerləşən Sərkərtəpə yaşayış yeridir. Abidənin alt mədəni təbəqə-ləri ilk və orta tunc dövrlərinə, üst mədəni təbəqə isə orta əsrlərə aiddir. Üst mədəni təbəqədə VIII-XIII əsrlərə aid yaşayış evlərinin qalıqları, ocaq və təndirlər, məişət, təsərrüfat quyuları aşkar edilib təmizlənmiş, xeyli miqdarda maddi mədəniyyət nü-munələri tapılmışdır. Tapmtılar arasında şirsiz və şirli olmaqla iki böyük qrupa bölü-nən saxsı məmulatı üstünlük təşkil edir. Şirli saxsı qablar yüksək keyfıyyəti, naxışla-rınm zənginliyi, rəng çalarlarınm parlaqlığı ilə fərqlənir. VIII-X əsrlərə aid erkən şirli saxsı məmulatı əsasən, şəffaf şir altmdan anqob və marqans boya ilə naxışlan-mış nümunələrlə təmsil olunmuşdur. XI-XIII əsrlərin şirli saxsı məmulatınm bədii isjənməsində şir altmdan cızma, fonu qazıyaraq naxış işləmələrini üzə çıxartma, po-lixrom rənglərlə naxış çəkmək üsullarmdan məharətlə istifadə olunmuşdur. Yüksək bədiiliyi ilə fərqlənən polixrom qablar XI-XIII əsrlərin şirli saxsı məmulatının demək olar ki, yarısını təşkil edir.Hazırki məqalənin yazılmasında məqsəd həmin şirli polixrom saxsı qabları tədqiq etməkdən ibarətdir. Onlar bədii işlənmə üslubuna görə iki tipə aynlırlar: 1) şir altından müxtəlif rənglərlə bəzədilmiş qablar; 2) şir altından cızma naxışlar və polixrom rənglərlə bəzədilmiş qablar. Daha çox 4. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Medeni Tebeqe ve Stratiqrafiya (9996\|0,8470197319984436) [Tarix Dostiyev] Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin … Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin nəticəsində təbiət və antropogen amillərinin təsiri altında formalaşır. Insanların müəyyən bir ərazido məskunlaşması ilə torpağın ilkin, təbii quruluşu dəyişir, evlər və təsərrüfat tikililəri, məbədlər və ictimai binalar inşa olunur, tosərrüfat və məişət quyulan qazılır, ocaq və təndirlər qurulurdu. Müəyyən vaxt keçdikdən sonra onlar yararsız hala düşür, istifadədən çıxır, dağıhr, yeniləri ilə əvəz olunurdu. Istehsal və məişət tullantılan, uçqunlar, zibil, ocaq və yanğın qahqları, küləyin və mal-qaranın gətirdikləri toz-torpaq tədricən xüsusi təbəqə yaradırdı və o durmadan qalınlaşırdı. Həmin təbəqəyə yararsız, sınıq alət, silah, məişət avadanhğı və bəzək nümunələri ilə yanaşı bəzən müxtəlif səbəblərdən salamat əşyalar da düşürdü. Təbəqələşmə prosesi qədim yaşayış məskəninin sahnması ilə başlayıb əhalinin buranı tərk etməsi ilə başa çatırdı. Illər, qərinələr, əsrlər ərzində insan fəaliyyətinin maddi əksi olaraq formalaşan mədəni təbəqə qədim cəmiyyətdə baş vermiş hadisə və doyişikliklori ardıcılhqla özündə qabarıq təcəssüm etdirir. Bir qayda oUıraq, xronoloji baxımdan alt təbəqələr erkən çağları, üst təbəqolor isə nisbətən sonrakı dövrləri əhatə edir.Mədəni təbəqə, adətən, xam torpaqdan tünd rəngi ilə fərqlenir və kömür qırıntılan, kül qatları, heyvan və quş sümükləri, inşaat materiallan, həmin qədim yaşayış məskəni sakinlərinin istifadə etdikləri müxtəlif təyinatlı məmulat nümunələri ilə zongin olur. Mədəni təbəqənin rənginə tərkibindəki üzvü maddələrin, onu örtən torpağın növünün, ərazinin iqlim tipinin də təsiri vardır. Məsələn, mədəni tobəqə əgər qumla vo ya havanı asanlıqla buraxan torpaq qatı ilo … Daha çox 5. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) SOME SAMPLES OF ARTISTIC CERAMICS OF SHAMKIR DURING SELJUK PERIOD (9943\|0,7565652132034302) [TM DOSTIYEV] The article deals with the glazed ceramics … The article deals with the glazed ceramics of medieval Shamkir. A group of glazed ceramics of Seljuk period is decorated with manganese-painted white clay slip under transparent glaze. In the decoration of this kind of pottery the majorities are the decorative and floral ornaments, figuratives are rare. One sample has a stylized epigraphic decoration. A cup with the picture of bird, most likely in the heraldic eagle pose attracts attention. Samples of glazed ceramics, decorated with engravings of paintings of manganese attract attention as well. Engraving was brought just before slip layer, thanks to which the drawing is distinguished with white lines on the background of manganese. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Cредневековые города Азербайджана в системе исламской цивилизации(9923) ['Т. Достиев'] В статье представлена информация о формировании и развитии мусульманского города в Азербайджане. С распространением Ислама на Кавказе произошёл коренной перелом в материальной и духовной культуре населения Азербайджана. В IX-X вв. утвердился тип города, который аналогично городам мусульманского Востока, имел трехчленную планировочную структуру: цитадель, шахристан и рабад. Культовая архитектура-мечети, минареты, медресе, мавзолеи являлась доминантом городского ландшафта. Города Азербайджана, как значительные культурные центры Кавказа и Ближнего Востока, в средние века играли значительную роль в развитии Исламской культуры. 1. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) ПОВОЛЖСКАЯ АРХЕОЛОГИЯ (10194\|0,9141489267349243) [НАДЖАФ АЛЕСКЕР ОГЛУ МУСЕИБЛИ] Нахчыванский край Азербайджана с древних времен входил … Нахчыванский край Азербайджана с древних времен входил в ареал культур Ближнего Востока. Нахчыван граничит с одной стороны с бассейном озера Урмия, с другой-с Восточной Анатолией, и расположен вблизи Месопотамии. Культурные процессы, происходящие в этих регионах, напрямую охватили и территорию Нахчывана. Одним из богатых археологических памятников Нахчывана является комплекс Гямигая. Основные памятники Гямигая, расположенные в высокогорной зоне, в основном состоят из наскальных изображений-петроглифов эпохи бронзы раннего железа. Здесь на скалах высечены многочисленные изображения людей, хозяйственных и диких животных, древние транспортные средства-повозки, различные знаки. Некоторые изображения Гямигая находят близкие аналогии с рисунками на материалах Ближнего Востока. Кроме этого … Daha çox 2. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Поселение Галаери–памятник лейлатепинской культуры (10164\|0,8967646956443787) [Наджаф Алескер Мусеибли] В статье представлены результаты раскопок поселения лейлатепинской … В статье представлены результаты раскопок поселения лейлатепинской культуры Галаери, которое находится на территории Габалинского района Азербайджанской Республики. Корни данной культуры связаны с северомесопотамскими и восточноанатолийскими традициями позднего халколита. Культурный слой поселения Галаери вскрыт на площади 400 м2. Максимальная мощность слоя на раскопанном участке составила 3, 2 м. Выявленные постройки сложены из нестандартных ломтей глины. Выявлены полуземлянки, вкопанные в материковый грунт. Одна из полуземлянок, вероятно, служила святилищем. Обнаружено более 20-ти захоронений детей в керамических сосудах и одна катакомба с захоронением ребенка. Керамика по составу глины делится на 4 группы. Большая часть сосудов изготовлена на гончарном круге и имеет сле-ды растительной … Daha çox 3. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) СОВРЕМЕННЫЕ ПРОБЛЕМЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ЯЗЫКОВ: ВОПРОСЫ ТЕОРИИ И ПРАКТИКИ (8722\|0,8958094716072083) [НВ РОМАШКИНА] В данной статье рассматривается готический стиль как … В данной статье рассматривается готический стиль как своеобразный контекст повествования. Актуальность работы обусловлена влиянием романов Г. Уолпола на «готический» жанр и отражает переходные литературные явления. Выявление лексических и стилистических особенностей романа «Замок Отранто» позволит углубить понимание этого жанра. Daha çox 4. Vahid Allahverdi oğlu Ömərov (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Şimali Qafqaz şöbəsi) Становление политики Соединенных Штатов Америки в отношении Грузинской Демократической Республики (11131\|0,8937507271766663) [Вахид Омаров] В статье рассмотрено формирование политики США в … В статье рассмотрено формирование политики США в образованной независимой Демократической Республики Грузия в начале XX века. Также на основе докладов посольства США в Тбилиси анализируется международная ситуация после Первой мировой войны, образование новых государств на Южном Кавказе, политика США в регионе и отношение к ГДР, объединение антибольшевистских сил на Южном Кавказе. Несмотря на то, что США де-юре признавали ГДР, однако препятствовали ее вступлению в Лигу Наций, так как вели борьбу за мандат на Кавказ в целом. Хотя Грузия после поражения Германии в поисках союзников отдала предпочтение США, исторические условия, в частности Советская Россия, положили конец ее независимости. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Orta əsr Şəmkir şəhərinin sferokonus qabları(9931) ['Tarix Dostiyev'] Açar sözlər: Orta əsr, Şəmkir, keramika, sferokonus qablar, əl-kimya, Orta əsr müsəlman şəhərlərinin, eləcədə Azərbaycanın orta əsr şəhərlərinin saxsı məmulatı arasında sferokonus qablar özünəməxsus yer tutur. 2006-2018-ci illərdə Şəmkir şəhər yerində aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində xeyli bütöv və fraqment halında sferokonus nümunələri aşkarlanmışdır. Onların yuxarı hissəsi, əsasən, kürəvi, aşağısı isə konusvaridir. Ağız hissə olduqca dar deşiyi olan təkərvari və ya günbəzvari başlıqla bitir. Sferokonuslar narın, odadavamlı gildən hazırlanaraq yüksək hərarətdə bişirilmişdir. Bu qablar orta əsr dulusçularının xammalın–dulus gillərinin xüsusiyyətlərinə dərindən bələd olduğunu, istehsal üçün xammalı yüksək peşəkarlıqla seçməyi və emal etməyi bacardıqlarını əyani təsdiqləyir. Sferokonusların divarları qalın, möhkəm və sukeçirməyəndir. Bir qayda olaraq alt tərəf daha qalın və ağırdır. Bu kateqoriya qabları səciyyələndirən başlıca əlamətlər kimi onların divarlarınınn qalın, saxsının yüksək dərəcədə sıx və həddən artıq bərk olmasını göstərirlər (28, с. 51; 29, с. 25). Sferokonusların VIII əsrdə Xilafətin mərkəz bölgələrində meydana çıxdığı, sonradan bütün müsəlman aləminə yayıldığı ehtimal olunur (16). Arxeoloji qazıntılar zamanı Şəmkir şəhər yerindən istehsal çıxarlarına, üstehsal qüsurlu olan nüsxələrin tapılması, şübhəsiz ki, yerli istehsalı təsdiqləyən maddi dəlillərdir. Orta tutumlu, qalın divarlı, gövdəsi şişman, oturacağı konus şəkilində olan sferokonus qab bişmə prosesində deformasiyaya uğramış, çiynində batıq əmələ gəlmişdir (I tablo, şəkil 6). Digər bir sferokonus fraqmentində bişmə prosesində qab deformasiyaya məruz qalmış … 1. Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı) EYNƏLQÜZAT MİYANƏCİNİN HƏYATI VƏ ZƏNGİN İRSİ/Aynalkudat Miyaneci’nin Hayatı ve Zengin Kültürel Mirası/Life and Rich Heritage Aynalkuzat Miyanedji (9345\|0,884364902973175) [Ülkər Məmmədova] Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük … Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük xidmətlər göstərmiş şəxsiyyətlərdən biri də Eynəlqüzat Miyanəcidir. Mənbələrdə hər zaman mütəfəkkir XII əsrin böyük filosofu, şairi və ədibi kimi xatırlanır. Onun yaradıcılığı fəlsəfi istiqamətdən daha çox tədqiq olunmuşdur. Lakin əsərlərinin dili, ifadə xüsusiyyətləri ədəbi cəhətdən araşdırmaq imkanı yaradır. Eynəlqüzat Miyanəcinin babası və atası dövrünün tanınmış şəxsiyyətləri sayılmışlar. Ümumiyyətlə, mənbələrdə mütəfəkkirin ailəsi, həyatı ilə bağlı məlumatlar azdır və bir-birlərini təkrarlayır. Lakin hər zaman orta əsr müəllifləri əsərlərində onlar haqqında yüksək fikirlər yazmışlar. Məqalədə Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı barədə məlumat verilmiş, onlardakı bədii xüsusiyyətlər daha geniş şərh olunmuşdur. Əqidəsi uğrunda öldürülmüş görkəmli şəxsiyyətin panteizm cərəyanının əsasını qoyması və sonrakı yüzilliklərdə yaşamış digər filosofların, İmadəddin Nəsiminin ondan təsirlənməsi bildirilmişdir. Burada əsas mənbə kimi alim “Qəribin şikayəti” əsərinə müraciət edilmişdir. Əsərdə dostluqla bağlı fikirlər Şihabəddin Yəhya Sührəvərdinin əsərilə müqayisə olunmuşdur. Əsərdə maraq yaradan mövzulardan biri Eynəlqüzat Miyanəcinin dini rəvayətə müraciətidir. Mütəfəkkir burada öz vəziyyətini Yusifin başına gələn əhvalatla müqayisə etmişdir. Müəllif ona istiqamətlənmiş ittihamların əsasında söylənilən üç məsələni deyil, cahillərin bacarıqlı insanlar qarşısında acizliyini göstərmişdir. Ümumiyyətlə, Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı XII əsrin elmi və ədəbi mühitinin qiymətli sərvətidir. Azərbaycan mədəniyyət tarixində onun öz yeri vardır. Azerbaycan’ın ünlü düşünürü Aynalkudat … Daha çox 2. Təranə Məhəmməd qızı Abdullayeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Erkən realizm və yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı) Şah İsmayıl Xətayinin “Nəsihətnamə” Əsərinin Forma-Tematik Təsnifatı (8832\|0,8766089081764221) [Terane Abdullayeva] Klassik Şərq və Azərbaycan ədəbiyyatında hər hansı … Klassik Şərq və Azərbaycan ədəbiyyatında hər hansı mövzuda öyüd, nəsihət vermək, insanlara, cəmiyyətə yol göstərmək məqsədilə yazılan əxlaqi-didaktik əsərlər nəsihətnamə adlanır. Belə əsərlərdən biri də Azərbaycanın görkəmli ictimai-siyasi və ədəbi şəxsiyyətlərindən olan Şah İsmayıl Xətayinin “Nəsihətnamə” məsnəvisidir. Əsər əsas etibarilə klassik üslub xüsusiyyətləri daşısa da, xalq ruhunun, xalq dil-şeir üslubunun bir çox cəhətlərini özündə ehtiva edir. “Nəsihətnamə”də vəhdəti-vücud fəlsəfəsi, təriqət əxlaqı ilə bağlı müxtəlif öyüdlər öz əksini tapır. Eyni zamanda Səfəvi hakimiyyətinin təbliği və buhakimiyyətin möhkəmlənməsinə xidmət göstərməsi əsərin ideya qayəsindən biri olmuşdur.Ümumiyyətlə, “Nəsihətnamə” məzmun, mövzu, janr, fəlsəfi mahiyyət, dil-üslub, sənətkarlıq baxımından, eləcə də dövrün tarixi-psixoloji vəziyyətinin, inanc sisteminin öyrənilməsi, həmçininədəbiyyatşünaslıq daxil olmaqla bir çox yöndən olduqca dəyərli əsərdir. Daha çox 3. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Salmanbulağı Yaşayış Yerinin Arxeoloji Tedqiqinin Neticeleri (9997\|0,8766087293624878) [Tarix Dostiyev] Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini … Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini kənd tipJi yaşayış yerteri təşkü edjr. Lakin uzun müddst onlac tədqiqat obyekti kimi seçilməmiş, bu abidələrdə yalnız kəşfiyyat xarakterli axtarışlar aparılmış, əsasən, yerüstü arxeoloji materialların toplanması ilə çöl tədqiqatlan məhdudlanmışdır.Orta əsr kəndlərinin məqsədyönlü, sistemli tədqiqinə son onilliklərdə Quba-Xaçmaz bölgəsində başlanmışdır. Burada 40-dan artıq kənd tipli orta əsr yaşayış yeri qeydə ahnıb xəritələşdirilmişdir. Onlarm öyrənilməsində Azərbaycan EA «Quba-Xaçmaz» və Bakı Dövlət Universitetinin «Müşkür» ekspedisiyalarınm XX yüzilliyin 80-90-cı illərində apardıqları tədqiqatlar xüsusib təqdirəlayiqdir. Həmin ekspedisiyalarm fəaliyyəti nəticəsində Şimali-Şərqi Azərbaycanda Sərkərtəpə, Sandıqtəpə, Seyidli, Salmanbulağı orta əsr kənd tipli yaşayış yerbri arxeoloji cəhətdən qənaətbəxş öyrənilmişdir. Daha çox 4. Lalə Tofiq qızı Həsənova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) MÜASİR AZƏRBAYCAN NƏSRİ: İNKİŞAF MEYLLƏRİ VƏ PERSPEKTİVLƏR (2000-ci illərin romanları əsasında) (7957\|0,871281623840332) [Lala Hasanova] Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı müxtəlif nəslin nümayəndələri olan … Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı müxtəlif nəslin nümayəndələri olan yazıçıların yaradıcılığı ilə təmsil edilir. Hər yeni əsrin əvvəli ədəbiyyatda intensiv axtarışlarla müşayət olunur. XX əsrin əvvəlində yaranan ədəbi qruplar, fərqli yaradıcılıq meylləri buna əyani bir misaldır. Bu hal XXI əsrin əvvəli üçün də xarakterikdir. Arxada qalan hər bir onillik yeni axtarışlar, yeni müəlliflərlə yadda qalır. Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatında dörd ədəbi nəsli fərqləndirmək olar: 60-ci illər (Anar, Elçin və b.), 70-80- cı illər (Kamal Abdulla, Zahid Sarıtorpaq, Əlabbas və b.) 90- cı illər (Həmid Herisçi, İlqar Fəhmi, Pərviz və b.) və 2000 –ci illər ədəbi nəsli. Son illərdə ədəbiyyata gələn yazıçılar- Şərif Ağayar, Qan Turalı, Vüsal Nuru və b. - artıq ədəbi nəsil olaraq formalaşmışlar. Məqalədə 1990- 2000- ci illərdə Azərbaycan ədəbiyyatında yaranan romanlar təhlilə cəlb olunmuş, postmodern nəsr xüsusiyyətləri araşdırılmış, bununla yanaşı nəsrdə yaranan janr-üslub özəlliklərindən bəhs olunmuş, müasir nəsrimizin inkişaf meylləri izlənmişdir. Bu tezislər Qan Turalı, Şərif Ağayar, İlqar Fəhmi, Vüsal Nuru kimi yazıçıların əsərləri əsasnda təhlil edilmişdir. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Elmdə keçən ömür(9932) ['Tarix Dostiyev', 'Roza Arazova', 'Bəhlul İbrahimlı'] Azərbaycan arxeologiya elminin patriarxlarından biri, tarix elmləri doktoru, professor, əməkdar müəllim Qüdrət Seyfulla oğlu İsmayılzadənin 85 yaşı tamam olur. Görkəmli alim, mehriban ailə başçısı və etibarlı dost kimi tanınan Qüdrət müəllim hər bir ziyalıya nümunə ola biləcək mənalı və şərəfli ömür yolu keçmişdir.Q. İsmayılzadə 1934-cü ildə Bakıda anadan olmuşdur. Həmyaşıdları arasında bilik və bacarığı ilə seçilən Qüdrət müəllim məktəb illərində ictimai işlərdə həmişə fəal iştirak etmiş, dəfələrlə Respublika və Ümumittifaq müsabiqə və olimpiadalarının qalibi olmuş, fəxri fərmanlar və diplomlar almışdır. 1957-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsini müvəffəqiyyətlə bitirən Qüdrət müəllim təyinatı üzrə Yardımlı rayonunun Arus və Mirimli kənd məktəblərində tarix fənnindən, və eyni zamanda yaxşı bildiyi rus dili fənnindən də dərs demişdir. Tarixçi olmağı və Vətənə sonsuz məhəbbəti onun rayonda olan arxeoloji abidələrə marağını artırmış, bu abidələri öyrənməyə başlamışdır. Yardımlıdakı fəaliyyəti gənc müəllimin elmə və təhsilə həsr olunmuş həyat yolunun başlanğıcı olmuşdur. Təyinat müddəti bitdikdən sonra Azərbaycan Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutunun Arxeologiya bölməsində elmi fəaliyyətə başlayır və elə ilk illərdə Gəncə-Qazax bölgəsində, Mil-Qarabağ düzündə, Daşkəsən-Xaçbulaq yaylaqlarında, Şirvanda, Qobustanda, Örənqala şəhər yerinin və Üçtəpə kurqanlarının qazıntılarında İM Cəfərzadə, AA İessen, SM Qazıyev, İM Nərimanov, MH Hüseynov, ÖŞ İsmizadə, QM Aslanov, RM Vahidov və QM Əhmədov kimi görkəmli arxeoloqlarla birlikdə iştirak etmiş, zəngin təcrübə məktəbi keçmişdir. 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Arxeoloq Qara Məmməd oğlu Əhmədovun 90 illiyinə (9936\|0,7197868824005127) [Tarix Dostiyev] Açar sözlər: Qara Əhmədov, arxeoloq, Örənqala şəhər … Açar sözlər: Qara Əhmədov, arxeoloq, Örənqala şəhər yeri, Qəbələ şəhəri, Beyləqan şəhəri.2018-ci ildə görkəmli Azərbaycan arxeoloqlarından biri, tarix elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü Qara Məmməd oğlu Əhmədovun anadan olmasının 90 ili tamam olur. Adı ölkəmizdə Orta əsrlər arxeologiyasının formalaşması və inkişafı ilə ayrılmaz surətdə bağlı olan Qara Əhmədov özünün bilik və bacarığını, elmi yaradıcılıq istedadını Azərbaycanın arxeoloji irsinin, başlıca olaraq orta əsr şəhərlərinin tədqiqinə yönəltmişdi. Qara müəllimin həyat və yaradıcılığının yarım əsrdən artıq dövrü 1952-ci ildən ömrünün sonuna, 2003-cü ilədək Azərbaycan MEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu ilə bağlı olmuş, baş laborantdan sektor rəhbərinədək müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. O, 1928-ci ildə Qəbələ rayonunun Çarxana rəndində faytonçu ailəsində anadan olub. Orta təhsilini Qəbələ rayonunun Hacalı kənd məktəbində aldıqdan sonra 1944-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinə daxil olmuşdur. Gənc Qara Əhmədovun tarixçi olmaq arzusu, söz yox ki, keçmişin yadigarları olan arxeoloji abidələrlə Qəbələ rayonunun zənginliyi ilə müəyyən dərəcədə bağlı idi. O, müsahibələrindən birində bu məsələyə toxunaraq bildirir ki,“Kəndimiz sirlərlə dolu qədim Qəbələ şəhərinin xarabalıqları yaxınlığında yerləşdiyindən mən kənd uşaqları, məktəb dostlarımla tez-tez oraya gedər və onun hələ də qalmaqda davam edən möhtəşəm divarlarının üstünə qalxar, bər-bəzəkli saxsı qırıqları yığar, onun ecazkar sirlərini öyrənməyə çalışardım. Bu qədim şəhər haqqında kənd ağsaqqallarının danışdıqları gözəl əfsanələri mən onun özündən eşitmək … Daha çox 2. Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi) ORDUBADÇAY VADİSİNİN YENİ ABİDƏLƏRİ (11343\|0,8482855558395386) [Toğrul ХƏLİLOV] Naхçıvan Muxtar Respublikası zəngin tarixə, mədəniyyətə malikdir. … Naхçıvan Muxtar Respublikası zəngin tarixə, mədəniyyətə malikdir. Son bir qərinəyə yaxın dövr ərzində Naxçıvan tarixinin öyrənilməsi diqqət mərkəzində saxlanılıb, bu sahəyə böyük diqqət və qayğı göstərilməsi prioritet vəzifəyə çevrilib. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri Vasif Talıbov 23 avqust 2003-cü ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin Rəyasət Heyəti və elmi-tədqiqat institutları üçün bina istifadəyə verilərkən demişdir:“Naxçıvanda yerin altı da, üstü də təbii sərvətdir. Naxçıvanda çox qədim tarixə malik olan mədəniyyət nümunələri aşkar edilib. Ona görə də bunların hamısının tədqiqata, araşdırmaya ehtiyacı vardır”. Ali Məclisin sədri tərəfindən 2005-ci il dеkabrın 6-da imzalanmış “Naхçıvan Muхtar Rеspublikasının ərazisindəki tariх və mədəniyyət abidələrinin qоrunması və paspоrtlaşdırılması işinin təşkili haqqında” Sərəncamın icrası istiqamətində tədqiqatçıların qarşısında çox mühüm vəzifələr qoyulub, onların elmi fəaliyyətinin konkret istiqamətləri müəyyən edilib. Hər il olduğu kimi, cari ildə də tərəfimizdən bu istiqamətdə tədqiqatlar aparılaraq Ordubadçay vadisindəki Aşağı Əndəmic, Yuxarı Əndəmic, Nüsnüs kəndlərinin ərazisində bir neçə abidə qeydə alınıb, kəşfiyyat xarakterli tədqiqatlar nəticəsində öyrənilibdir. Aparılan araşdırma zamanı məlum olmuşdur ki, bu kəndlərin adı təsadüfən yaranmamışdır, müəyyən məna daşıyır. Əldə olunmuş etnoqrafik materiallara görə,“Əndəmic”–“çökək yer” deməkdir. Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğətinə nəzər saldıqda məlum olur ki, orada da buna bənzər məlumat verilmişdir. Qeyd edilmişdir ki,“əndə”-“eniş-yoxuş”;“çalaçuxur”, miç isə “su yığılan yer … Daha çox 3. Fikrət Süleyman oğlu Əhmədov (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı) " Kitabi-Dədə Qorqud" un XVI-XVIII Əsr Borçalısındakı İzləri (7798\|0,83756422996521) [Fikrət Süleymanoğlu] Azərbaycan qorqudşünaslığı qarşısında duran həlli vacib prob-lemlərdən … Azərbaycan qorqudşünaslığı qarşısında duran həlli vacib prob-lemlərdən biri də eposun əlimizdə olan variantının Cənubi və Cənub-şərqi Gürcüstan-о cümlədən qədim Borçalı eli ilə bağlı ilgilərinin aydınlaşdırılmasıdır. Filologiya elmləri namizədi Ş. Məmmədlinin" Kitabi-Dədə Qorqud" yubiley toplusuna daxil edilmiş" Dədə Qorqudun Borçalı izlərinə dair" məqaləsi [3-148-150] və bir neçə ötəri mülahizə istisna olmaqla əslində bu sahədə elə bir iş də görülməyib. Halbuki bəzi araşdırıcıların fıkrincə, yaxın gələcəkdə ən sensasiyalı sürprizləri məhz bu" səmt" dən gözləmək olar.Məlumdur ki, eposun Cənubi Gürcüstan və Borçalı ilə bağlı ma-raq doğuran məqamlarının başında Qorqudoba, Ağcaqala, Ağısqa, Ağ-lağan, Soğanlıq-Qorqud, Ulaşlı, Tuman qalası və s. kimi tarixi türk yurdları dayanır. Epos qəhrəmanları" sası dinli Gürcüstan ağzındakı" həmin yerlərdə" ov ovlayıb, quş quşlayıb", vuruşub, ömür-gün sürməklə yanaşı, həm də bu" doqquz tümən" ölkədən bac alırlar. Ş. Məmmədlinin yuxarıda haqqında danışdığımız məqaləsində adı keçən yer adları ilə əlaqədar məlumatlarına əlavə olaraq qeyd etmək istərdik ki, Ağcaqala dedikdə, yalnız ağqoyunlu Yaqub Sultanın 1480-ci ildə Gürcüstan valisinin hərəkətlərinə nəzarət üçün təzədən inşa etdirib qədim Dəmirçihəsənli tayfasına bağışladığı məşhur qala [5-228] deyil, həm də neçə para kəndi əhatə edən Ağcaqala nahiyəsi də nəzərdə tutulmalıdır. Çünki hələ 1728-ci ildə tərtib edilmiş" Tiflis əyalətinin müfəssəl dəftəri" nə görə də Ağcaqala tarixi Borçalı ərazilərində yaşayan yerli türklərin orta nüfuzlu nahiyələrindən biri olaraq qalırdı [15-149, 176]. Elə həmin qaynağa görə XVIII əsrin əvvəllərində eposun … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Arxeoloq Qara Məmməd oğlu Əhmədovun 90 illiyinə(9936) ['Tarix Dostiyev'] Açar sözlər: Qara Əhmədov, arxeoloq, Örənqala şəhər yeri, Qəbələ şəhəri, Beyləqan şəhəri.2018-ci ildə görkəmli Azərbaycan arxeoloqlarından biri, tarix elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü Qara Məmməd oğlu Əhmədovun anadan olmasının 90 ili tamam olur. Adı ölkəmizdə Orta əsrlər arxeologiyasının formalaşması və inkişafı ilə ayrılmaz surətdə bağlı olan Qara Əhmədov özünün bilik və bacarığını, elmi yaradıcılıq istedadını Azərbaycanın arxeoloji irsinin, başlıca olaraq orta əsr şəhərlərinin tədqiqinə yönəltmişdi. Qara müəllimin həyat və yaradıcılığının yarım əsrdən artıq dövrü 1952-ci ildən ömrünün sonuna, 2003-cü ilədək Azərbaycan MEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu ilə bağlı olmuş, baş laborantdan sektor rəhbərinədək müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. O, 1928-ci ildə Qəbələ rayonunun Çarxana rəndində faytonçu ailəsində anadan olub. Orta təhsilini Qəbələ rayonunun Hacalı kənd məktəbində aldıqdan sonra 1944-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinə daxil olmuşdur. Gənc Qara Əhmədovun tarixçi olmaq arzusu, söz yox ki, keçmişin yadigarları olan arxeoloji abidələrlə Qəbələ rayonunun zənginliyi ilə müəyyən dərəcədə bağlı idi. O, müsahibələrindən birində bu məsələyə toxunaraq bildirir ki,“Kəndimiz sirlərlə dolu qədim Qəbələ şəhərinin xarabalıqları yaxınlığında yerləşdiyindən mən kənd uşaqları, məktəb dostlarımla tez-tez oraya gedər və onun hələ də qalmaqda davam edən möhtəşəm divarlarının üstünə qalxar, bər-bəzəkli saxsı qırıqları yığar, onun ecazkar sirlərini öyrənməyə çalışardım. Bu qədim şəhər haqqında kənd ağsaqqallarının danışdıqları gözəl əfsanələri mən onun özündən eşitmək … 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Elmdə keçən ömür (9932\|0,7197868824005127) [Tarix Dostiyev, Roza Arazova, Bəhlul İbrahimlı] Azərbaycan arxeologiya elminin patriarxlarından biri, tarix elmləri … Azərbaycan arxeologiya elminin patriarxlarından biri, tarix elmləri doktoru, professor, əməkdar müəllim Qüdrət Seyfulla oğlu İsmayılzadənin 85 yaşı tamam olur. Görkəmli alim, mehriban ailə başçısı və etibarlı dost kimi tanınan Qüdrət müəllim hər bir ziyalıya nümunə ola biləcək mənalı və şərəfli ömür yolu keçmişdir.Q. İsmayılzadə 1934-cü ildə Bakıda anadan olmuşdur. Həmyaşıdları arasında bilik və bacarığı ilə seçilən Qüdrət müəllim məktəb illərində ictimai işlərdə həmişə fəal iştirak etmiş, dəfələrlə Respublika və Ümumittifaq müsabiqə və olimpiadalarının qalibi olmuş, fəxri fərmanlar və diplomlar almışdır. 1957-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsini müvəffəqiyyətlə bitirən Qüdrət müəllim təyinatı üzrə Yardımlı rayonunun Arus və Mirimli kənd məktəblərində tarix fənnindən, və eyni zamanda yaxşı bildiyi rus dili fənnindən də dərs demişdir. Tarixçi olmağı və Vətənə sonsuz məhəbbəti onun rayonda olan arxeoloji abidələrə marağını artırmış, bu abidələri öyrənməyə başlamışdır. Yardımlıdakı fəaliyyəti gənc müəllimin elmə və təhsilə həsr olunmuş həyat yolunun başlanğıcı olmuşdur. Təyinat müddəti bitdikdən sonra Azərbaycan Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutunun Arxeologiya bölməsində elmi fəaliyyətə başlayır və elə ilk illərdə Gəncə-Qazax bölgəsində, Mil-Qarabağ düzündə, Daşkəsən-Xaçbulaq yaylaqlarında, Şirvanda, Qobustanda, Örənqala şəhər yerinin və Üçtəpə kurqanlarının qazıntılarında İM Cəfərzadə, AA İessen, SM Qazıyev, İM Nərimanov, MH Hüseynov, ÖŞ İsmizadə, QM Aslanov, RM Vahidov və QM Əhmədov kimi görkəmli arxeoloqlarla birlikdə iştirak etmiş, zəngin təcrübə məktəbi keçmişdir. Daha çox 2. Qasım Əhəd oğlu Hacıyev (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Qafqaz tarixi (qədim dövrlərdən XX əsrədək) şöbəsi) AZƏRBAYCANIN QARABAĞ REGİONUNUN TÜRK KÖKƏNLİ MƏDƏNİYYƏTİ (11109\|0,8404909372329712) [Kasım Hacıyev] Azərbaycanın dövlətçilik tarixi qədər də onun qədim … Azərbaycanın dövlətçilik tarixi qədər də onun qədim regionlarından biri olan Qarabağın tarixi qədim, mədəni ənənələri zəngindir. Azərbaycan Respublikasının Qarabağ regionu dünyanın ən qədim insan məskənlərindən biridir. Azıx düşərgəsindən başlayan Quruçay, sonrakı Kür-Araz və Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətlərinin biri digərini əvəz etməsi burada intensiv yaşayışın olduğunu göstərir. Bu regionda aparılmış arxeoloji tədqiqatlar bu yaşayın bütün aspektrərini təsdiq edir. Adı ilk dəfə tarix səhnəsində “Qarabağ” kimi çəkilən, XIII əsrdə haqqında məlumat verilən Qarabağ regionunun adı türk mənşəli söz olan “Qara” – böyük və “bağ”- bağ sözlərinin birləşməsindən ibarətdir. Qarabağ regionu antik dövrdə Azərbaycan Albaniyasının tərkibində ən böyük vilayətləri əhatə etmişdir. İlk orta əsrlərdə Qarabağ regionunda yerləşən vilayətlər: Girdman, Sakasena, Uti, Paytakaran, Sisakandan ibarət idi (Azərbaycan tarixi. Bakı, 1988, c.II, s.15-21). Bu vilayətlər indiki Qarabağı və Mil düzünün bir hissəsini əhatə edirdi. Qarabağ regionunda Antik müəlliflərin saklar, massagetlər, hunlar adlandırdıqları əhalinin bizim eradan əvvəl Kür və Araz hövzəsini tutduğları bildirilir Daha çox 3. Qurban Fərman oğlu Bayramov (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) Həyatın dastanı (9629\|0,8400467038154602) [Əli Rza Xələfli] Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsini fərqlənmə … Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş, Cəbrayılın Şahvəlli, Tatar və Aşağı Xələfli kəndlərində müəllim işləmişdir. Həmin illərdəki pedaqoji fəaliyyətinə görə" Qabaqcıl maarif xadimi" fəxri adına layiq görülmüşdür. 80-ci illərin əvvəllərindən mətbuatda çalışır. Əli Rza Xələfli zəngin yaradıcılıq yolu keçmişdir." Karvan körpüdən keçir"(1997)," Baş daşımın yazıları"(1998)," Yurdun övladları"(E. Kamalla birlikdə, 2000) ədəbi-bədii publisistik," Sözə doğru"(2003)," Dünyanın söz üzü"(2007) ədəbi-tənqidi," Ocağımın işığı"(2001)," Həsrət körpüsü"(2003) şeirlər və poemalar kitablarının müəllifidir. O," Mənəviyyatın ekologiyası"(2005)," Fənayənin sualları"(2006)," Yana-yana yaşadım"(2006)," Koroğlu-Hoydu dəlilərim, hoydu"(şair İslam Sadıqla birlikdə, 2006) kitablarının tərtibçi müəllifidir. Ə. Xələfli" Meyar"," Dünya yazana qaldı" ədəbi publisistik və" Daş yazısı" şeirlər və poemalar (2008)," Dilimiz-Varlığımız"(2009)," Axtala əfsanəsi"(2010) ədəbi-tənqidi," Damcılı" poema (2011)," Üçüncü dünyanın qorxusu"(2011) povest kitablarının da müəllifidir." Yaddaşa aparan yollar" kitabı isə" Kövsər" nəşriyyatında çapa hazırlanır. Ə. Xələfli" Qızıl qələm" və" Araz" ali ədəbi təltiflərinə və Yazıçılar Birliyi Bədii Ədəbiyyatı Təbliğ Bürosunun" Qılınc və qələm" yaddaş mükafatına (2004) layiq görülmüşdür. Ə. Xələfli Rəsul Rza mükafatı (2008) və Şahmar Əkbərzadə adına Ədəbiyyat mükafatına da (2010) layiq görülüb. Prezident təqaüdçüsüdür (2010). Professor Abbas Hacıyevin" Sənətin işığında"(2010) monoqrafiyası ƏR Xələflinin yaradıcılığına həsr edilib. Daha çox 4. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,8400390148162842) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox 5. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Qara Memmed oğlu Ehmedovun Eziz Xatiresine (9980\|0,7827272415161133) [Tarix Dostiyev, Sevda Hüseynova] Azərbaycan Arxeologiyası 2003 Azerbaijan Archeology Vol.: 5 … Azərbaycan Arxeologiyası 2003 Azerbaijan Archeology Vol.: 5 Num.: 1-4 QARA MƏMMƏD OĞLU ƏHMƏDOVUN ƏZİZ XATlRƏSlNƏ Azərbaycan arxeologiya elmi ağır itki vermişdir. 2003-cü il may in 4-də görkəmli arxeoloq, geniş eradisiyalı tədqiqatçı, tarix elminin istedadlı təbliğatçısı Azərbaycan MEA müxbir üzvü, professor Qara Məmməd oğlu Əhmədov vəfat etmişdir. O, Azərbaycan arxeologiya elminin mühüm bir istiqamətinin- orta əsrlər arxeologiya-sının nüfuzlu nümayəndəsi idi. QMƏhmədov 1928-ci ildə arxeoloji abidələrlə zəngin Qəbələ rayonunun Çar-xana kəndində anadan olmuşdur. Atası faytonçu, anası isə bəy qızı idi. Uşaq ikən anasını itirən Qara Əhmədov ana nəvazişinə həsrət qalmış, bu həsrəti ömrü boyu' özü ilə daşımışdır. Qara müəllim anasını xatırlayanda kövrəlir, sanki uşaqlıq illərinə qayıdır, gözləri yaşarırdı. O, yada salırdı ki, «biz tez-tez anamın qəbrinin üstünə gedir, ağlayır, onun müqəddəs … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Orta əsr Şəmkir şəhər yerindən tapılmış oduncaq nümunələrinin dendroarxeoloji tədqiqi(9942) ['Tarix Dostiyev', 'Vahid Fərzəliyev', 'Fərid Seyfullayev'] Arxeoloji tədqiqatlar zamanı tapılan bütün növ qalıqlar o dövrün təbii şəraitini, bitki örtüyünü, insanların fəaliyyətini müəyyənləşdirmək baxımından çox böyük əhəmiyyət kəsb edir. Son dövrlərdə elmlərin inteqrasiyada inkişaf etməsi, arxeoloji tədqiqatlarda təbiət elmlərinin metodlarının tətbiqi ilə əlaqədar olaraq, tapılan bitki qalıqlarının növünü, eyni zamanda onun yaşını təyin etmək olur. Bitkilərdən və xüsusən də, ağaclardan çox geniş sahələrdə istifadə edildiyindən (yanacaq, qida, tikinti materialı) onların tədqiqi daha da böyük önəm daşımağa başlayır [6]. Amma, bitki qalıqları ilə işləyərkən bəzi çətinliklər yaranır. Çox vaxt onlar çürüyür, dağılır, anatomik quruluşu pozulur və bu isə növ səviyyəsində təyinat aparmaqda çətinlik törədir. Bütün bunlara baxmayaraq, cins və ya növ səviyyəsində təyinat aparmaq əsasən mümkün olur.Arxeoloji fossil ve subfossil oduncaqlar dendroarxeoloji ve oduncaq anatomik metodlar vasitəsilə analiz edilir [7]. Ümumilikdə arxeoloji qazıntılarda müxtəlif ağac cinslərinə rast gəlinir [16]. Ən çox təsadüf edilən ağac cinsi isə palıddır [12, p. 813-819]. Palıdların oduncağında yüksək miqdarda tanin maddəsi olduğuna görə, onlar nəm mühitdə uzun müddət qalmaq xassəsinə malikdirlər. Bu da palıdın oduncağını daha qiymətli edir [10, p. 243-250]. Palıd uzun müddət bir yerdə qaldıqda başqa maddələrlə reaksiyaya gedib oduncaq rəngini dəyişə bilir [11, p. 123-133; 13, p. 298-318]. Respublikamızda meşə sahəsi çox azdır və əsasən də, dağətəyi və dağlıq ərazilərdə yayılmışdır. Meşə sahələri kifayət qədər olmadığından tarix boyu tikinti məqsədilə ağacdan az istifadə edilmişdir və geniş tətbiq edilməmişdir. XIII-XIV əsrlərdə … 1. Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi) Gəmiqaya ətrafında qədim mədəniyyət izləri (11345\|0,8733117580413818) [Tоğrul Xəlilov] Qədim dövrlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında insanların məs-kunlaşdığı … Qədim dövrlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında insanların məs-kunlaşdığı əsas ərazilərdən biri Gəmiqaya ətrafı olmuşdur. Gəmiqayanın adı, еcazkar gözəlliyi, haqqında söylənilən əfsanə və rəvayətlər hər zaman gеniş еlmi ictimaiyyətin marağına səbəb olmuşdur. Buradakı vulkanik mənşəli daşlardakı qayaüstü təsvirlər Naxçıvan diyarının digər Tunc dövrü incəsənət nümunələri ilə bağlılıq təşkil edərək qədim tariximizi, maddi və mənəvi mə-dəniyyətimizi dərindən öyrənmək sahəsində elmi əhəmiyyət daşıyır. Heyvan, insan, araba təsvirlərini, sxematik formada çəkilmiş simvolik işarələri, astral rəsimləri və s. başqa tarixi nümunələri qeyd etmək olar. Gəmiqayada qırxdan çox araba rəsmi var. Onlar dörd təkərli və iki təkərli çəkilmişdir. Bu qayaüstü təsvirlər təsadüfən çəkilməmişdir, onlar gil təkər və araba modelləri ilə mən-tiqi cəhətdən bağlılıq təşkil edir. Daha çox 2. Almaz Qasım qızı Binnətova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Azərbaycan-Türkmənistan-Özbəkistan ədəbi əlaqələr) KLASİKLERİMİZ BEKİR ÇOBANZADE'NİN ARAŞTIRMALARINDA (7344\|0,8724319338798523) [Almaz Ülvi Binnatova] M. Füzuli, H.Bayqara, Ə.Nəvai və İ.Xətai yaradıcılıqlarını … M. Füzuli, H.Bayqara, Ə.Nəvai və İ.Xətai yaradıcılıqlarını linqvistik-poetik baxımdan təhlil edərək sanballı monoqrafik əsərlər yaradan, zəngin mütaliə və biliyə malik olan Krım tatar və Azərbaycan xalqının böyük oğlu Bəkir Çobanzadə irsi yeni istiqlal məfkurəsi işığında araşdırıldıqca hələ çox uca zirvələr fəth ediləcəyinə əminik. Məqalədə B. Çobanzadənin - dilçi alimin araşdırmaya cəlb etdiyi problemin dilçilik-ədəbi tənqidi kontekstdə qarşılıqlı şəkildə tədqiqi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Klassiklərin yaradıcılığı misalında belə bir tədqiqat üsulu özü maraqlı elmi-nəzəri məsələdir. Və bütün bu elmi-nəzəri təhlillərin I türkoloji qurultay ərəfəsində təqdim olunması da mühüm faktordur. Məqaləyə cəlb edilən araşdırma əsərləri ilk dəfə tədqiqata cəlb edilmişdir və s. Daha çox 3. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,8707414865493774) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox 4. İsa Əkbər oğlu Həbibbəyli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik) Heydər Əliyevin Müstəqil Dövlətçilik İdealları və Müasir Dövr (9772\|0,8705281019210815) [İsa Həbibbəyli] Azərbaycan xalqının böyük oğlu, görkəmli dövlət xadimi … Azərbaycan xalqının böyük oğlu, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev XX əsrin ikinci yarısından etibarən mənsub olduğu xalqın tarixi müqəddəratında həlledici rol oynamışdır. O, hələ sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycan xalqının milli mənafelərinin qorunub saxlanılması üçün böyük addımlar atmışdır. Heydər Əliyev sovet dövründə Azərbaycan dilini dövlət dili səviyyəsinə qaldıran görkəmli dövlət xadimidir. Məhz onun xidmətləri sayəsində Azərbaycan keçmiş Sovetlər İttifaqında ən inkişaf etmiş ölkələrdən birinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin qurulması və möhkəmləndirilməsi də Heydər Əliyevin adı və mübarizəsi ilə üzvi surətdə bağlıdır. Bütün bunlara görə Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının ümummilli lideri kimi böyük tarixi ad qazanmışdır. “Heydər Əliyevin Müstəqil Dövlətçilik İdeallari və Müasir dövr” məqaləsi Heydər Əliyevin dünyagörüşünü, qırx ildən artıq böyük bir dövrdə həyata keçirdiyi milli dövlətçilik missiyasını, müstəqil respublika ideyasını, xalqının ana dili, təhsili, elmi, ədəbiyyatı, mədəniyyəti üçün cəsarətli və cəfakeş xidmətlərini, ərazi bütövlüyümüz naminə apardığı mübarizəsini, eyni zamanda keşməkeşli ömür yolunu hərtərəfli surətdə və yüksək ehtiramla dəyərləndirir, başqa cür desək, həqiqi alim təfəkkürü ilə tarixə həkk edir. Eyni zamanda “Heydər Əliyevin Müstəqil Dövlətçilik İdeallari və Müasir dövr” məqaləsində Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin döv¬lət¬çi¬lik tə¬li¬mi¬nin əsas ma¬hiy¬yə¬ti¬ və hə-dəf¬lə¬ri¬ təhlil edilir, görkəmli dövlət xadiminin mil¬li is¬tiq¬lal ide¬ya¬sının müasir dövrdə əhəmiyyəti elmi-obyektivliklə qiymətləndirilir. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) SOME SAMPLES OF ARTISTIC CERAMICS OF SHAMKIR DURING SELJUK PERIOD(9943) ['TM DOSTIYEV'] The article deals with the glazed ceramics of medieval Shamkir. A group of glazed ceramics of Seljuk period is decorated with manganese-painted white clay slip under transparent glaze. In the decoration of this kind of pottery the majorities are the decorative and floral ornaments, figuratives are rare. One sample has a stylized epigraphic decoration. A cup with the picture of bird, most likely in the heraldic eagle pose attracts attention. Samples of glazed ceramics, decorated with engravings of paintings of manganese attract attention as well. Engraving was brought just before slip layer, thanks to which the drawing is distinguished with white lines on the background of manganese. 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Поливная керамика средневекового города Шамкир (9920\|0,7863501310348511) [Tarix Meyrut Dostiyev] This article focuses on the red-clay glazed … This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the left bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th — 10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th — beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … Daha çox 2. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Glazed Ceramics of Medieval Shamkir City (9907\|0,7854869365692139) [TM Dostiyev] This article focuses on the red-clay glazed … This article focuses on the red-clay glazed ceramics of medieval Shamkir city, the ruins of which are located in the western region of the Republic of Azerbaijan, on the leﬅ bank of the river Shamkirchay. Wheel-made glazed ceramics of Shamkir is manufactured from well-prepared high quality levigated clay and is evenly baked. Main decoration techniques applied on glazed ceramics in 8th—10th centuries were the color of baked shard, engobe, manganese and copper oxyde and glaze. Painting with engobe colors prevailed. The second stage in the development of artistic ceramics of Shamkir, encompassing 11th—beginning of the 13th century, was characterized by some innovations in decoration technology. The products that were decorated with engraving, the reserved technique, manganese and white painted engobe coating, engraving on manganese paintings, polychrome products under the glaze were … Daha çox 3. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Поливная керамика средневекового города Шамкир // Поливная керамика Средиземноморья и Причерноморья X—XVIII вв. (9904\|0,8297066688537598) [Т. Достиев] Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового … Данная статья посвящена красноглиняной глазурованной керамике средневекового города Шамкир, развалины кото Глазурованная керамика Шамкира изготовлена на гончарном круге из хорошо промешенной, отмученной, высококачественной глины, имеет равномерный обжиг. В VIII-X вв. основными техническими средствами декорирования глазурованной керамики были цвет обожженного черепка, ангоб, окись марганца и меди, и глазурь. Доминировала роспись ангобными красками. Второй этап в развитии художественной керамики Шамкира, охватывающий XI-начало XIII в., характеризуется некоторыми новшествами в технологии декорирования. Широкое распространение получили изделия, украшенные гравировкой, техникой «в резерве», марганцевой росписью по белому ангобному покрытию, гравировкой по марганцевой росписи, полихромные изделия … Daha çox 4. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Orta əsr Şəmkir şəhərinin şirli polixrom keramikasında antropomorf təsvirlər (9922\|0,7565652132034302) [Tarix Dostiyev] Səlcuqlar dövründə bədii sənət sahələrində, xüsusilə bədii … Səlcuqlar dövründə bədii sənət sahələrində, xüsusilə bədii kera-mika istehsalında köklü dəyişikliklər baş verir. Dulusçu rəssamların istehsal etdikləri məmulatın bədii dəyərini yüksəltmək üçün axtarışları uğurlu olmuş, məmulatın bədii işlənməsində tətbiq olunan texniki üsullar genişlənmiş, de-kor motivləri zənginləşmiş, palitra daha parlaq və rəngarəng olmuşdur. Bu dövrün şirli polixrom saxsı məmulatı naxış motivlərinin zənginliyi, rəng çalarlarının əlvanlığı və parlaqlığı ilə seçilir. Şirli keramikanın bədii tərtiba-tında həndəsi, nəbati və təsvir motivləri uğurla tətbiq olunurdu. Bu dövrdə istehsal olunan polixrom şirli saxsı məmulatı dövrün mahiyyətini, ruhunu, onun sosial, dini-əxlaqi və fəlsəfi aspektlərini, estetik duyumunu daha qabarıq əks etdirir. Süjetli təsvirləri olan polixrom şirli saxsı qablar bir növ orta əsr miniatürlərini xatırladır. 2006-2019-cu illərdə orta əsr Şəmkir şəhər yerində aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində əldə olunmuş şirli saxsı məmulatı yuxarıda qeyd olunanları əyani təsdiqləyir. Şəmkir şəhərinin saxsı məmulatı kolleksiyasında Səlcuqlar dövrünün şirli polixrom saxsı qabları yüksək bədi-iliyi ilə fərqlənərək yerli dulusçu rəssamların gil parçasından nadir sənət əsərləri yaratmağa qadir olduqlarını nümayiş etdirir. Bu bədii saxsı məmulatı bədii işlənmə müxtəlifliyi, formasının mükəmməlliyi, naxış motivlərinin zən-ginliyi, rəng çalarlarının əlvanlığı və parlaqlığı ilə fərqlənir. Onların bədii tərtibatında həndəsi, nəbati və təsvir motivləri uğurla tətbiq olunub. Bu məqa-lədə, yalnız antropomorf təsvirli şirli polixrom saxsı qab nümunələrindən bəhs edəcəyik. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) XX Esrin 50-80-ci İllerinde Azerbaycanın Orta Esr Abidelerinin Arxeoloji Öyrenilmesi(9969) ['Tarix Dostiyev'] XX əsrin 50-80-ci illəri Azərbaycanın orta əsr abidələrinin öyrənill sində xüsusi bir mərhələni təşkil edir. Bu dövr çöl tədqiqatlarmın miqyas\| genişlənməsi, ardıcıl və məqsədyönlü xarakter daşıması, əldə olunan: materiallarm tarixi mənbəyə çevrilməsi, orta əsr maddi mədəniyyətinin i ayrı məsələlərinə dair çoxsaylı elmi məqalələrin, bir sıra ümumləşd sanballı monoqrafık tədqiqat əsərlərinin yazılıb çap olunması ilə əlaməf olur.50-ci illərdə aparılmış çöl tədqiqatlarımn səciyyəsinə Beyləqan qar ları ilə başlamaq məqsədəuyğundur. 1951-ci ildə IM Cəfərzadənin rəh\| liyi ilə Beyləqan şəhər xarabahqlarında-Örənqalada arxeoloji qa aparan ekspedisiyanın qarşıya qoyduğu məqsəd Böyük və Kiçik ş qarşılıqlı əlaqəsini müəyyənləşdirməkdən ibarət olmuş, qazıntı nəticosiı Kiçik şəhərin Böyük şəhərdən sonra inşa edilməsi faktı təsdiqlənmişdir (1). 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Köhne Erçivan Yaşayış Yeri (9989\|0,862903356552124) [Tarix Dostiyev, İdris Eliyev, Tufan Axundov] Köhnə Ərçivan orta əsr yaşayış yeri Astara … Köhnə Ərçivan orta əsr yaşayış yeri Astara rayonunun Ərçivan kəndinin qərb kənarmda yerləşir. Ərçivan çayı abidəni iki yerə ayırır. Şəhər tipli iri yaşayış yeri olan bu abidənin sahəsi on hektardan artıqdtr. Çaydan şimal-şərq tərəfdə 22x22x4, 5 sm, 22x22x3 sm ölçüdə bişmiş kərpicdən hörülmüş istehkam qalıqları qeydə almmışdrr. Qalınhğı 1, 5 m olan bu divar qahğı bəzi yerlərdə müasir yer səthindən 1 m hündürlüyə qədər mühafızə olunmuşdur. Mikrorelyef əsasmda istehkam qalığmı 30 m-dən artıq məsafədə izləmək mürnkim olmuşdur.Yaşayış yerinin solsahü ərazisi hazırda həyətyanı sahələrə bölünərək yerli əhalinin istifadəsinə verilmişdir. Bu sahədə yerli əhali torpaq işləri görərkən mütə-madi olaraq mədəni təbəqə yatımı dağıdılır, tez-tez bişmiş kərpicdən inşa olunmuş müxtəlif xarakterli tikili qahqları üzə çıxanhr, küllü miqdarda şirli və şirsiz saxsı qab qırıqları, metal əşyalar tapıhr. Çaym sağ sahilində yaşayış yerinin ərazisi kənd təsərrüfatı üçün istifadə olunur və hər il şumlanır. Nəticədə, burada mədəni təbəqənin üst qatları dağmtıya məruz qalmış, bişmiş kərpic qırıqlarmdan ibarət inşaat materiallan, məişət və təsərrüfatda işlədüən müxtəlif təyinath qablarm qınqlan ətrafa səpələnmişdir. Diqqəti cəlb edən cəhət şumlanmış sahədə yerüstü materiahn, xüsusilə saxsı qınqlarmm zənginliyidir. Lakin, onların böyük əksəriyyəti kiçik fraqmentlərdən ibarətdir. Tədqiqat zamanı bu sahədən maraq doğuran yerüstü arxeoloji materiallar toplanmışdır. Daha çox 2. Bəsirə Höccət qızı Əzizəliyeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Azərbaycan-Asiya ədəbi əlaqələr) Müselman Şerqinde ilk dünyevi qız mektebinin yaradılmasının 110 illiyine hesr olunmuş Beynelxalq Elmi Simpoziumun MeRUZeLeRI (7456\|0,855532705783844) [Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi] XX əsrin 60-cı illərinin sonlarından ölkəyə rəhbərlik … XX əsrin 60-cı illərinin sonlarından ölkəyə rəhbərlik etməyə başlayan Heydər Əliyev qadın azadlığına, qadınların ictimai həyatın bütün sferalarında irəli çəkilməsinə xüsusi diqqət verib. Ali məktəb və texnikumlarda təhsil alan qadınların sayının artırılmasına və onların elmlə məşğul olmasının stimullaşdırılmasına diqqət yetirməyi Ulu Öndər vacib məsələ kimi qarşıya qoyurdu. Xalqımız müstəqillik əldə etdikdən sonra dövlət siyasəti qadınların cəmiyyətin ictimai-siyasi həyatın bütün sahələrində kişilərlə çiyin-çiyinə, bərabərhüquqlu fəal üzvləri kimi çalışmasına şərait yaradıb. Heydər Əliyevin müəllifliyi ilə qəbul olunan Ali Qanunda qadınların kişilərlə bərabərhüquqlu olması təsdiq edilib. Bununla demokratik cəmiyyət quruculuğunda qadınların iştirakının hüquqi bazası yaradılıb ki, bu da öz növbəsində ictimai-siyasi həyatımızın bütün sferalarında gender siyasətinin güclənməsi deməkdir. Bu gün Azərbaycanda qadın fəallığının geniş vüsət alması Heydər Əliyev siyasəti nəticəsində özünün yüksək mərhələsini yaşayır. Ulu öndərin və ümumən dövlətimizin qadınlarla bağlı yürütdüyü siyasət bu sahədə Azərbaycanı öncül dövlətlər sırasına gətirib.Ölkənin siyasi, sosial, iqtisadi və mədəni həyatında qadınların rolunu artırmaq məqsədilə Azərbaycan Respublikası 1995-ci il iyunun 30-da BMT-nin “Qadınlara münasibətdə ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv olunması” haqqında konvensiyasına qoşuldu. Konvensiyadan irəli gələn öhdəlikləri daha geniş miqyasda həyata keçirmək məqsədilə qadınlara münasibətdə dövlət siyasətinin əsaslarını əks etdirən Proqramda qadınların dövlət orqanlarının işində, ölkənin ictimai həyatında, sahibkarlıq sahələrindəki … Daha çox 3. Qasım Əhəd oğlu Hacıyev (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Qafqaz tarixi (qədim dövrlərdən XX əsrədək) şöbəsi) Berdede Kür-Araz Medeniyyeti İzleri (11103\|0,8538113832473755) [Qasım Hacıyev] Bərdə şəhərinin yerləşdiyi Qarabağ bölgəsinin təbii-coğrafi şəraiti … Bərdə şəhərinin yerləşdiyi Qarabağ bölgəsinin təbii-coğrafi şəraiti bu ərazidə insanların qədim dovrlərdən məskunlaşmasında, onlarm sonrakı mədəni-tarixi inkişa-fında əhəmiyyətli rol oynamışdır. Cəmiyyət tarixində metal istehsalmın mənimsənilməsi və bununla bağlı yeni inkişaf prosesi Qarabağ bolməsindən, о cümlədən Bərdədən də yan keçməmişdi. Bölgənin ayrı-ayn yerlərində mis və tunc istehsalı ilə bağlı çoxlu abidələrin üzə çıxarılması buna sübutdur. Bunların bir qismi artıq elmi ədəbiyyatda öz əksini tapmışdır. Maraqlıdır ki, həmin abidələrin bir çoxu erkən tunc dövrünə aid Kür-Araz mədəniyyəti ilə bağlı olmaqla Bərdə ərazisinin yerləşdiyi Tərtərçay vadisinin də bu qədim əkinçilik mədəniyyətinin yayıldığı və bu vadinin həmin mədəniyyətin mühüm ocaqlarından biri olması haqqında fikir söyləməyə imkan vermişdir (1). Arxeoloji axtanşlar və qazmtılar zamanı Bərdə ərazisindəki Kür-Araz mədəniyyətinə aid abidələrdən əkinçilik iqtisadiyyatı ilə bağlı müxtəlif əmək alətləri və məişət avadanlığı tapümışdır. Güman etmək olar ki, Qarabağın və Kəlbəcərin yuxarı dağlıq bölgələri Tərtərin aşağı axarında, о cümlədən Bərdə ərazisində məskunlaşmış əkinçi-maldar tayfaların yaylaq yeri olmuşdur. Arxeoloji qazmtılar zamanı Bərdə şəhəri ətrafındakı Kür-Araz mədəniyyətinə aid yaşayış yerlərində daş, möhrə və çiy kərpiclərdən inşa edilmiş yaşayış binaları və təsərrüfat tikililəri də üzə çıxarılmışdır. Üzəri cilalanmış qara, boz və qırmızı rəngli, müxtəlif formalı gil qablar məişət avadanlığı içərisində üstünlük təşkil edir. Gil məmulatı içərisində Kür-Araz mədəniyyəti üçün səciyyəvi olan müxtəlif formalı ocaq qurğuları da vardır. Tapılan silah nümunələri isə … Daha çox 4. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,7786120176315308) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox 5. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Новые данные по неолиту Азербайджана (10158\|0,7166343927383423) [Наджаф Мусеибли] В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало … В последние годы исследование раннеземледельческих памятников стало одним из основных задач азербайджанской археологии. Целью этих исследований является изучение таких проблем, как история перехода к оседлой жизни, происхождение и развитие земледельческой культуры, культурно-экономические связи населения региона в периоды неолита и энеолита. В этой связи представляют определенный интерес, недавно проведенные нами раскопки на поселениях эпохи неолита Гасансу I и II. Часть выявленных археологических материалов, а также данные стратиграфии дают возможность по-новому подойти к решению вышеперечисленных проблем. Но мы пока воздержимся от окончательных заключений и ограничимся лишь предварительными выводами о результатах раскопок этих памятников.Названные поселения были обнаружены автором в … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Orta Esrlerde Azerbaycan Ehalisinin Yemek ve İçkilerine Dair(9972) ['Tarix Dostiyev'] Maddi mədəniyyətin mühüm elementi olan yemək və içkilərin tədqiqi cəmiyyətin bir çox sosial, iqtisadi və mədəni məsələlərinin işıqlandırılmasına imkan yaradır. Regionun təbii-^ ğrafı s əhalinin etnik xüsusiyyətləri, dini baxışlan, təsərrüfat məşğuh;. _yƏti ilə oagü olan qıoaianma sistemi məhsul-dar qüvvələrin inkişaf səviyyəsindən asılı olmuşdur.Orta əsr müəlliflərinin əsərlərində əhalinin qidalanmasma dair bəzi məlu-matların olmasına və Azərbaycanın orta əsr abidələrinin arxeoloji qazmtıların-dan xeyli miqdarda faktiki materiallarm əldə edilməsinə baxmayaraq yeməklər və içkilər tədqiqat obyektindən kənarda qalmış, maddi mədəniyyətin və məişətin mühüm bir kateqoriyası olan bu sahəyə ayrıca bir əsər həsr olun-mamışdır. Halbuki yeməklər və içkilər, bütövlükdə, xalqın mədəniyyətinin cəmləşmiş ifadəsidir (1, s. 3). 1. Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi) Gəmiqaya ətrafında qədim mədəniyyət izləri (11345\|0,8948450088500977) [Tоğrul Xəlilov] Qədim dövrlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında insanların məs-kunlaşdığı … Qədim dövrlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında insanların məs-kunlaşdığı əsas ərazilərdən biri Gəmiqaya ətrafı olmuşdur. Gəmiqayanın adı, еcazkar gözəlliyi, haqqında söylənilən əfsanə və rəvayətlər hər zaman gеniş еlmi ictimaiyyətin marağına səbəb olmuşdur. Buradakı vulkanik mənşəli daşlardakı qayaüstü təsvirlər Naxçıvan diyarının digər Tunc dövrü incəsənət nümunələri ilə bağlılıq təşkil edərək qədim tariximizi, maddi və mənəvi mə-dəniyyətimizi dərindən öyrənmək sahəsində elmi əhəmiyyət daşıyır. Heyvan, insan, araba təsvirlərini, sxematik formada çəkilmiş simvolik işarələri, astral rəsimləri və s. başqa tarixi nümunələri qeyd etmək olar. Gəmiqayada qırxdan çox araba rəsmi var. Onlar dörd təkərli və iki təkərli çəkilmişdir. Bu qayaüstü təsvirlər təsadüfən çəkilməmişdir, onlar gil təkər və araba modelləri ilə mən-tiqi cəhətdən bağlılıq təşkil edir. Daha çox 2. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,8818372488021851) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox 3. Hidayət Fərrux oğlu Cəfərov (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Tunc dövrü arxeologiyası) Qarabağın arxeoloji abidələri (10205\|0,8787325620651245) [Diana Cəfərova, Hidayət Cəfərov] Arxeoloji abidələrlə çox zəngin olan Azərbaycan bölgələrindən … Arxeoloji abidələrlə çox zəngin olan Azərbaycan bölgələrindən biri də Qarabağdır. Kür və Araz çayları arasında yerləşən bu bölgənin yaşayış üçün çox əlverişli iqlimi və münbit torpaqları vardır. Qarabağ bütün tarixi dövrlər-də Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olmuşdur. Ən qədim daş dövründən başla-yaraq bütün sonrakı dövrlərdə də bu bölgənin maddi mədəniyyəti Azər-baycanın digər bölgələrinin maddi mədəniyyəti ilə eyniyyət təşkil edir. Qarabağ toponimi isə xalis türk mənşəli olub orta əsrlərdə yaranmışdır Daha çox 4. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Medeni Tebeqe ve Stratiqrafiya (9996\|0,8776530623435974) [Tarix Dostiyev] Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin … Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin nəticəsində təbiət və antropogen amillərinin təsiri altında formalaşır. Insanların müəyyən bir ərazido məskunlaşması ilə torpağın ilkin, təbii quruluşu dəyişir, evlər və təsərrüfat tikililəri, məbədlər və ictimai binalar inşa olunur, tosərrüfat və məişət quyulan qazılır, ocaq və təndirlər qurulurdu. Müəyyən vaxt keçdikdən sonra onlar yararsız hala düşür, istifadədən çıxır, dağıhr, yeniləri ilə əvəz olunurdu. Istehsal və məişət tullantılan, uçqunlar, zibil, ocaq və yanğın qahqları, küləyin və mal-qaranın gətirdikləri toz-torpaq tədricən xüsusi təbəqə yaradırdı və o durmadan qalınlaşırdı. Həmin təbəqəyə yararsız, sınıq alət, silah, məişət avadanhğı və bəzək nümunələri ilə yanaşı bəzən müxtəlif səbəblərdən salamat əşyalar da düşürdü. Təbəqələşmə prosesi qədim yaşayış məskəninin sahnması ilə başlayıb əhalinin buranı tərk etməsi ilə başa çatırdı. Illər, qərinələr, əsrlər ərzində insan fəaliyyətinin maddi əksi olaraq formalaşan mədəni təbəqə qədim cəmiyyətdə baş vermiş hadisə və doyişikliklori ardıcılhqla özündə qabarıq təcəssüm etdirir. Bir qayda oUıraq, xronoloji baxımdan alt təbəqələr erkən çağları, üst təbəqolor isə nisbətən sonrakı dövrləri əhatə edir.Mədəni təbəqə, adətən, xam torpaqdan tünd rəngi ilə fərqlenir və kömür qırıntılan, kül qatları, heyvan və quş sümükləri, inşaat materiallan, həmin qədim yaşayış məskəni sakinlərinin istifadə etdikləri müxtəlif təyinatlı məmulat nümunələri ilə zongin olur. Mədəni təbəqənin rənginə tərkibindəki üzvü maddələrin, onu örtən torpağın növünün, ərazinin iqlim tipinin də təsiri vardır. Məsələn, mədəni tobəqə əgər qumla vo ya havanı asanlıqla buraxan torpaq qatı ilo … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Tarix Elmleri Doktoru, Professor Qüdret İsmayılzadenin 70 İlliyine(9975) ['Tarix Dostiyev', 'Roza Arazova'] Görkəmli alim və peda-qoq, arxeologiya və qədim dünya tarixi sahəsində respub-likanın aparıcı mütəxəssislə-rindən biri, Beynəlxalq Arxeo-loqlar Assosiyasının üzvü,«Azərbaycan Arxeologiyası» jurnalının baş redaktoru, Bakı Dövlət Universitetinin Arxeologiya və etnoqrafıya kafedra-sının müdiri, tarix elmləri dok-toru, professor Qüdrət İsma-yılzadənin 24 oktyabr 2004-cü ildə 70 yaşı tamam olur. Iste-dadlı və zəhmətkeş alimin öm- 1. Qurban Fərman oğlu Bayramov (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) Həyatın dastanı (9629\|0,8676133155822754) [Əli Rza Xələfli] Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsini fərqlənmə … Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş, Cəbrayılın Şahvəlli, Tatar və Aşağı Xələfli kəndlərində müəllim işləmişdir. Həmin illərdəki pedaqoji fəaliyyətinə görə" Qabaqcıl maarif xadimi" fəxri adına layiq görülmüşdür. 80-ci illərin əvvəllərindən mətbuatda çalışır. Əli Rza Xələfli zəngin yaradıcılıq yolu keçmişdir." Karvan körpüdən keçir"(1997)," Baş daşımın yazıları"(1998)," Yurdun övladları"(E. Kamalla birlikdə, 2000) ədəbi-bədii publisistik," Sözə doğru"(2003)," Dünyanın söz üzü"(2007) ədəbi-tənqidi," Ocağımın işığı"(2001)," Həsrət körpüsü"(2003) şeirlər və poemalar kitablarının müəllifidir. O," Mənəviyyatın ekologiyası"(2005)," Fənayənin sualları"(2006)," Yana-yana yaşadım"(2006)," Koroğlu-Hoydu dəlilərim, hoydu"(şair İslam Sadıqla birlikdə, 2006) kitablarının tərtibçi müəllifidir. Ə. Xələfli" Meyar"," Dünya yazana qaldı" ədəbi publisistik və" Daş yazısı" şeirlər və poemalar (2008)," Dilimiz-Varlığımız"(2009)," Axtala əfsanəsi"(2010) ədəbi-tənqidi," Damcılı" poema (2011)," Üçüncü dünyanın qorxusu"(2011) povest kitablarının da müəllifidir." Yaddaşa aparan yollar" kitabı isə" Kövsər" nəşriyyatında çapa hazırlanır. Ə. Xələfli" Qızıl qələm" və" Araz" ali ədəbi təltiflərinə və Yazıçılar Birliyi Bədii Ədəbiyyatı Təbliğ Bürosunun" Qılınc və qələm" yaddaş mükafatına (2004) layiq görülmüşdür. Ə. Xələfli Rəsul Rza mükafatı (2008) və Şahmar Əkbərzadə adına Ədəbiyyat mükafatına da (2010) layiq görülüb. Prezident təqaüdçüsüdür (2010). Professor Abbas Hacıyevin" Sənətin işığında"(2010) monoqrafiyası ƏR Xələflinin yaradıcılığına həsr edilib. Daha çox 2. Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik) Türkiyə romanında kafkasayağı tendensiyalar (Bilgə Karasunun “Gecə” romanı əsasında) (8168\|0,7718168497085571) [Mehman Hasanli] Zəngin inkişaf tarixinə malik olan Türkiyə romanı … Zəngin inkişaf tarixinə malik olan Türkiyə romanı 1980-ci illərdə transformasiya proseslərindən keçmiş, modernist keyfiyyətlər qazanaraq yeni forma və məzmun keyfiyyəti qazanmışdır. Həmin dövrdə baş verən ictimai-siyasi proseslərin fonunda ədəbiyyatda yadlaşma problemi özünü qabarıq göstərmişdir. Frans Kafkanın, əsasən, “Çevrilmə” romanındakı Qreqor Zamzanın təsiri ilə formalaşan və sonrakı ədəbiyyatda kafkaesk üslub kimi səciyyələndirən bu meyil Türkiyə modernist romanının da əsas ideya-üslub istiqaməti kimi qəbul edilmişdir. Bu meylin Türkiyə romanında ən böyük əksini Bilgə Karasunun “Gecə” romanında görmək mümkündür. “Gecə” romanı təhkiyə strukturu və ya müəllif tərəfindən bilərəkdən dağıdılan struktursuzluğu, ənənəvi romanlara xas səbəb-nəticə əlaqəsinin inkar edildiyi nəsr nümunəsidir. Tədqiqat işində Bilgə Karasunun “Gecə” romanında gecə anlayışının simvollaşaraq, ölümləri və ümumilikdə qanunsuzluqları əks etdirməsi araşdırılmışdır. Romanın strukturundakı müəllif tərəfindən bilərəkdən edilən qarışıqlığın mahiyyətindəki özünü axtarış, cəmiyyətdəki kimlik mübarizəsinin əksi məsələləri tədqiq edilmişdir. Romının sonuncu fəslində təqdim edilən ipuclarından məlum olur ki, təhkiyəçi-müəllifin xəstəxanada müalicə alan bir fərd olması fikri cəmiyyətdə əksliklərin, mənfiliklərin dərki üçün kafkasayağı maksimalist şərh xarakteri daşıyır. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Zeyemçayda Orta Esr Körpü Qalıqları(9979) ['Tarix Dostiyev', 'Viktor Kvaçidze'] Azərbaycanm təbii-coğrafı movqeyi, hidroloji şəbəkəsinin sıxlığı, beynəlxalq karvan yollarmm bu ərazidən keçməsi burada qədimdən möhkəm, monumental kör-pülər ucaldılmasmı şərtləndirmişdir. Tədqiqatçılarm fıkrincə, hələ e. ə. I minilliyin ortalarından Azərbaycanda dayanaqlı daş körpülər ucaldılmışdır. Sonradan yerli memar və mühəndislər öz biliklərini təkmilləşdirərək çoxlu bu tip mükəmməl mülki tikililər inşa etmişlər. Xüsusilə Xilafət rəqibi Bizans imperiyasım beynəlxalq ticarətdə sıxışdırıb öncül mövqe tutduqdan sonra dünya əhəmiyyətli ticarət yolları mşmimda dəyişikliklər oidu. Azərbaycanm şəhərlərinin beynəlxalq ticarətdə rolu daha da yüksəldi (1, s. 150). Bərdə karvan yoTlarmm^ əsıştn^ TTttMmi^ Hi^^ aK.-kəzlərindən birinə çevrildi. Müxtəlif istiqamətlərdən gələn karvan yolları burada qovuşur, buradan § ərqin, Qərbin, Şimalın və Cənubun başlıca ticarət mərkəzlərinə yollar uzanırdı. Bərdədən çıxan ticarət yollarmdan biri Şəmkirdən, Tovuzdan, Xunandan keçməklə Tiflisə yetişirdi (2). Beynəlxalq ticarət magistralınm itıtensiv fəaliyyətini təmin etmək üçün bu karvan yolunun üstündə olan çaylarm, cümlədən Şəmkirçayın, Zəyəmçaym, Tovuzçayın üzərində dövrün inşaat sənətinin inkişaf səviyyəsinə cavab verən, karvanlann sərbəst hərəkətinə imkan yaradan möhkəm, monumental körpülər inşa edilmişdir. Hazırkı məqalədə onlardan birinin-Zəyəmçaydakı körpünün qalıqlarmdan bəhs olunur.§ əmkir rayonunda Zəyəmçayda orta əsr körpüsünün altı dayaq sütununun qalıqları qalmaqdadır. Yerli əhali həmin qalıqları «Sınıq körpü» və ya «Dəvə körpü» adlandırır. Elmi ədəbiyyatda bu körpünün adı çəkilsə də onun haqqmda məlumat … 1. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,894087553024292) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox 2. Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi) Gəmiqaya ətrafında qədim mədəniyyət izləri (11345\|0,8830354809761047) [Tоğrul Xəlilov] Qədim dövrlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında insanların məs-kunlaşdığı … Qədim dövrlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında insanların məs-kunlaşdığı əsas ərazilərdən biri Gəmiqaya ətrafı olmuşdur. Gəmiqayanın adı, еcazkar gözəlliyi, haqqında söylənilən əfsanə və rəvayətlər hər zaman gеniş еlmi ictimaiyyətin marağına səbəb olmuşdur. Buradakı vulkanik mənşəli daşlardakı qayaüstü təsvirlər Naxçıvan diyarının digər Tunc dövrü incəsənət nümunələri ilə bağlılıq təşkil edərək qədim tariximizi, maddi və mənəvi mə-dəniyyətimizi dərindən öyrənmək sahəsində elmi əhəmiyyət daşıyır. Heyvan, insan, araba təsvirlərini, sxematik formada çəkilmiş simvolik işarələri, astral rəsimləri və s. başqa tarixi nümunələri qeyd etmək olar. Gəmiqayada qırxdan çox araba rəsmi var. Onlar dörd təkərli və iki təkərli çəkilmişdir. Bu qayaüstü təsvirlər təsadüfən çəkilməmişdir, onlar gil təkər və araba modelləri ilə mən-tiqi cəhətdən bağlılıq təşkil edir. Daha çox 3. Qasım Əhəd oğlu Hacıyev (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Qafqaz tarixi (qədim dövrlərdən XX əsrədək) şöbəsi) AZƏRBAYCANIN QARABAĞ REGİONUNUN TÜRK KÖKƏNLİ MƏDƏNİYYƏTİ (11109\|0,8820371627807617) [Kasım Hacıyev] Azərbaycanın dövlətçilik tarixi qədər də onun qədim … Azərbaycanın dövlətçilik tarixi qədər də onun qədim regionlarından biri olan Qarabağın tarixi qədim, mədəni ənənələri zəngindir. Azərbaycan Respublikasının Qarabağ regionu dünyanın ən qədim insan məskənlərindən biridir. Azıx düşərgəsindən başlayan Quruçay, sonrakı Kür-Araz və Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətlərinin biri digərini əvəz etməsi burada intensiv yaşayışın olduğunu göstərir. Bu regionda aparılmış arxeoloji tədqiqatlar bu yaşayın bütün aspektrərini təsdiq edir. Adı ilk dəfə tarix səhnəsində “Qarabağ” kimi çəkilən, XIII əsrdə haqqında məlumat verilən Qarabağ regionunun adı türk mənşəli söz olan “Qara” – böyük və “bağ”- bağ sözlərinin birləşməsindən ibarətdir. Qarabağ regionu antik dövrdə Azərbaycan Albaniyasının tərkibində ən böyük vilayətləri əhatə etmişdir. İlk orta əsrlərdə Qarabağ regionunda yerləşən vilayətlər: Girdman, Sakasena, Uti, Paytakaran, Sisakandan ibarət idi (Azərbaycan tarixi. Bakı, 1988, c.II, s.15-21). Bu vilayətlər indiki Qarabağı və Mil düzünün bir hissəsini əhatə edirdi. Qarabağ regionunda Antik müəlliflərin saklar, massagetlər, hunlar adlandırdıqları əhalinin bizim eradan əvvəl Kür və Araz hövzəsini tutduğları bildirilir Daha çox 4. Hidayət Fərrux oğlu Cəfərov (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Tunc dövrü arxeologiyası) Voldemar Belk, Emil Resler, Yakob Hümmelin Azərbaycanda (Qarabağ, Gədəbəy, Gəncəçay) arxeoloji qazıntıları (10206\|0,8791491985321045) [Diana Cəfərova, Hidayət Cəfərov] Məlumdur ki, hələ I Pyotrun Rusiyanı imperiyaya … Məlumdur ki, hələ I Pyotrun Rusiyanı imperiyaya çevirmrəsindən sonra, Avropaya pəncərə açan Rusiya XVIII əsrin 20-ci illərindən başlayaraq öz diqqətini Cənubi Qafqaza yönəltmişdir. Xəzərsahili vilayətlərin zəbt olunmasına baxmayaraq Rusiya həmin vaxt məlum səbəblərdən,(müvafiq olaraq Nadir şahın qələbələri ilə, 1832-ci ilin Rəşt, 1935-ci ilin Gəncə müqavilələrinə əsasən) geri çakilməyə məcbur oldu. XVIII əsrin 90-cı illəində II Yekaterinanın da Qafqazda möhkəmlənmək cəhdləri onun qəflətən ölümü ilə yarımçıq qaldı. Onun yerinə hakimiyyətə gəlmiş oğlu Pavelin fərqli siyasəti ilə rus qoşunları Azərbaycandan geri çağrıldı. Nəhayət, 1801-ci ilin martında Pavelin sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra taxta çıxmış I Aleksandr nənəsi II Yekaterinanın Qafqaz siyasətini yenidən reanimasiya etdi. Onun hakimiyyətinin elə ilk ilində Rusiya çoxdankı arzusuna nail oldu. 1801-ci ildə Şərqi Gürcüstan (onunla birlikdə tarixi Azərbaycan ərazisi olan Borçalı, Qazax və Şəmşəddil), Rusiyaya birləşdirildi. 1803-cü ildə isə Qərbi Gürcüstan Rusiyaya birləşdirildi. Bundan sonra, Gürcüstan da özünə hərbi dayaq yaradan Rusiya 1803-cü ildən başlayaraq fasilələrlə, 1828-ci ilə qədər Azərbaycan və bütövlükdə Cənubi Qafqazın müstəqilliyinə son qoydu. XIX əsrin əvvəllərində Azərbaycanın Rusiya tərəfindən işğalına gətirib çıxaran iki Rus-İran müharibəsi (1804-1813; 1826-1828-ci illər), onların sonu olan iki müqavilə (Gülüstan və Türkmənçay) nəticəsində Cənubi Qafqazda dövlət quruculuğunda, ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi və mədəni sahələrdə ciddi dəyişikliklərə yol açıldı. Şimali Azərbaycanı öz təsir dairəsinə Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Qara Memmed oğlu Ehmedovun Eziz Xatiresine(9980) ['Tarix Dostiyev', 'Sevda Hüseynova'] Azərbaycan Arxeologiyası 2003 Azerbaijan Archeology Vol.: 5 Num.: 1-4 QARA MƏMMƏD OĞLU ƏHMƏDOVUN ƏZİZ XATlRƏSlNƏ Azərbaycan arxeologiya elmi ağır itki vermişdir. 2003-cü il may in 4-də görkəmli arxeoloq, geniş eradisiyalı tədqiqatçı, tarix elminin istedadlı təbliğatçısı Azərbaycan MEA müxbir üzvü, professor Qara Məmməd oğlu Əhmədov vəfat etmişdir. O, Azərbaycan arxeologiya elminin mühüm bir istiqamətinin- orta əsrlər arxeologiya-sının nüfuzlu nümayəndəsi idi. QMƏhmədov 1928-ci ildə arxeoloji abidələrlə zəngin Qəbələ rayonunun Çar-xana kəndində anadan olmuşdur. Atası faytonçu, anası isə bəy qızı idi. Uşaq ikən anasını itirən Qara Əhmədov ana nəvazişinə həsrət qalmış, bu həsrəti ömrü boyu' özü ilə daşımışdır. Qara müəllim anasını xatırlayanda kövrəlir, sanki uşaqlıq illərinə qayıdır, gözləri yaşarırdı. O, yada salırdı ki, «biz tez-tez anamın qəbrinin üstünə gedir, ağlayır, onun müqəddəs … 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Tarix Elmleri Doktoru, Professor Qüdret İsmayılzadenin 70 İlliyine (9975\|0,7603995203971863) [Tarix Dostiyev, Roza Arazova] Görkəmli alim və peda-qoq, arxeologiya və qədim … Görkəmli alim və peda-qoq, arxeologiya və qədim dünya tarixi sahəsində respub-likanın aparıcı mütəxəssislə-rindən biri, Beynəlxalq Arxeo-loqlar Assosiyasının üzvü,«Azərbaycan Arxeologiyası» jurnalının baş redaktoru, Bakı Dövlət Universitetinin Arxeologiya və etnoqrafıya kafedra-sının müdiri, tarix elmləri dok-toru, professor Qüdrət İsma-yılzadənin 24 oktyabr 2004-cü ildə 70 yaşı tamam olur. Iste-dadlı və zəhmətkeş alimin öm- Daha çox 2. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Arxeoloq Qara Məmməd oğlu Əhmədovun 90 illiyinə (9936\|0,7827272415161133) [Tarix Dostiyev] Açar sözlər: Qara Əhmədov, arxeoloq, Örənqala şəhər … Açar sözlər: Qara Əhmədov, arxeoloq, Örənqala şəhər yeri, Qəbələ şəhəri, Beyləqan şəhəri.2018-ci ildə görkəmli Azərbaycan arxeoloqlarından biri, tarix elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü Qara Məmməd oğlu Əhmədovun anadan olmasının 90 ili tamam olur. Adı ölkəmizdə Orta əsrlər arxeologiyasının formalaşması və inkişafı ilə ayrılmaz surətdə bağlı olan Qara Əhmədov özünün bilik və bacarığını, elmi yaradıcılıq istedadını Azərbaycanın arxeoloji irsinin, başlıca olaraq orta əsr şəhərlərinin tədqiqinə yönəltmişdi. Qara müəllimin həyat və yaradıcılığının yarım əsrdən artıq dövrü 1952-ci ildən ömrünün sonuna, 2003-cü ilədək Azərbaycan MEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu ilə bağlı olmuş, baş laborantdan sektor rəhbərinədək müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. O, 1928-ci ildə Qəbələ rayonunun Çarxana rəndində faytonçu ailəsində anadan olub. Orta təhsilini Qəbələ rayonunun Hacalı kənd məktəbində aldıqdan sonra 1944-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinə daxil olmuşdur. Gənc Qara Əhmədovun tarixçi olmaq arzusu, söz yox ki, keçmişin yadigarları olan arxeoloji abidələrlə Qəbələ rayonunun zənginliyi ilə müəyyən dərəcədə bağlı idi. O, müsahibələrindən birində bu məsələyə toxunaraq bildirir ki,“Kəndimiz sirlərlə dolu qədim Qəbələ şəhərinin xarabalıqları yaxınlığında yerləşdiyindən mən kənd uşaqları, məktəb dostlarımla tez-tez oraya gedər və onun hələ də qalmaqda davam edən möhtəşəm divarlarının üstünə qalxar, bər-bəzəkli saxsı qırıqları yığar, onun ecazkar sirlərini öyrənməyə çalışardım. Bu qədim şəhər haqqında kənd ağsaqqallarının danışdıqları gözəl əfsanələri mən onun özündən eşitmək … Daha çox 3. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,7002790570259094) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Serkertepenin Şirli Polixrom Saxsı Memulatı(9983) ['Tarix Dostiyev'] Müşkür düzünün ən maraqlı abidələrindən biri Xaçmaz rayonunun Borispol kəndindən şimalda yerləşən Sərkərtəpə yaşayış yeridir. Abidənin alt mədəni təbəqə-ləri ilk və orta tunc dövrlərinə, üst mədəni təbəqə isə orta əsrlərə aiddir. Üst mədəni təbəqədə VIII-XIII əsrlərə aid yaşayış evlərinin qalıqları, ocaq və təndirlər, məişət, təsərrüfat quyuları aşkar edilib təmizlənmiş, xeyli miqdarda maddi mədəniyyət nü-munələri tapılmışdır. Tapmtılar arasında şirsiz və şirli olmaqla iki böyük qrupa bölü-nən saxsı məmulatı üstünlük təşkil edir. Şirli saxsı qablar yüksək keyfıyyəti, naxışla-rınm zənginliyi, rəng çalarlarınm parlaqlığı ilə fərqlənir. VIII-X əsrlərə aid erkən şirli saxsı məmulatı əsasən, şəffaf şir altmdan anqob və marqans boya ilə naxışlan-mış nümunələrlə təmsil olunmuşdur. XI-XIII əsrlərin şirli saxsı məmulatınm bədii isjənməsində şir altmdan cızma, fonu qazıyaraq naxış işləmələrini üzə çıxartma, po-lixrom rənglərlə naxış çəkmək üsullarmdan məharətlə istifadə olunmuşdur. Yüksək bədiiliyi ilə fərqlənən polixrom qablar XI-XIII əsrlərin şirli saxsı məmulatının demək olar ki, yarısını təşkil edir.Hazırki məqalənin yazılmasında məqsəd həmin şirli polixrom saxsı qabları tədqiq etməkdən ibarətdir. Onlar bədii işlənmə üslubuna görə iki tipə aynlırlar: 1) şir altından müxtəlif rənglərlə bəzədilmiş qablar; 2) şir altından cızma naxışlar və polixrom rənglərlə bəzədilmiş qablar. 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Medeni Tebeqe ve Stratiqrafiya (9996\|0,8802664279937744) [Tarix Dostiyev] Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin … Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin nəticəsində təbiət və antropogen amillərinin təsiri altında formalaşır. Insanların müəyyən bir ərazido məskunlaşması ilə torpağın ilkin, təbii quruluşu dəyişir, evlər və təsərrüfat tikililəri, məbədlər və ictimai binalar inşa olunur, tosərrüfat və məişət quyulan qazılır, ocaq və təndirlər qurulurdu. Müəyyən vaxt keçdikdən sonra onlar yararsız hala düşür, istifadədən çıxır, dağıhr, yeniləri ilə əvəz olunurdu. Istehsal və məişət tullantılan, uçqunlar, zibil, ocaq və yanğın qahqları, küləyin və mal-qaranın gətirdikləri toz-torpaq tədricən xüsusi təbəqə yaradırdı və o durmadan qalınlaşırdı. Həmin təbəqəyə yararsız, sınıq alət, silah, məişət avadanhğı və bəzək nümunələri ilə yanaşı bəzən müxtəlif səbəblərdən salamat əşyalar da düşürdü. Təbəqələşmə prosesi qədim yaşayış məskəninin sahnması ilə başlayıb əhalinin buranı tərk etməsi ilə başa çatırdı. Illər, qərinələr, əsrlər ərzində insan fəaliyyətinin maddi əksi olaraq formalaşan mədəni təbəqə qədim cəmiyyətdə baş vermiş hadisə və doyişikliklori ardıcılhqla özündə qabarıq təcəssüm etdirir. Bir qayda oUıraq, xronoloji baxımdan alt təbəqələr erkən çağları, üst təbəqolor isə nisbətən sonrakı dövrləri əhatə edir.Mədəni təbəqə, adətən, xam torpaqdan tünd rəngi ilə fərqlenir və kömür qırıntılan, kül qatları, heyvan və quş sümükləri, inşaat materiallan, həmin qədim yaşayış məskəni sakinlərinin istifadə etdikləri müxtəlif təyinatlı məmulat nümunələri ilə zongin olur. Mədəni təbəqənin rənginə tərkibindəki üzvü maddələrin, onu örtən torpağın növünün, ərazinin iqlim tipinin də təsiri vardır. Məsələn, mədəni tobəqə əgər qumla vo ya havanı asanlıqla buraxan torpaq qatı ilo … Daha çox 2. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Salmanbulağı Yaşayış Yerinin Arxeoloji Tedqiqinin Neticeleri (9997\|0,8687806129455566) [Tarix Dostiyev] Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini … Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini kənd tipJi yaşayış yerteri təşkü edjr. Lakin uzun müddst onlac tədqiqat obyekti kimi seçilməmiş, bu abidələrdə yalnız kəşfiyyat xarakterli axtarışlar aparılmış, əsasən, yerüstü arxeoloji materialların toplanması ilə çöl tədqiqatlan məhdudlanmışdır.Orta əsr kəndlərinin məqsədyönlü, sistemli tədqiqinə son onilliklərdə Quba-Xaçmaz bölgəsində başlanmışdır. Burada 40-dan artıq kənd tipli orta əsr yaşayış yeri qeydə ahnıb xəritələşdirilmişdir. Onlarm öyrənilməsində Azərbaycan EA «Quba-Xaçmaz» və Bakı Dövlət Universitetinin «Müşkür» ekspedisiyalarınm XX yüzilliyin 80-90-cı illərində apardıqları tədqiqatlar xüsusib təqdirəlayiqdir. Həmin ekspedisiyalarm fəaliyyəti nəticəsində Şimali-Şərqi Azərbaycanda Sərkərtəpə, Sandıqtəpə, Seyidli, Salmanbulağı orta əsr kənd tipli yaşayış yerbri arxeoloji cəhətdən qənaətbəxş öyrənilmişdir. Daha çox 3. Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi) Naxçıvanın erkən tunc dövrü keramikası üzərindəki ornamentlər haqqında (11382\|0,865890622138977) [Toğrul Xəlilov] Erkən Tunc dövrü arxeoloji ədəbiyyatda Kür-Araz mədəniyyəti … Erkən Tunc dövrü arxeoloji ədəbiyyatda Kür-Araz mədəniyyəti adı ilə tanınır. Bu mədəniyyətə aid arxeoloji abidələr Azərbaycanın bütün bölgələrində olduğu kimi Naxçıvanda da vardır. I Kültəpə, II Kültəpə, Ovçulartəpəsi, Мaxta Kültəpəsi, Xələc, Ərəbyengicə, Şortəpə belə abidələrdəndir. Bu abidələrdən tapılan arxeoloji materialların kompleks şəkildə öyrənilməsi nəticəsində ERkən Tunc dövrü insanlarının həyat tərzini, məşğuliyyət və sənətkarlıq sahələrini, tayfalararası qarşılıqlı iqtisadi-mədəni əlaqələri və digər məsələləri öyrənmək mümkündür. Digər aktual məsələlər kimi Naxçıvanın Erkən Tunc dövrü abidələrindən tapılan keramikanın öyrənilməsi də mühüm elmi əhəmiyyət daşıyır. Keramika istehsalı bütün dövrlərdə olduğu kimi Erkən Tunc dövründə də ən aparıcı sahələrdən biri olmuşdur. Bu işlə məşğul olan insanlar xüsusi bacarıq və vərdişlərə sahib idilər. Keramika istehsalı ilə məşğul olan insanlar dulusçu, bu sənətkarlıq sahəsi isə dulusçuluq adlanır. Dulus sözünün mənşəyini qədim yunan dilində" yanıq və yanmış maddə" mənasını verən keramikos təşkil edir (18, s. 3). Azərbaycanın bütün bölgələrində olduğu kimi Naxçıvanda da insanlar ilk dəfə Neolit dövründə dulusçuluq sənəti ilə məşğul olaraq gildən müxtəlif məhsullar düzəltmişlər. Erkən Tunc dövründə digər sənətkarlıq sahələri kimi dulusçuluq da həmin dövrün tələbləri səviyyəsinə uyğun olaraq inkişaf etmişdir. Dulusçular tərəfindən formasına, tipinə, ornamentlərinə və hazırlanma texnologiyasına, keyfiyyətinə və digər əlamətlərinə görə seçilən məhsullar düzəldilmişdir. Erkən Tunc dövründə bu sənətkarlıq sahəsi ev sənəti çərçivəsindən kənara çıxaraq, tədricən ixtisaslaşmış … Daha çox 4. Təranə Məhəmməd qızı Abdullayeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Erkən realizm və yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı) Şah İsmayıl Xətayinin “Nəsihətnamə” Əsərinin Forma-Tematik Təsnifatı (8832\|0,8653219938278198) [Terane Abdullayeva] Klassik Şərq və Azərbaycan ədəbiyyatında hər hansı … Klassik Şərq və Azərbaycan ədəbiyyatında hər hansı mövzuda öyüd, nəsihət vermək, insanlara, cəmiyyətə yol göstərmək məqsədilə yazılan əxlaqi-didaktik əsərlər nəsihətnamə adlanır. Belə əsərlərdən biri də Azərbaycanın görkəmli ictimai-siyasi və ədəbi şəxsiyyətlərindən olan Şah İsmayıl Xətayinin “Nəsihətnamə” məsnəvisidir. Əsər əsas etibarilə klassik üslub xüsusiyyətləri daşısa da, xalq ruhunun, xalq dil-şeir üslubunun bir çox cəhətlərini özündə ehtiva edir. “Nəsihətnamə”də vəhdəti-vücud fəlsəfəsi, təriqət əxlaqı ilə bağlı müxtəlif öyüdlər öz əksini tapır. Eyni zamanda Səfəvi hakimiyyətinin təbliği və buhakimiyyətin möhkəmlənməsinə xidmət göstərməsi əsərin ideya qayəsindən biri olmuşdur.Ümumiyyətlə, “Nəsihətnamə” məzmun, mövzu, janr, fəlsəfi mahiyyət, dil-üslub, sənətkarlıq baxımından, eləcə də dövrün tarixi-psixoloji vəziyyətinin, inanc sisteminin öyrənilməsi, həmçininədəbiyyatşünaslıq daxil olmaqla bir çox yöndən olduqca dəyərli əsərdir. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Şixnedul Orta Esr Yaşayış Yeri(9984) ['Tarix Dostiyev', 'İdris Eliyev', 'Abuzer Elekberov'] 2002-ci ilin çöl tədqiqat mövsümündə Azərbaycan MEA Arxeologiya və Etnoqrafiya Institutunun ekspedisiyası Astara rayonunda bir sıra müxtəlif xarakterli arxeo-loji abidələr aşkarlayaraq onlarda ilkin tədqiqatlar aparmışdır. Hazırkı məqalə də onlardan biri-Şıxnədul yaşayış yeri haqqında məlumat verilir. Abidə Astara rayo-nunun qərbində, Bi yaylağının cənubunda, Jəjəni çaymın yüksək, sol sahilində yer-ləşir və 4 hektardan artıq sahəni əhatə edir. Yaşayış yerinin bəzi sahələrində təsər-rüfat işləri nəticəsində mədəni təbəqə yatımı qismən dağıdılmış və belə yerlərdə onun qalınlığını bəzən hətta 50 sm dərinliyə qədər izləmək mümkün olmuşdur. Mədəni təbəqə yatımınm üstünün açıldığı yerlərdə çaydaşından hörülmüş divar qalıqları üzə çıxmışdır. Bir qayda olaraq hörgünün 3-4 m uzunluqda bir və ya iki cərgəsi müşahidə olunur. Abidənin ərazisi, xüsusilə şumlanmış sahə yerüstü arxeo-loji materiallar ilə zəngindir. 1. Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi) Gəmiqaya ətrafında qədim mədəniyyət izləri (11345\|0,8793211579322815) [Tоğrul Xəlilov] Qədim dövrlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında insanların məs-kunlaşdığı … Qədim dövrlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında insanların məs-kunlaşdığı əsas ərazilərdən biri Gəmiqaya ətrafı olmuşdur. Gəmiqayanın adı, еcazkar gözəlliyi, haqqında söylənilən əfsanə və rəvayətlər hər zaman gеniş еlmi ictimaiyyətin marağına səbəb olmuşdur. Buradakı vulkanik mənşəli daşlardakı qayaüstü təsvirlər Naxçıvan diyarının digər Tunc dövrü incəsənət nümunələri ilə bağlılıq təşkil edərək qədim tariximizi, maddi və mənəvi mə-dəniyyətimizi dərindən öyrənmək sahəsində elmi əhəmiyyət daşıyır. Heyvan, insan, araba təsvirlərini, sxematik formada çəkilmiş simvolik işarələri, astral rəsimləri və s. başqa tarixi nümunələri qeyd etmək olar. Gəmiqayada qırxdan çox araba rəsmi var. Onlar dörd təkərli və iki təkərli çəkilmişdir. Bu qayaüstü təsvirlər təsadüfən çəkilməmişdir, onlar gil təkər və araba modelləri ilə mən-tiqi cəhətdən bağlılıq təşkil edir. Daha çox 2. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Salmanbulağı Yaşayış Yerinin Arxeoloji Tedqiqinin Neticeleri (9997\|0,8647748827934265) [Tarix Dostiyev] Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini … Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini kənd tipJi yaşayış yerteri təşkü edjr. Lakin uzun müddst onlac tədqiqat obyekti kimi seçilməmiş, bu abidələrdə yalnız kəşfiyyat xarakterli axtarışlar aparılmış, əsasən, yerüstü arxeoloji materialların toplanması ilə çöl tədqiqatlan məhdudlanmışdır.Orta əsr kəndlərinin məqsədyönlü, sistemli tədqiqinə son onilliklərdə Quba-Xaçmaz bölgəsində başlanmışdır. Burada 40-dan artıq kənd tipli orta əsr yaşayış yeri qeydə ahnıb xəritələşdirilmişdir. Onlarm öyrənilməsində Azərbaycan EA «Quba-Xaçmaz» və Bakı Dövlət Universitetinin «Müşkür» ekspedisiyalarınm XX yüzilliyin 80-90-cı illərində apardıqları tədqiqatlar xüsusib təqdirəlayiqdir. Həmin ekspedisiyalarm fəaliyyəti nəticəsində Şimali-Şərqi Azərbaycanda Sərkərtəpə, Sandıqtəpə, Seyidli, Salmanbulağı orta əsr kənd tipli yaşayış yerbri arxeoloji cəhətdən qənaətbəxş öyrənilmişdir. Daha çox 3. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Köhne Erçivan Yaşayış Yeri (9989\|0,8570507168769836) [Tarix Dostiyev, İdris Eliyev, Tufan Axundov] Köhnə Ərçivan orta əsr yaşayış yeri Astara … Köhnə Ərçivan orta əsr yaşayış yeri Astara rayonunun Ərçivan kəndinin qərb kənarmda yerləşir. Ərçivan çayı abidəni iki yerə ayırır. Şəhər tipli iri yaşayış yeri olan bu abidənin sahəsi on hektardan artıqdtr. Çaydan şimal-şərq tərəfdə 22x22x4, 5 sm, 22x22x3 sm ölçüdə bişmiş kərpicdən hörülmüş istehkam qalıqları qeydə almmışdrr. Qalınhğı 1, 5 m olan bu divar qahğı bəzi yerlərdə müasir yer səthindən 1 m hündürlüyə qədər mühafızə olunmuşdur. Mikrorelyef əsasmda istehkam qalığmı 30 m-dən artıq məsafədə izləmək mürnkim olmuşdur.Yaşayış yerinin solsahü ərazisi hazırda həyətyanı sahələrə bölünərək yerli əhalinin istifadəsinə verilmişdir. Bu sahədə yerli əhali torpaq işləri görərkən mütə-madi olaraq mədəni təbəqə yatımı dağıdılır, tez-tez bişmiş kərpicdən inşa olunmuş müxtəlif xarakterli tikili qahqları üzə çıxanhr, küllü miqdarda şirli və şirsiz saxsı qab qırıqları, metal əşyalar tapıhr. Çaym sağ sahilində yaşayış yerinin ərazisi kənd təsərrüfatı üçün istifadə olunur və hər il şumlanır. Nəticədə, burada mədəni təbəqənin üst qatları dağmtıya məruz qalmış, bişmiş kərpic qırıqlarmdan ibarət inşaat materiallan, məişət və təsərrüfatda işlədüən müxtəlif təyinath qablarm qınqlan ətrafa səpələnmişdir. Diqqəti cəlb edən cəhət şumlanmış sahədə yerüstü materiahn, xüsusilə saxsı qınqlarmm zənginliyidir. Lakin, onların böyük əksəriyyəti kiçik fraqmentlərdən ibarətdir. Tədqiqat zamanı bu sahədən maraq doğuran yerüstü arxeoloji materiallar toplanmışdır. Daha çox 4. Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi) Naxçıvanın erkən tunc dövrü keramikası üzərindəki ornamentlər haqqında (11382\|0,8555062413215637) [Toğrul Xəlilov] Erkən Tunc dövrü arxeoloji ədəbiyyatda Kür-Araz mədəniyyəti … Erkən Tunc dövrü arxeoloji ədəbiyyatda Kür-Araz mədəniyyəti adı ilə tanınır. Bu mədəniyyətə aid arxeoloji abidələr Azərbaycanın bütün bölgələrində olduğu kimi Naxçıvanda da vardır. I Kültəpə, II Kültəpə, Ovçulartəpəsi, Мaxta Kültəpəsi, Xələc, Ərəbyengicə, Şortəpə belə abidələrdəndir. Bu abidələrdən tapılan arxeoloji materialların kompleks şəkildə öyrənilməsi nəticəsində ERkən Tunc dövrü insanlarının həyat tərzini, məşğuliyyət və sənətkarlıq sahələrini, tayfalararası qarşılıqlı iqtisadi-mədəni əlaqələri və digər məsələləri öyrənmək mümkündür. Digər aktual məsələlər kimi Naxçıvanın Erkən Tunc dövrü abidələrindən tapılan keramikanın öyrənilməsi də mühüm elmi əhəmiyyət daşıyır. Keramika istehsalı bütün dövrlərdə olduğu kimi Erkən Tunc dövründə də ən aparıcı sahələrdən biri olmuşdur. Bu işlə məşğul olan insanlar xüsusi bacarıq və vərdişlərə sahib idilər. Keramika istehsalı ilə məşğul olan insanlar dulusçu, bu sənətkarlıq sahəsi isə dulusçuluq adlanır. Dulus sözünün mənşəyini qədim yunan dilində" yanıq və yanmış maddə" mənasını verən keramikos təşkil edir (18, s. 3). Azərbaycanın bütün bölgələrində olduğu kimi Naxçıvanda da insanlar ilk dəfə Neolit dövründə dulusçuluq sənəti ilə məşğul olaraq gildən müxtəlif məhsullar düzəltmişlər. Erkən Tunc dövründə digər sənətkarlıq sahələri kimi dulusçuluq da həmin dövrün tələbləri səviyyəsinə uyğun olaraq inkişaf etmişdir. Dulusçular tərəfindən formasına, tipinə, ornamentlərinə və hazırlanma texnologiyasına, keyfiyyətinə və digər əlamətlərinə görə seçilən məhsullar düzəldilmişdir. Erkən Tunc dövründə bu sənətkarlıq sahəsi ev sənəti çərçivəsindən kənara çıxaraq, tədricən ixtisaslaşmış … Daha çox 5. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,7023505568504333) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Türk Xalqları Tarixinin Görkemli Tedqiqatçısı(9988) ['Tarix Dostiyev'] German Alekseyeviç Fyodorov-Davıdov rus v sovet elminin görkəmli və parlaq nümayəndələrindən bi olub tam hüqüqla universal alimlər sırasına daxil edil bilər. Amansız ölüm imkan verseydi 2001-ci il yubileyi olmalıydı və elmi ictimaiyyət German Alekseyeviçi anadan olmasmın 70 illiyini qeyd etməyə hazırlaşırdı. Fi qət yeddinci onilliyi tamamlamaq böyük alimə qism? olmadı, 2000-ci il aprelin 23-də istedadlı arxeoloq, tarixç numizmat və sənətşünas dünyasını dəyişərək əbədiyyət qovuşdu. Türk xalqlarının, xüsusilə Qızıl Orda arxeok giyasınm, tarixinin, numizmatikasının və incəsənətinin b: çox mürəkkəb problemləri məhz professor GA Fyodc rov-Davıdovun pariaq istedadı sayəsində öz həlliı tapmış, qaranlıq səhifələrə aydınlıq gətirilmişdir. 1931-ci ildə Moskva şəhərində görkəmli sənətşünas alimin ailəsində həyat göz açan German Alekseyeviçin yarım əsrlik həyat və fəaliyyəti arxeologiya elmi il sıx bağlı olmuşdur. 1949-cu ildə Moskva Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsin daxil olan GA Fyodorov-Davıdov hələ tələbə ikən arxeoloji qazıntılarda iştira etmiş, Islam arxeologiyası və numizmatikası onu özünə daha çox cəlb etmişdir. Tari fakültəsini uğurla bitirdikdən sonra o, təhsilini aspiranturada davam etdirmiş v 1957-ci ildə" Qızıl Orda sikkələrinin dəfınələri: Qızıl Orda pul dövriyyəsinin və pul çəki sistemlərinin inkişafmın əsas mərhələləri (XIII-XV əsrlər)" mövzusund dissertasiyanı müvəffəqiyyətlə müdafıə ederək tarix elmləri namizədi dərəcəs almışdır. Artıq bu tədqiqat əsəri sovet tarix elminə böyük intellektual potensial malik istedadlı alimin gəldiyindən xəbər verırdi.German Alekseyeviçin elmi təfəkkürünün geniş diopozonu onun çoxplan) tədqiqatlar … 1. Pərvanə Natiq qızı Kərimova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik) Yavuz Akpınar tədqiqatlarında Mirzə Fətəli Axundzadənin komedialarının təhlili. (8382\|0,8496138453483582) [Pərvanə Kərimova] Xülasə M.F.Axundzadə yaradıcılığı, bədii irsi dəfələrlə araşdırmalara … Xülasə M.F.Axundzadə yaradıcılığı, bədii irsi dəfələrlə araşdırmalara cəlb olunmuş hər dəfə fərqli yanaşmalar yeni baxış tərzi ilə ədəbi mühütdə özünə yeni can qazanmışdır. Təkcə Azərbycanda deyil, Azərbaycandan kənarda bu sahə ilə məşğul olan tədqiqatçılar mövcud olmuşdur. Yavuz Akpınar Türkiyədə ilk dəfə M.F.Axundzadə irsini tədqiqata cəlb edən, ədəbiyyat xadimlərindən biridir. Tədqiqatçının araşdırmalarında M.F.Axundzadə irsi bütün yönləri ilə təhlil və tənqidin yeni çərçivələri daxilində öz təsdiqini tapmışdır. Təsadüfü deyil ki, araşdırmanın adı da “Mirzə Fətəli Axundzadə bütün yönləri ilə” adlandırılır. Lakin bugünkü, araşdırmamızın mövzusunu Axundzadənin bütün həyat və yaradıcılığına Yavuz Akpınar qələmi ilə olan yanaşmalara münasibətdən daha çox, komediyalara, təmsilata olan münasibəti zəminində ələ alacağıq. Bu günə qədər qoyulan məsələlərin mahiyyəti və genişliyini nəzərə alaraq deyə bilərik ki, heç bir tədqiqatçının yaradıcılığında M.F.Axundzadənin yaradıcılığı bu qədər əhatəli bir şəkildə tədqiqata cəlb edilməmişdir. Tədqiqatçının komediyaların təhlili və tənqidi ilə bağlı ələ aldığı mövzuların əhatə dairəsi bir məqalənin həcmindən daha çoxunu əhatə etdiyindən qələmə aldığımız məqalədə, daha çox geniş həcimli və müzakirəsinin labüdlüyü baxımından əhəmiyyət daşıyan problemlər ələ alınacaq. Komediyaların yaranma səbəbləri, müsbət və mənfi tiplər, fərdi eləcə də qarşılıqlı münasibətlər, batil inancların obrazların qismində dəyərəndirilməsi kimi bir çox məsələlər Yavuz Akpınar qələmindən təsnif olunmuşdur ki, araşdırma zamanı bu məsələlərə toxunulacaq. Sözsüz ki, Azərbaycan ədəbiyyatında Axundov … Daha çox 2. Almaz Qasım qızı Binnətova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Azərbaycan-Türkmənistan-Özbəkistan ədəbi əlaqələr) ƏLİŞİR NƏVAİ: HƏYATI, DÖVRÜ VƏ YARADICILIĞI (7342\|0,8474562764167786) [Almaz Ulvi Binnatova] Dahi mütəfəkkir Əlişir Nəvai biri-birindən gözəl, lirik-romantik, … Dahi mütəfəkkir Əlişir Nəvai biri-birindən gözəl, lirik-romantik, realist-tarixi, ədəbi-bədii, fəlsəfi-təsəvvüf və elmi-nəzəri əhəmiyyətə malik ölməz əsərlər müəllifidir ki, dünya klassikləri sırasında özünəməxsus yer tutmuşdur. Təqdim olunan bu məqalədə şairin həyatı, dövrü, yaradıcılığı haqqında faktlara isnadən geniş araşdırmalar təqdim olunur. Ilk olaraq, Nəvainin doğulub – böyüdüyü ailə haqqında, onun uşaqlıq və gənclik illəri, şairlik həyatına ilk addımları araşdırılmışdır. Daha sonra elə bu müstəvidə şairin yaşadığı dövr xarakterizə olunur. Onun teymurilər sarayı ilə əlaqəsi təsirində dövrün ictimai-siyasi hadisələrinə işıq salınır. Burada Nəvai və onun ailəsinin fəaliyyəti, tutduğu mövqe aydınlaşdırılır. Daha sonra Nəvai yaradıcılığı haqqında araşdırmalar təqdim olunur. Oxucu Nəvainin bütün ədəbi irsi i tarixi xronologiya ilə məlumatlandırılır. Tədqiqatçılar üçün bu mənbələr ilk dəfə ümumiləşdirilmiş şəkildə diqqətə çatdırılır. Nəvainin yaşam tərzi, onun müasirdaşları böyük övliya və şairlərlə görüşü, ustadları, dostları, Şah Hüseyin Bayqara ilə dostluq əlaqələri tam təfərrüatla verilməsi də maraqlı təsir bağışlayır. Çağatay türkcəsində ilk “Xəmsə” müəllifi, “Divan”ları, elmi-nəzəri əsərləri və onlar haqqında yığcam məlumatla tanışlıq məqalənin üstünlüklərindən hesab edə bilərik. Çağatay türkcəsində yazılmış təzkirələrin (“Məcalis ün-nəfais” və “Nəsaim ül-məhəbbət”) ideya-məzmun xüsusiyyətləri, yazılma tarixləri (səbəbləri) və elmi-nəzəri əhəmiyyəti aşıqlanmışdır. “İki dilin müqayisəsi” (“Muhakimət ül-lüğəteyn”) elmi əsərində fars dili ilə türk dilinin müqayisəsi konkret misallarla göstərilir və türk dilinin üstünlüklərini göstərmişdir. Bu əsər biu gün də öz … Daha çox 3. Xuraman Hümmətova Bəhmən qızı (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Türk xalqları ədəbiyyatı) Hacı Bayram Vəli Şeirlərində Özünüdərkin Struktur Troyektoriyası (9132\|0,8402552008628845) [Xuraman Hummatova] XIV əsr Türk təsəvvuf şeirini yaranmasında və … XIV əsr Türk təsəvvuf şeirini yaranmasında və inkişafında böyük rolu olan övliya şairlərdən biri də Hacı Bayram Vəli (1352-1436 ) olmuşdur. Onun yaratdığı təsəvvuf məzmunlu şeirlər həm özündən əvvəl yaranan (Yunus Emre) təriqət poeziyasından bəhrələnmiş, həm də özündən sonra yazıb –yaradan həm də (Məsələn: Yazıcızadə Məhəmməd Əfəndi hocasını öyərək deyirdi: Cihanın kutbi mahı Hacı Bayram, Cihanın şeyhi, şahı Hacı Bayram) təsəvvuf şeirinə güclü təsiri olmuşdur Hacı Bayram Vəlinin ünlü bir övliya olacağını hələ şairin dünyaya gəlməzdən əvvəl haqqında yaranan yarıhəqiqət, yarırəvayət olan məlumatlardan görürük. Bu rəvayətlər sonradan həqiqətə çevrilərək haqqa doğru yolçuluq edən övliya şairin əməllərində gerçəkləşdi. Poeziyasında təsəvvuf əhlinin özünü bilməsi ideyasını təbliğ edən şair şeirlərinin birində deyir: “bilmək istərsən səni, can içrə ara canı, Keç canından bil onu, sən səni bil, sən səni” Təsəvvuf əhlinin kodlaşmasında ən mühüm olan amillərdən biri və birincisi özünü bilməsidir. Belə bir aforizim də var ki, “kəndini bilən, rəbbini bilər” prinsipi təsəvvuf elmində əsasın əsasıdır. Həyatı boyunca haqqa doğrü yolçuluq edən şair seyri-süluk boyunca təsəvvuf traktoriyası üzrə hərəkət etmişdir. O, təsəvvuf elminin, sirlərini (şəriət, təriqət, mərifət, həqiqət) mükəmməl bilmiş və həyatı boyunca onlara əməl etmişdir. Həyatından məlum olur ki, bir pirdən dərs alması, bir dərgaha qoyub getdiyi təriqətin sonradam davamçılarının yetişməsi, şairin haqqa doğru yolçuluğunun məziyyətlərini bizə göstərir. Mütəsəvvuf şair bunların bəzilərini əməli işlərlə yerinə yetirirdisə, bəzilərini isə, yəni Qurani-Kərimin … Daha çox 4. Bəsirə Höccət qızı Əzizəliyeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Azərbaycan-Asiya ədəbi əlaqələr) Müselman Şerqinde ilk dünyevi qız mektebinin yaradılmasının 110 illiyine hesr olunmuş Beynelxalq Elmi Simpoziumun MeRUZeLeRI (7456\|0,8395687341690063) [Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi] XX əsrin 60-cı illərinin sonlarından ölkəyə rəhbərlik … XX əsrin 60-cı illərinin sonlarından ölkəyə rəhbərlik etməyə başlayan Heydər Əliyev qadın azadlığına, qadınların ictimai həyatın bütün sferalarında irəli çəkilməsinə xüsusi diqqət verib. Ali məktəb və texnikumlarda təhsil alan qadınların sayının artırılmasına və onların elmlə məşğul olmasının stimullaşdırılmasına diqqət yetirməyi Ulu Öndər vacib məsələ kimi qarşıya qoyurdu. Xalqımız müstəqillik əldə etdikdən sonra dövlət siyasəti qadınların cəmiyyətin ictimai-siyasi həyatın bütün sahələrində kişilərlə çiyin-çiyinə, bərabərhüquqlu fəal üzvləri kimi çalışmasına şərait yaradıb. Heydər Əliyevin müəllifliyi ilə qəbul olunan Ali Qanunda qadınların kişilərlə bərabərhüquqlu olması təsdiq edilib. Bununla demokratik cəmiyyət quruculuğunda qadınların iştirakının hüquqi bazası yaradılıb ki, bu da öz növbəsində ictimai-siyasi həyatımızın bütün sferalarında gender siyasətinin güclənməsi deməkdir. Bu gün Azərbaycanda qadın fəallığının geniş vüsət alması Heydər Əliyev siyasəti nəticəsində özünün yüksək mərhələsini yaşayır. Ulu öndərin və ümumən dövlətimizin qadınlarla bağlı yürütdüyü siyasət bu sahədə Azərbaycanı öncül dövlətlər sırasına gətirib.Ölkənin siyasi, sosial, iqtisadi və mədəni həyatında qadınların rolunu artırmaq məqsədilə Azərbaycan Respublikası 1995-ci il iyunun 30-da BMT-nin “Qadınlara münasibətdə ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv olunması” haqqında konvensiyasına qoşuldu. Konvensiyadan irəli gələn öhdəlikləri daha geniş miqyasda həyata keçirmək məqsədilə qadınlara münasibətdə dövlət siyasətinin əsaslarını əks etdirən Proqramda qadınların dövlət orqanlarının işində, ölkənin ictimai həyatında, sahibkarlıq sahələrindəki … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Köhne Erçivan Yaşayış Yeri(9989) ['Tarix Dostiyev', 'İdris Eliyev', 'Tufan Axundov'] Köhnə Ərçivan orta əsr yaşayış yeri Astara rayonunun Ərçivan kəndinin qərb kənarmda yerləşir. Ərçivan çayı abidəni iki yerə ayırır. Şəhər tipli iri yaşayış yeri olan bu abidənin sahəsi on hektardan artıqdtr. Çaydan şimal-şərq tərəfdə 22x22x4, 5 sm, 22x22x3 sm ölçüdə bişmiş kərpicdən hörülmüş istehkam qalıqları qeydə almmışdrr. Qalınhğı 1, 5 m olan bu divar qahğı bəzi yerlərdə müasir yer səthindən 1 m hündürlüyə qədər mühafızə olunmuşdur. Mikrorelyef əsasmda istehkam qalığmı 30 m-dən artıq məsafədə izləmək mürnkim olmuşdur.Yaşayış yerinin solsahü ərazisi hazırda həyətyanı sahələrə bölünərək yerli əhalinin istifadəsinə verilmişdir. Bu sahədə yerli əhali torpaq işləri görərkən mütə-madi olaraq mədəni təbəqə yatımı dağıdılır, tez-tez bişmiş kərpicdən inşa olunmuş müxtəlif xarakterli tikili qahqları üzə çıxanhr, küllü miqdarda şirli və şirsiz saxsı qab qırıqları, metal əşyalar tapıhr. Çaym sağ sahilində yaşayış yerinin ərazisi kənd təsərrüfatı üçün istifadə olunur və hər il şumlanır. Nəticədə, burada mədəni təbəqənin üst qatları dağmtıya məruz qalmış, bişmiş kərpic qırıqlarmdan ibarət inşaat materiallan, məişət və təsərrüfatda işlədüən müxtəlif təyinath qablarm qınqlan ətrafa səpələnmişdir. Diqqəti cəlb edən cəhət şumlanmış sahədə yerüstü materiahn, xüsusilə saxsı qınqlarmm zənginliyidir. Lakin, onların böyük əksəriyyəti kiçik fraqmentlərdən ibarətdir. Tədqiqat zamanı bu sahədən maraq doğuran yerüstü arxeoloji materiallar toplanmışdır. 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Salmanbulağı Yaşayış Yerinin Arxeoloji Tedqiqinin Neticeleri (9997\|0,8899276256561279) [Tarix Dostiyev] Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini … Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini kənd tipJi yaşayış yerteri təşkü edjr. Lakin uzun müddst onlac tədqiqat obyekti kimi seçilməmiş, bu abidələrdə yalnız kəşfiyyat xarakterli axtarışlar aparılmış, əsasən, yerüstü arxeoloji materialların toplanması ilə çöl tədqiqatlan məhdudlanmışdır.Orta əsr kəndlərinin məqsədyönlü, sistemli tədqiqinə son onilliklərdə Quba-Xaçmaz bölgəsində başlanmışdır. Burada 40-dan artıq kənd tipli orta əsr yaşayış yeri qeydə ahnıb xəritələşdirilmişdir. Onlarm öyrənilməsində Azərbaycan EA «Quba-Xaçmaz» və Bakı Dövlət Universitetinin «Müşkür» ekspedisiyalarınm XX yüzilliyin 80-90-cı illərində apardıqları tədqiqatlar xüsusib təqdirəlayiqdir. Həmin ekspedisiyalarm fəaliyyəti nəticəsində Şimali-Şərqi Azərbaycanda Sərkərtəpə, Sandıqtəpə, Seyidli, Salmanbulağı orta əsr kənd tipli yaşayış yerbri arxeoloji cəhətdən qənaətbəxş öyrənilmişdir. Daha çox 2. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Medeni Tebeqe ve Stratiqrafiya (9996\|0,8753490447998047) [Tarix Dostiyev] Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin … Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin nəticəsində təbiət və antropogen amillərinin təsiri altında formalaşır. Insanların müəyyən bir ərazido məskunlaşması ilə torpağın ilkin, təbii quruluşu dəyişir, evlər və təsərrüfat tikililəri, məbədlər və ictimai binalar inşa olunur, tosərrüfat və məişət quyulan qazılır, ocaq və təndirlər qurulurdu. Müəyyən vaxt keçdikdən sonra onlar yararsız hala düşür, istifadədən çıxır, dağıhr, yeniləri ilə əvəz olunurdu. Istehsal və məişət tullantılan, uçqunlar, zibil, ocaq və yanğın qahqları, küləyin və mal-qaranın gətirdikləri toz-torpaq tədricən xüsusi təbəqə yaradırdı və o durmadan qalınlaşırdı. Həmin təbəqəyə yararsız, sınıq alət, silah, məişət avadanhğı və bəzək nümunələri ilə yanaşı bəzən müxtəlif səbəblərdən salamat əşyalar da düşürdü. Təbəqələşmə prosesi qədim yaşayış məskəninin sahnması ilə başlayıb əhalinin buranı tərk etməsi ilə başa çatırdı. Illər, qərinələr, əsrlər ərzində insan fəaliyyətinin maddi əksi olaraq formalaşan mədəni təbəqə qədim cəmiyyətdə baş vermiş hadisə və doyişikliklori ardıcılhqla özündə qabarıq təcəssüm etdirir. Bir qayda oUıraq, xronoloji baxımdan alt təbəqələr erkən çağları, üst təbəqolor isə nisbətən sonrakı dövrləri əhatə edir.Mədəni təbəqə, adətən, xam torpaqdan tünd rəngi ilə fərqlenir və kömür qırıntılan, kül qatları, heyvan və quş sümükləri, inşaat materiallan, həmin qədim yaşayış məskəni sakinlərinin istifadə etdikləri müxtəlif təyinatlı məmulat nümunələri ilə zongin olur. Mədəni təbəqənin rənginə tərkibindəki üzvü maddələrin, onu örtən torpağın növünün, ərazinin iqlim tipinin də təsiri vardır. Məsələn, mədəni tobəqə əgər qumla vo ya havanı asanlıqla buraxan torpaq qatı ilo … Daha çox 3. Hidayət Fərrux oğlu Cəfərov (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Tunc dövrü arxeologiyası) Xocalı arxeoloji abidələr kompleksləri: I qrup kurqanlar (10207\|0,8716013431549072) [Hidayət Cəfərov] Xocalı-Gədəbəy mə-dəniyyətinə mənsub olan qədim etnik-mədəni massivin … Xocalı-Gədəbəy mə-dəniyyətinə mənsub olan qədim etnik-mədəni massivin tarixinin öyrənilmə-sində Xocalı abidələrinin müstəsna əhəmiyyəti var. Qafqazda Xocalı komp-leksi qədər müxtəlif tip abidələr qrupunun bir yerdə toplusuna təsadüf olun-mamışdır. Burada təkcə kurqanların beş tipinin varlığı müəyyənləşdirilmiş-dir. Bundan başqa Xocalı kompleksi öz tərkibində daş qutuları, menqir, labi-rinti xatırladan daş hasar (Haça-təpə kurqanı rayonunda) və s. birləşdirir. Maraqlıdır ki, çoxsaylı arxeoloji abidələr yalnız bir tarixi dövrü – e.ə. XIV-VIII əsrlərə aid son tunc və ilk dəmir dövrünü əks etdirir. Daha çox 4. Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı) EYNƏLQÜZAT MİYANƏCİNİN HƏYATI VƏ ZƏNGİN İRSİ/Aynalkudat Miyaneci’nin Hayatı ve Zengin Kültürel Mirası/Life and Rich Heritage Aynalkuzat Miyanedji (9345\|0,8698639869689941) [Ülkər Məmmədova] Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük … Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük xidmətlər göstərmiş şəxsiyyətlərdən biri də Eynəlqüzat Miyanəcidir. Mənbələrdə hər zaman mütəfəkkir XII əsrin böyük filosofu, şairi və ədibi kimi xatırlanır. Onun yaradıcılığı fəlsəfi istiqamətdən daha çox tədqiq olunmuşdur. Lakin əsərlərinin dili, ifadə xüsusiyyətləri ədəbi cəhətdən araşdırmaq imkanı yaradır. Eynəlqüzat Miyanəcinin babası və atası dövrünün tanınmış şəxsiyyətləri sayılmışlar. Ümumiyyətlə, mənbələrdə mütəfəkkirin ailəsi, həyatı ilə bağlı məlumatlar azdır və bir-birlərini təkrarlayır. Lakin hər zaman orta əsr müəllifləri əsərlərində onlar haqqında yüksək fikirlər yazmışlar. Məqalədə Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı barədə məlumat verilmiş, onlardakı bədii xüsusiyyətlər daha geniş şərh olunmuşdur. Əqidəsi uğrunda öldürülmüş görkəmli şəxsiyyətin panteizm cərəyanının əsasını qoyması və sonrakı yüzilliklərdə yaşamış digər filosofların, İmadəddin Nəsiminin ondan təsirlənməsi bildirilmişdir. Burada əsas mənbə kimi alim “Qəribin şikayəti” əsərinə müraciət edilmişdir. Əsərdə dostluqla bağlı fikirlər Şihabəddin Yəhya Sührəvərdinin əsərilə müqayisə olunmuşdur. Əsərdə maraq yaradan mövzulardan biri Eynəlqüzat Miyanəcinin dini rəvayətə müraciətidir. Mütəfəkkir burada öz vəziyyətini Yusifin başına gələn əhvalatla müqayisə etmişdir. Müəllif ona istiqamətlənmiş ittihamların əsasında söylənilən üç məsələni deyil, cahillərin bacarıqlı insanlar qarşısında acizliyini göstərmişdir. Ümumiyyətlə, Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı XII əsrin elmi və ədəbi mühitinin qiymətli sərvətidir. Azərbaycan mədəniyyət tarixində onun öz yeri vardır. Azerbaycan’ın ünlü düşünürü Aynalkudat … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Паралелли и взаимосвязи в культуре Азербайджана и Туркменистана в эпоху сельджуков(9995) ['Т. Достиев'] ПАРАЛЛЕЛИ И ВЗАИМОСВЯЗИ В КУЛЬТУРЕ АЗЕРБАЙДЖАНА И ТУРКМЕНИСТАНА В ЭПОХУ СЕЛЬДЖУКОВ КОРЗИНА ПОИСК НАВИГАТОР ЖУРНАЛЫ КНИГИ ПАТЕНТЫ ПОИСК АВТОРЫ ОРГАНИЗАЦИИ КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА РУБРИКАТОР Начальная страница СЕССИЯ КОНТАКТЫ ИНФОРМАЦИЯ О ПУБЛИКАЦИИ eLIBRARY ID: 25132392 EDN: VDZGYP ПАРАЛЛЕЛИ И ВЗАИМОСВЯЗИ В КУЛЬТУРЕ АЗЕРБАЙДЖАНА И ТУРКМЕНИСТАНА В ЭПОХУ СЕЛЬДЖУКОВ ДОСТИЕВ ТМТип: статья в сборнике трудов конференции Язык: русский Год издания: 2000 Страницы: 131-132 ИСТОЧНИК: КУЛЬТУРНОЕ НАСЛЕДИЕ ТУРКМЕНИСТАНА (ГЛУБИННЫЕ ИСТОКИ И СОВРЕМЕННЫЕ ПЕРСПЕКТИВЫ) Посвящается 9-ой годовщине Независимого Туркменистана. МИНИСТЕРСТВО ИНОСТРАННЫХ ДЕЛ ТУРКМЕНИСТАНА; ИНСТИТУТ ИСТОРИИ ПРИ КАБИНЕТЕ МИ… 1. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Cредневековые города Азербайджана в системе исламской цивилизации (9923\|0,8277565240859985) [Т. Достиев] В статье представлена информация о формировании и … В статье представлена информация о формировании и развитии мусульманского города в Азербайджане. С распространением Ислама на Кавказе произошёл коренной перелом в материальной и духовной культуре населения Азербайджана. В IX-X вв. утвердился тип города, который аналогично городам мусульманского Востока, имел трехчленную планировочную структуру: цитадель, шахристан и рабад. Культовая архитектура-мечети, минареты, медресе, мавзолеи являлась доминантом городского ландшафта. Города Азербайджана, как значительные культурные центры Кавказа и Ближнего Востока, в средние века играли значительную роль в развитии Исламской культуры. Daha çox 2. Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya) Презентации\| Präsentationen (10195\|0,8210135698318481) [Вадим А Алёкшин, Ольга В Григорьева, Наталия А Лазаревская, Игорь Л Тихонов] СОДЕРЖАНИЕ КОРЗИНА ПОИСК НАВИГАТОР СЕССИЯ КОНТАКТЫ ИНФОРМАЦИЯ … СОДЕРЖАНИЕ КОРЗИНА ПОИСК НАВИГАТОР СЕССИЯ КОНТАКТЫ ИНФОРМАЦИЯ О ПУБЛИКАЦИИ eLIBRARY ID: 24370571 EDN: UNHVKN СОДЕРЖАНИЕ Тип: статья в сборнике трудов конференции Язык: русский Год издания: 2015 Страницы: 9-15 ИСТОЧНИК: КАВКАЗ КАК СВЯЗУЮЩЕЕ ЗВЕНО МЕЖДУ ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПОЙ И ПЕРЕДНИМ ВОСТОКОМ: ДИАЛОГ КУЛЬТУР, КУЛЬТУРА ДИАЛОГА (К 140-ЛЕТИЮ АЛЕКСАНДРА А. МИЛЛЕРА) Материалы Международной научной археологической конференции и Гумбольдт-лектория. 2015 Издательство: Невская Книжная Типография КОНФЕРЕНЦИЯ: КАВКАЗ КАК СВЯЗУЮЩЕЕ ЗВЕНО МЕЖДУ ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПОЙ И ПЕРЕДНИМ ВОСТОКОМ: ДИАЛОГ КУЛЬТУР, КУЛЬТУРА ДИАЛОГА (К 140-ЛЕТИЮ АЛЕКСАНДРА А. МИЛЛЕРА) Санкт-Петербург, 05–08 октября 2015 года БИБЛИОМЕТРИЧЕСКИЕ ПОКАЗАТЕЛИ: … Daha çox 3. Nizami Tağı oğlu Məmmədov (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Türk xalqları ədəbiyyatı) Отражение суфийско-хуруфитского мировоззрения в творчестве Насими (8288\|0,8198567628860474) [Низами Мамедов] В средневековой азербайджанской литературе творчество Сейида Имадеддина … В средневековой азербайджанской литературе творчество Сейида Имадеддина Насими занимает исключительно важное место. Эпоха, в которой жил и творил поэт, была одним из сложных периодов в жизни народа. Мировоззрение Насими складывалось в трудных условиях антифеодального, антимонгольского ига под влиянием основателя учения хуруфизма Фазлуллаха Наими. Хуруфитские идеи в тот период отвечали настроениям широких народных масс. Однако до знакомства с хуруфитским учением на Востоке довольно широко было распространено учение суфизма, оказавшего значительное влияние на творчество Насими раннего этапа. Оба эти течения неотделимы от исторической судьбы Востока. Насими был знаком с суфийскими воззрениями Ал-Газали и Мансура Халладжа (казненного за утверждение «Ана-аль-хакк», то есть «Я есть бог»), и суфизм Мансура Халладжа неудержимо влек поэта. В суфизме Аллах и человек двуедины. Именно суфийская философия вывела Насими на арену борьбы за духовно-нравственную независимость. Хуруфизм же привлекал внимание Насими своим вмешательством в социально-политическую жизнь общества и своим отношением к разуму. Формула «Человек и есть Аллах» была в хуруфизме достаточно завершенной. Если в суфизме в тождестве человека и Аллаха ядром является любовь, то в хуруфизме доминирующим является разум. Вот почему следует считать, что творчество Насими оформилось именно под влиянием двух религиозно-философских течений. Через все творчество Насими … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Medeni Tebeqe ve Stratiqrafiya(9996) ['Tarix Dostiyev'] Mədəni təbəqə uzunmüddətli və mürəkkəb bir prosesin nəticəsində təbiət və antropogen amillərinin təsiri altında formalaşır. Insanların müəyyən bir ərazido məskunlaşması ilə torpağın ilkin, təbii quruluşu dəyişir, evlər və təsərrüfat tikililəri, məbədlər və ictimai binalar inşa olunur, tosərrüfat və məişət quyulan qazılır, ocaq və təndirlər qurulurdu. Müəyyən vaxt keçdikdən sonra onlar yararsız hala düşür, istifadədən çıxır, dağıhr, yeniləri ilə əvəz olunurdu. Istehsal və məişət tullantılan, uçqunlar, zibil, ocaq və yanğın qahqları, küləyin və mal-qaranın gətirdikləri toz-torpaq tədricən xüsusi təbəqə yaradırdı və o durmadan qalınlaşırdı. Həmin təbəqəyə yararsız, sınıq alət, silah, məişət avadanhğı və bəzək nümunələri ilə yanaşı bəzən müxtəlif səbəblərdən salamat əşyalar da düşürdü. Təbəqələşmə prosesi qədim yaşayış məskəninin sahnması ilə başlayıb əhalinin buranı tərk etməsi ilə başa çatırdı. Illər, qərinələr, əsrlər ərzində insan fəaliyyətinin maddi əksi olaraq formalaşan mədəni təbəqə qədim cəmiyyətdə baş vermiş hadisə və doyişikliklori ardıcılhqla özündə qabarıq təcəssüm etdirir. Bir qayda oUıraq, xronoloji baxımdan alt təbəqələr erkən çağları, üst təbəqolor isə nisbətən sonrakı dövrləri əhatə edir.Mədəni təbəqə, adətən, xam torpaqdan tünd rəngi ilə fərqlenir və kömür qırıntılan, kül qatları, heyvan və quş sümükləri, inşaat materiallan, həmin qədim yaşayış məskəni sakinlərinin istifadə etdikləri müxtəlif təyinatlı məmulat nümunələri ilə zongin olur. Mədəni təbəqənin rənginə tərkibindəki üzvü maddələrin, onu örtən torpağın növünün, ərazinin iqlim tipinin də təsiri vardır. Məsələn, mədəni tobəqə əgər qumla vo ya havanı asanlıqla buraxan torpaq qatı ilo … 1. Qasım Əhəd oğlu Hacıyev (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Qafqaz tarixi (qədim dövrlərdən XX əsrədək) şöbəsi) AZƏRBAYCANIN QARABAĞ REGİONUNUN TÜRK KÖKƏNLİ MƏDƏNİYYƏTİ (11109\|0,9201741218566895) [Kasım Hacıyev] Azərbaycanın dövlətçilik tarixi qədər də onun qədim … Azərbaycanın dövlətçilik tarixi qədər də onun qədim regionlarından biri olan Qarabağın tarixi qədim, mədəni ənənələri zəngindir. Azərbaycan Respublikasının Qarabağ regionu dünyanın ən qədim insan məskənlərindən biridir. Azıx düşərgəsindən başlayan Quruçay, sonrakı Kür-Araz və Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətlərinin biri digərini əvəz etməsi burada intensiv yaşayışın olduğunu göstərir. Bu regionda aparılmış arxeoloji tədqiqatlar bu yaşayın bütün aspektrərini təsdiq edir. Adı ilk dəfə tarix səhnəsində “Qarabağ” kimi çəkilən, XIII əsrdə haqqında məlumat verilən Qarabağ regionunun adı türk mənşəli söz olan “Qara” – böyük və “bağ”- bağ sözlərinin birləşməsindən ibarətdir. Qarabağ regionu antik dövrdə Azərbaycan Albaniyasının tərkibində ən böyük vilayətləri əhatə etmişdir. İlk orta əsrlərdə Qarabağ regionunda yerləşən vilayətlər: Girdman, Sakasena, Uti, Paytakaran, Sisakandan ibarət idi (Azərbaycan tarixi. Bakı, 1988, c.II, s.15-21). Bu vilayətlər indiki Qarabağı və Mil düzünün bir hissəsini əhatə edirdi. Qarabağ regionunda Antik müəlliflərin saklar, massagetlər, hunlar adlandırdıqları əhalinin bizim eradan əvvəl Kür və Araz hövzəsini tutduğları bildirilir Daha çox 2. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,896920919418335) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox 3. Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı) EYNƏLQÜZAT MİYANƏCİNİN HƏYATI VƏ ZƏNGİN İRSİ/Aynalkudat Miyaneci’nin Hayatı ve Zengin Kültürel Mirası/Life and Rich Heritage Aynalkuzat Miyanedji (9345\|0,8945571184158325) [Ülkər Məmmədova] Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük … Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük xidmətlər göstərmiş şəxsiyyətlərdən biri də Eynəlqüzat Miyanəcidir. Mənbələrdə hər zaman mütəfəkkir XII əsrin böyük filosofu, şairi və ədibi kimi xatırlanır. Onun yaradıcılığı fəlsəfi istiqamətdən daha çox tədqiq olunmuşdur. Lakin əsərlərinin dili, ifadə xüsusiyyətləri ədəbi cəhətdən araşdırmaq imkanı yaradır. Eynəlqüzat Miyanəcinin babası və atası dövrünün tanınmış şəxsiyyətləri sayılmışlar. Ümumiyyətlə, mənbələrdə mütəfəkkirin ailəsi, həyatı ilə bağlı məlumatlar azdır və bir-birlərini təkrarlayır. Lakin hər zaman orta əsr müəllifləri əsərlərində onlar haqqında yüksək fikirlər yazmışlar. Məqalədə Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı barədə məlumat verilmiş, onlardakı bədii xüsusiyyətlər daha geniş şərh olunmuşdur. Əqidəsi uğrunda öldürülmüş görkəmli şəxsiyyətin panteizm cərəyanının əsasını qoyması və sonrakı yüzilliklərdə yaşamış digər filosofların, İmadəddin Nəsiminin ondan təsirlənməsi bildirilmişdir. Burada əsas mənbə kimi alim “Qəribin şikayəti” əsərinə müraciət edilmişdir. Əsərdə dostluqla bağlı fikirlər Şihabəddin Yəhya Sührəvərdinin əsərilə müqayisə olunmuşdur. Əsərdə maraq yaradan mövzulardan biri Eynəlqüzat Miyanəcinin dini rəvayətə müraciətidir. Mütəfəkkir burada öz vəziyyətini Yusifin başına gələn əhvalatla müqayisə etmişdir. Müəllif ona istiqamətlənmiş ittihamların əsasında söylənilən üç məsələni deyil, cahillərin bacarıqlı insanlar qarşısında acizliyini göstərmişdir. Ümumiyyətlə, Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı XII əsrin elmi və ədəbi mühitinin qiymətli sərvətidir. Azərbaycan mədəniyyət tarixində onun öz yeri vardır. Azerbaycan’ın ünlü düşünürü Aynalkudat … Daha çox 4. Yeganə Ürfan qızı Baxşıyeva (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Qafqaz tarixi və siyasəti (XX-XXI əsrlər) şöbəsi) ERMƏNİSTAN-AZƏRBAYCAN MÜNAQİŞƏSİ: TARİX VƏ REALLIQLAR (10605\|0,8930465579032898) [Baxşıyeva Yeganə, AMEA Qafqazşünaslıq İnstitutu] İlkin mənbə və ədəbiyyatın təhlili göstərir ki, … İlkin mənbə və ədəbiyyatın təhlili göstərir ki, ermənilərin Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının və təcavüzünün başlıca məqsədi tarixi Azərbaycan torpaqları hesabına erməni dövlətinin əsasını qoymaq və sonradan müxtəlif yollarla onu genişləndirərək" Böyük Ermənistan" yaratmaqdan ibarət olmuşdur. Ermənilər bir neçə yüz illərdən bəri öz krallarından və müstəqil idarəçilikdən məhrum olmaqla dövlətçilik prinsiplərindən uzaq olmuşdurlar. Ermənilərin kiçik qruplar halında məskunlaşdığı ərazilər türklər və iranlılar tərəfindən idarə edilmişdir və kiçik bir hissəsi Qarabağda bəzi məlikliklər formasında qalmışdır. Qarabağ xanlığında mövcud olan bu məlikliklər Rusiyaya meyilləndikləri səbəbindən zaman-zaman daxili ixtilaflar yaşamış və birləşə bilməmələri üzündən zəifləmişlər. Eləcə də tarixboyu elə bir ciddi, sanballı və davamlı dövlətçiliyə malik olmayan ermənilər çox vaxt dərəbəyliklər halında yaşamışlar. Belə bir … Daha çox
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Salmanbulağı Yaşayış Yerinin Arxeoloji Tedqiqinin Neticeleri(9997) ['Tarix Dostiyev'] Azərbaycanm orta əsr arxeoloji abidələrinin böyük əksəriyyətini kənd tipJi yaşayış yerteri təşkü edjr. Lakin uzun müddst onlac tədqiqat obyekti kimi seçilməmiş, bu abidələrdə yalnız kəşfiyyat xarakterli axtarışlar aparılmış, əsasən, yerüstü arxeoloji materialların toplanması ilə çöl tədqiqatlan məhdudlanmışdır.Orta əsr kəndlərinin məqsədyönlü, sistemli tədqiqinə son onilliklərdə Quba-Xaçmaz bölgəsində başlanmışdır. Burada 40-dan artıq kənd tipli orta əsr yaşayış yeri qeydə ahnıb xəritələşdirilmişdir. Onlarm öyrənilməsində Azərbaycan EA «Quba-Xaçmaz» və Bakı Dövlət Universitetinin «Müşkür» ekspedisiyalarınm XX yüzilliyin 80-90-cı illərində apardıqları tədqiqatlar xüsusib təqdirəlayiqdir. Həmin ekspedisiyalarm fəaliyyəti nəticəsində Şimali-Şərqi Azərbaycanda Sərkərtəpə, Sandıqtəpə, Seyidli, Salmanbulağı orta əsr kənd tipli yaşayış yerbri arxeoloji cəhətdən qənaətbəxş öyrənilmişdir. 1. Hidayət Fərrux oğlu Cəfərov (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Tunc dövrü arxeologiyası) Xocalı arxeoloji abidələr kompleksləri: I qrup kurqanlar (10207\|0,9038188457489014) [Hidayət Cəfərov] Xocalı-Gədəbəy mə-dəniyyətinə mənsub olan qədim etnik-mədəni massivin … Xocalı-Gədəbəy mə-dəniyyətinə mənsub olan qədim etnik-mədəni massivin tarixinin öyrənilmə-sində Xocalı abidələrinin müstəsna əhəmiyyəti var. Qafqazda Xocalı komp-leksi qədər müxtəlif tip abidələr qrupunun bir yerdə toplusuna təsadüf olun-mamışdır. Burada təkcə kurqanların beş tipinin varlığı müəyyənləşdirilmiş-dir. Bundan başqa Xocalı kompleksi öz tərkibində daş qutuları, menqir, labi-rinti xatırladan daş hasar (Haça-təpə kurqanı rayonunda) və s. birləşdirir. Maraqlıdır ki, çoxsaylı arxeoloji abidələr yalnız bir tarixi dövrü – e.ə. XIV-VIII əsrlərə aid son tunc və ilk dəmir dövrünü əks etdirir. Daha çox 2. Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi) Köhne Erçivan Yaşayış Yeri (9989\|0,8899276256561279) [Tarix Dostiyev, İdris Eliyev, Tufan Axundov] Köhnə Ərçivan orta əsr yaşayış yeri Astara … Köhnə Ərçivan orta əsr yaşayış yeri Astara rayonunun Ərçivan kəndinin qərb kənarmda yerləşir. Ərçivan çayı abidəni iki yerə ayırır. Şəhər tipli iri yaşayış yeri olan bu abidənin sahəsi on hektardan artıqdtr. Çaydan şimal-şərq tərəfdə 22x22x4, 5 sm, 22x22x3 sm ölçüdə bişmiş kərpicdən hörülmüş istehkam qalıqları qeydə almmışdrr. Qalınhğı 1, 5 m olan bu divar qahğı bəzi yerlərdə müasir yer səthindən 1 m hündürlüyə qədər mühafızə olunmuşdur. Mikrorelyef əsasmda istehkam qalığmı 30 m-dən artıq məsafədə izləmək mürnkim olmuşdur.Yaşayış yerinin solsahü ərazisi hazırda həyətyanı sahələrə bölünərək yerli əhalinin istifadəsinə verilmişdir. Bu sahədə yerli əhali torpaq işləri görərkən mütə-madi olaraq mədəni təbəqə yatımı dağıdılır, tez-tez bişmiş kərpicdən inşa olunmuş müxtəlif xarakterli tikili qahqları üzə çıxanhr, küllü miqdarda şirli və şirsiz saxsı qab qırıqları, metal əşyalar tapıhr. Çaym sağ sahilində yaşayış yerinin ərazisi kənd təsərrüfatı üçün istifadə olunur və hər il şumlanır. Nəticədə, burada mədəni təbəqənin üst qatları dağmtıya məruz qalmış, bişmiş kərpic qırıqlarmdan ibarət inşaat materiallan, məişət və təsərrüfatda işlədüən müxtəlif təyinath qablarm qınqlan ətrafa səpələnmişdir. Diqqəti cəlb edən cəhət şumlanmış sahədə yerüstü materiahn, xüsusilə saxsı qınqlarmm zənginliyidir. Lakin, onların böyük əksəriyyəti kiçik fraqmentlərdən ibarətdir. Tədqiqat zamanı bu sahədən maraq doğuran yerüstü arxeoloji materiallar toplanmışdır. Daha çox 3. İsa Əkbər oğlu Həbibbəyli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik) Heydər Əliyevin Müstəqil Dövlətçilik İdealları və Müasir Dövr (9772\|0,8831967711448669) [İsa Həbibbəyli] Azərbaycan xalqının böyük oğlu, görkəmli dövlət xadimi … Azərbaycan xalqının böyük oğlu, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev XX əsrin ikinci yarısından etibarən mənsub olduğu xalqın tarixi müqəddəratında həlledici rol oynamışdır. O, hələ sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycan xalqının milli mənafelərinin qorunub saxlanılması üçün böyük addımlar atmışdır. Heydər Əliyev sovet dövründə Azərbaycan dilini dövlət dili səviyyəsinə qaldıran görkəmli dövlət xadimidir. Məhz onun xidmətləri sayəsində Azərbaycan keçmiş Sovetlər İttifaqında ən inkişaf etmiş ölkələrdən birinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin qurulması və möhkəmləndirilməsi də Heydər Əliyevin adı və mübarizəsi ilə üzvi surətdə bağlıdır. Bütün bunlara görə Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının ümummilli lideri kimi böyük tarixi ad qazanmışdır. “Heydər Əliyevin Müstəqil Dövlətçilik İdeallari və Müasir dövr” məqaləsi Heydər Əliyevin dünyagörüşünü, qırx ildən artıq böyük bir dövrdə həyata keçirdiyi milli dövlətçilik missiyasını, müstəqil respublika ideyasını, xalqının ana dili, təhsili, elmi, ədəbiyyatı, mədəniyyəti üçün cəsarətli və cəfakeş xidmətlərini, ərazi bütövlüyümüz naminə apardığı mübarizəsini, eyni zamanda keşməkeşli ömür yolunu hərtərəfli surətdə və yüksək ehtiramla dəyərləndirir, başqa cür desək, həqiqi alim təfəkkürü ilə tarixə həkk edir. Eyni zamanda “Heydər Əliyevin Müstəqil Dövlətçilik İdeallari və Müasir dövr” məqaləsində Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin döv¬lət¬çi¬lik tə¬li¬mi¬nin əsas ma¬hiy¬yə¬ti¬ və hə-dəf¬lə¬ri¬ təhlil edilir, görkəmli dövlət xadiminin mil¬li is¬tiq¬lal ide¬ya¬sının müasir dövrdə əhəmiyyəti elmi-obyektivliklə qiymətləndirilir. Daha çox 4. Qasım Əhəd oğlu Hacıyev (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Qafqaz tarixi (qədim dövrlərdən XX əsrədək) şöbəsi) AZƏRBAYCANIN QARABAĞ REGİONUNUN TÜRK KÖKƏNLİ MƏDƏNİYYƏTİ (11109\|0,8805094361305237) [Kasım Hacıyev] Azərbaycanın dövlətçilik tarixi qədər də onun qədim … Azərbaycanın dövlətçilik tarixi qədər də onun qədim regionlarından biri olan Qarabağın tarixi qədim, mədəni ənənələri zəngindir. Azərbaycan Respublikasının Qarabağ regionu dünyanın ən qədim insan məskənlərindən biridir. Azıx düşərgəsindən başlayan Quruçay, sonrakı Kür-Araz və Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətlərinin biri digərini əvəz etməsi burada intensiv yaşayışın olduğunu göstərir. Bu regionda aparılmış arxeoloji tədqiqatlar bu yaşayın bütün aspektrərini təsdiq edir. Adı ilk dəfə tarix səhnəsində “Qarabağ” kimi çəkilən, XIII əsrdə haqqında məlumat verilən Qarabağ regionunun adı türk mənşəli söz olan “Qara” – böyük və “bağ”- bağ sözlərinin birləşməsindən ibarətdir. Qarabağ regionu antik dövrdə Azərbaycan Albaniyasının tərkibində ən böyük vilayətləri əhatə etmişdir. İlk orta əsrlərdə Qarabağ regionunda yerləşən vilayətlər: Girdman, Sakasena, Uti, Paytakaran, Sisakandan ibarət idi (Azərbaycan tarixi. Bakı, 1988, c.II, s.15-21). Bu vilayətlər indiki Qarabağı və Mil düzünün bir hissəsini əhatə edirdi. Qarabağ regionunda Antik müəlliflərin saklar, massagetlər, hunlar adlandırdıqları əhalinin bizim eradan əvvəl Kür və Araz hövzəsini tutduğları bildirilir Daha çox 5. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı) 16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731\|0,7378362417221069) [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK] Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox

Elmmetrik Profil

Tarix Dostiyev

Əsas

İş yeri

Google Scholar üzrə göstəricilər

Scopus üzrə göstəricilər

WOS üzrə göstəricilər

TUBITAK üzrə göstəricilər