Elmmetrik Profil
Murad Qəhramanov
Əsas
Tam Adı
Murad Akif oğlu Qəhramanov
Elmi dərəcə
Elmi ad
Təvəllüd
Ünvan
Telefon
Email
İş yeri
Müəssisə / Şöbə
Şəki Regional Elmi Mərkəzi / Landşaftşünaslıq
Vəzifə
Elmi işçi
Əsas iş yeri
Bəli
İşləmə müddəti
1 Yanvar 2024 -
H/h
| Tarix | Məqalə sayı | İstinad sayı | h index | i10 index |
|---|---|---|---|---|
| 1 Dekabr 2024 | 12 | 2 | 1 | 0 |
| 1 Noyabr 2024 | 12 | 1 | 1 | 0 |
| 1 Oktyabr 2024 | 12 | 1 | 1 | 0 |
| 1 Sentyabr 2024 | 12 | 1 | 1 | 0 |
| 1 Avqust 2024 | 12 | 1 | 1 | 0 |
| 1 İyul 2024 | 12 | 1 | 1 | 0 |
| 1 İyun 2024 | 12 | 1 | 1 | 0 |
Content for WOS.
Content for TUBITAK.
| İşin adı | Jurnalın adı, Nəşriyyat, cild, N | Müəlliflər | İstinad sayı | Nəşr tarixi | Abstrakt və oxşar məqalələr |
|---|---|---|---|---|---|
| AZƏRBAYCANIN ŞƏKİ-ZAQATALA BÖLGƏSİNİN TORPAQ NÖVLƏRİNİN BİOGEOKİMYƏVİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ | Endless light in science / Общественный фонд «Исследовательский центр «Endless Light in Science» /Cild: 7 /N: декабрь səh: 301-307 | Hüseyn Mustafabəyli̇, Murad Qəhrəmanov | 1 | 2022 |
Azərbaycanın Şəki-Zaqatala torpaqlarının biogeokimyəvi xüsusiyyətlərinin qiymətləndirilməsində onların …
Azərbaycanın Şəki-Zaqatala torpaqlarının biogeokimyəvi xüsusiyyətlərinin qiymətləndirilməsində onların fiziki tiplərinin və buferlilik qabiliyyətinin təyin edilməsi ilə yanaşı inkişaf dinamikasının da təyin edilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Torpaq tipləri içərisində, bu bölgə ərazisində təbii qonur və boz, antropogen tipli qara torpaqlar aparıcı yer tutur. Torpağın fiziki kimyəvi proseslərə qarşı buferlilik qabiliyyəti, əsasən növlərin qumluluq, gillilik və əhənglilik göstəriciləri ilə ifadə olunur. Torpaqların deqradasiyası isə onların texnogen komponentlərlə çirklənməsi, duzlaşması, eroziyası və s. landşaftların reqressiv dinamikası ilə əlaqədardır.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| BİOCOĞRAFİ BÖLGÜ VƏ RAYONLAŞMA İŞLƏRİNDƏ BİOGEOKİMYƏVİ METODLARIN TƏTBİQİ HAQQINDA. | Endless light in science / Общественный фонд «Исследовательский центр «Endless Light in Science» /N: март 2 səh: 8-17 | Mustafabəyli̇ Hüseyn Lütvəli̇, Qəhrəmanov Murad Aki̇f | 0 | 2024 |
Biocoğrafiya elminin in kişafında ekologiya və fiziki-coğrafiya …
Biocoğrafiya elminin in kişafında ekologiya və fiziki-coğrafiya elmləri ilə yanaşı biogeokimya elmi də mühüm rol oynayır. Burada biofil elementlərin (C, P, N, K, Ca, Fe, J, F, Co, Zn və s.) bitki, heyvan və mikroorqanizmlərin çoxalma və yayılma proseslərinə təsiri öyrənilir. Dünya üzrə biocoğrafi hakimiyyətliklərin fərqləndirilməsi üçün vacib olan fiziki coğrafi, bioloji və biogeokimyəvi xüsusiyyətlər aşağıdakılardır: 1) ərazinin okeanlar və dağ silsilələri ilə birbirindən ayrılması; 2) eyniadlı daimi hava kütlələrinin təsiri altında olması; 3) fərqli biofil kimyəvi elementlərin tipomorfluğu; Holarktik hakimiyyətlikdə – N (azot), Oriental hakimiyyətlikdə – K (kalium), Afrotrop hakimiyyətlikdə – P (fosfor), Neotrop hakimiyyətlikdə – C (karbon), Paleotrop hakimiyyətlikdə – Ca (kalsium) və Antarktik hakimiyyətlikdə – Fe (dəmir); 4) biosenozun indikatoru sayılan edifikator bitki növlərinin assosiasiyasına malik olması; Holarktik hakimiyyətlikdə – palıdşam, Oriental hakimiyyətlikdə – bambuk-kokos palması, Afrotrop hakimiyyətlikdə – banan-baobab, Neotrop hakimiyyətlikdə – kofe-kakao, Paleotrop hakimiyyətlikdə – evkalipt-ağacabənzər ayıdöşəyi və Antarktik hakimiyyətlikdə – mamır-ciyərotu; 5) fərqli yırtıcı heyvanların hakimiyyəti: Holarktik hakimiyyətlikdə – canavar, Oriental hakimiyyətlikdə – pələng, Afrotrop hakimiyyətlikdə – şir, Neotrop hakimiyyətlikdə – yaquar, Paleotrop hakimiyyətlikdə – varan və Antarktik hakimiyyətlikdə – dəniz pişikləri.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| МЕРЫ ПО ВОССТАНОВЛЕНИЮ ЛАНДШАФТА И ЗАЩИТЕ БИОРАЗНООБРАЗИЯ КАРАБАХСКОГО И ВОСТОЧНО-ЗАНГЕЗУРСКОГО РАЙОНОВ АЗЕРБАЙДЖАНА | VI Кавказского Международного экологического форума «КОМПЛЕКСНОЕ ИЗУЧЕНИЕ ЭКОСИСТЕМ ГОРНЫХ ТЕРРИТОРИЙ» / Грозный: издательство ФГБОУ ВО «Чеченский государственный университет им. А.А. Кадырова» /Cild: 8 /N: oктябрь səh: 249-256 | Гусейн Мустафабейли, Мурад Кахраманов | 0 | 2023 |
Как известно, ландшафтная структура территории Карабахского и …
Как известно, ландшафтная структура территории Карабахского и Восточно-Зангезурского экономических районов за последние 30 лет претерпела значительные изменения и нарушения под влиянием армянской оккупации, военных действий и техногенных процессов. В статье рассказывается о характерных особенностях типов почв и ландшафтных зон, а также об исследованиях по распространению биоразнообразия растений в Карабахском и Восточно-Зангезурском районах Азербайджана, подготовке по его охране и восстановлению. Основная цель написания этой статьи–помочь восстановить нарушенные ландшафты этих регионов, используя возможности ландшафтоведения и опыт научных исследований, проводимых на соседних территориях. Присутствие в составе пород, содержащих элементы K, Ca и Mg и образованные ими почвы, и …
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| “BİYOJEOMORFOSENOZLAR VE ONLARIN KARAKTERİSTİK BİYOJEOKİMYASAL VE PEYZAJ-EKOCOĞRAFİK ÖZELLİKLERİ” | ULUSLARARASI TÜRKİYE VE PAKİSTAN ARASINDA TARİHİ VE COĞRAFİ BAĞLANTILAR SEMPOZYUMU Geçmiş, Bugün ve Gelecek Beklentileri / Karabük Üniversitesi Yayınları-92 /Cild: 9 səh: 25-33 | Hüseyn Mustafabəyli̇, Murad Qəhrəmanov | 0 | 2023 | |
| AZERBAYCAN'DA ŞEHİRLEŞME SORUNU | ULUSLARARASI TÜRKİYE VE PAKİSTAN ARASINDA TARİHİ VE COĞRAFİ BAĞLANTILAR SEMPOZYUMU Geçmiş, Bugün ve Gelecek Beklentileri / Karabük Üniversitesi Yayınları-92 /Cild: 9 səh: 34-42 | Hüseyn Mustafabəyli̇, Murad Qəhrəmanov | 0 | 2023 | |
| QARABAĞ VƏ ŞƏRQİ ZƏNGƏZUR BÖLGƏLƏRİ LANDŞAFTLARININ BƏRPASI VƏ BİOMÜXTƏLİFLİYİN QORUNMASI | Endless light in science / Общественный фонд «Исследовательский центр «Endless Light in Science» /Cild: 9 /N: сентябрь səh: 267-275 | Hüseyn Mustafabəyli̇, Murad Qəhrəmanov | 0 | 2023 |
Məlum olduğu kimi Şərqi Zəngəzur və Qarabağ …
Məlum olduğu kimi Şərqi Zəngəzur və Qarabağ iqtisadi bölgələrinin ərazisinin landşaft strukturu son 30 ildə erməni işğalı, hərbi əməliyyatlar və texnogen proseslərin təsiri altında xeyli dəyişikliyə – pozulmalara məruz qalmışdır. Məqalə, Azərbaycanın Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələri ərazisində bitki və heyvan biomüxtəliflik göstəricilərinin araşdırılması, onun qorunması üçün müntəzəm zəruri tədbirlərin hazırlanması məsələlərindən bəhs edir. Onun yazılmasında əsas məqsəd, landşaftşünaslıq elminin imkanlarından və qonşu ərazilərdə aparılmış elmi-tədqiqat işlərində qazanılan təcrübələrdən istifadə etməklə bu bölgələrin pozulmuş landşaftlarının bərpa işlərinə köməklik göstərməkdir. Biomüxtəlifliyin qorunması üçün süxur tərkibində K, Ca və Mg elementlərinin toplayıcıları olan süxurların iştirakı və onların yarıqapalı relyef şəraitində formalaşdırdıqları əlverişli landşaft mərzləri münasib hesab edilir
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| БИОГЕОХИМИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА ТИПОВ ПОЧВ ШЕКИ-ЗАКАТАЛЬСКОГО РАЙОНА АЗЕРБАЙДЖАНА | Endless light in science / Общественный фонд «Исследовательский центр «Endless Light in Science» /Cild: 6 /N: апрель səh: 543-548 | Гусейн Мустафабейли, Мурад Кахраманов | 0 | 2023 |
Определено разновидности почв, содержание биофильных элементов, а …
Определено разновидности почв, содержание биофильных элементов, а также растения биоиндикаторы по различным формам рельефа. Миграционная способность биофильных химических элементов в почвах (Cu, Zn, Co и др.) по крутым, уклонным, пологим и ступенчатым формам склонов, что ослабевает по мере уменьшения уклона в зависимости от силы тяжести. Высокие содержания биофильных микроэлементов-Cu, Zn и Co, реже Ni, Cr и Pb встречается в бурых горно-луговых и горно-лесных почвах западной части южного склона Большого Кавказа. Определены характерные для данного региона растения биоиндикаторы по различным формам рельефа и основных типов почв.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| BİOGEOMORFOSENOZLAR VƏ ONLARIN SƏCİYYƏVİ BİOGEOKİMYƏVİ VƏ LANDŞAFT EKOCOĞRAFİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ | Endless light in science / Общественный фонд «Исследовательский центр «Endless Light in Science» /Cild: 8 /N: март səh: 274-281 | Murad Qəhrəmanov, Hüseyn Mustafabəyli | 0 | 2023 |
Biogeomorfosenozlar yarıqapalı dərə relyef şəraitinə malik xüsusi …
Biogeomorfosenozlar yarıqapalı dərə relyef şəraitinə malik xüsusi biogeosenoz sahələr olmaqla qonşu ərazilərə nisbətən güclü küləklərin və quraqlıqların yoxluğu, rütubətliliyin və onunla əlaqədar yerüstü və yeraltı suların bolluğu ilə səciyyəvi olan fərqli mikroiqlim şəraitinə, böyük miqdarda biokütlə toplanması ilə, bitki və heyvanların növ müxtəlifliyi və üstün rekreasiya keyfiyyətlərinə malik olan təbii komplekslərdir. Biosenozların bitki-heyvan-mikroorqanizmlər birliyində mövcud olan növ müxtəlifliyi ərazinin torpaq örtüyü, yeraltı və yerüstü sularının kimyəvi tərkibi və süxurların litoloji tərkibindən asılı olaraq dəyişdiyi elmə məlumdur. Coğrafi ərazinin iqlim və torpaq xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla proqressiv landşaft mərzlərinin öyrənilməsi nəticəsində bitki və heyvanların növ müxtəlifliyinin xüsusi relyef şəraitinə malik biogeosenoz sahələrdə daha səciyyəvi olduğu müəyyən edilmişdir. Təbii sərhədlərə malik olan bu ərazilər bir tərəfi çay dərəsi ilə əhatələnərək fərqli mikroiqlim şəraitinə malik olan qapalı dərə sistemidir. Baş Şabalıd biogeomorfosenozunda həmin ərazilər Şin çayı hövzəsinə aid olsa da, bu ərazi sel hövzəsindən kənarda yerləşmişdir. Böyük Qafqazın cənub yamacının Şəki-Zaqatala bölgəsinə aid hissəsində müxtəlif relyef forma və növlərindən asılı olan biogeosenoz tiplərinin lil nümunələrində kimyəvi elementlərin miqdarının müəyyənləşdirilməsi nəticəsində bu ərazilərin biogeokimyəvi tsiklərində daha çox K, P, Fe və s. elementləri iştirak etdiyi aşkar edilmişdir. Yarıqapalı dərə relyefli biogeosenozların fərqli coğrafi və biogeokimyəvi xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq, bizim tərəfimizdən bu tipli landşaft komplekslərinin …
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| БИОГЕОХИМИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА ТИПОВ ПОЧВ ШЕКИ-ЗАКАТАЛЬСКОГО РАЙОНА АЗЕРБАЙДЖАНА. | Природно-ресурсный потенциал и экологическая реабилитация деградированных ландшафтов / Грозный: издательство ФГБОУ ВО «Чеченский государственный университет им. А.А. Кадырова» /Cild: 7 /N: март səh: 248-254 | Гусейн Мустафабейли, Мурад Кахраманов | 0 | 2023 |
Определено разновидности почв, содержание биофильных элементов, а …
Определено разновидности почв, содержание биофильных элементов, а также растения биоиндикаторы по различным формам рельефа. Миграционная способность биофильных химических элементов в почвах (Cu, Zn, Co и др.) по крутым, уклонным, пологим и ступенчатым формам склонов, что ослабевает по мере уменьшения уклона в зависимости от силы тяжести. Высокие содержания биофильных микроэлементов-Cu, Zn и Co, реже Ni, Cr и Pb встречается в бурых горно-луговых и горно-лесных почвах западной части южного склона Большого Кавказа. Определены характерные для данного региона растения биоиндикаторы по различным формам рельефа и основных типов почв.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| AZƏRBAYCANDA URBANİZASİYA PROBLEMİ | Endless light in science / Общественный фонд «Исследовательский центр «Endless Light in Science» /Cild: 9 /N: февраль səh: 448-456 | Hüseyn Mustafabəyli̇, Murad Qəhrəmanov | 0 | 2023 |
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| AZƏRBAYCANIN ŞƏKİ-ZAQATALA BÖLGƏSİNİN LANDŞAFT QURŞAQLARINDA BİOGEOKİMYƏVİ PROSESLƏRİN SƏCİYYƏVİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ | Endless light in science / Общественный фонд «Исследовательский центр «Endless Light in Science» /Cild: 10 /N: январь səh: 506-515 | Hüseyn Mustafabəyli̇, Murad Qəhrəmanov | 0 | 2023 |
Məqalədə qlobal istiləşmə şəraitində Azərbaycanın Şəki-Zaqatala bölgəsinin …
Məqalədə qlobal istiləşmə şəraitində Azərbaycanın Şəki-Zaqatala bölgəsinin landşaft qurşaqlarında biogeokimyəvi proseslərin səciyyəvi xüsusiyyətlərindən bəhs edilir. Səhralaşma prosesi həm ekoloji və sosial-iqtisadi problem olaraq tədricən quraqlaşan hidrometeoroloji iqlim şəraitində son dərəcə aktual məsələ hesab edilir. Səhralaşma prosesi ərazinin təbii şəraitindən xüsusilə, antropololoji, relyef, iqlim, bioloji və s. asılı olaraq müxtəlif intensivlikdə təzahür edir. Bioloji kütlənin azalması daha çox iqlim dəyişmələri, sürüşmələr, sellərlə əlaqədar olaraq dağ yamacları və dərələrdə rast gəlinir. Düzən relyefə malik ərazilərdə biokütlə nisbət yüksəkdir. Xüsusi biogeokimyəvi rejimə malik biogeomorfosenozlarda biofil elementlərdən K, P və C birləşmələrinin miqrasiyasının yüksək olduğu və biomüxtəlifliyin qorunduğu müşahidə edilir.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| ŞƏKİ-ZAQATALA BÖLGƏSİNİN TORPAQ NÖVLƏRİNDƏ KİMYƏVİ TƏRKİB MÜXTƏLİFLİYİNİN EKOCOĞRAFİ AMİLLƏRDƏN ASİLİLİĞİNA DAİR | Heyvandarlığın müasir problemləri və innovativ konsepsiyalar / Azərbaycan Respublikası, Göygöl rayonu, Firuzabad qəsəbəsi, Heyvandarlıq Elmi-Tədqiqat İnstitutu, “STAR”çap evi. /Cild: 6 /N: dekabr səh: 268-273 | Hüseyn Mustafabəyli̇, Murad Qəhrəmanov, Aysel Əliyeva | 0 | 2021 |
| AMEA üzrə məqalələr |
|---|
|
Murad Akif oğlu Qəhramanov (Şəki Regional Elmi Mərkəzi / Landşaftşünaslıq) AZƏRBAYCANIN ŞƏKİ-ZAQATALA BÖLGƏSİNİN TORPAQ NÖVLƏRİNİN BİOGEOKİMYƏVİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ(11606) ['Hüseyn Mustafabəyli̇', 'Murad Qəhrəmanov'] Azərbaycanın Şəki-Zaqatala torpaqlarının biogeokimyəvi xüsusiyyətlərinin qiymətləndirilməsində onların fiziki tiplərinin və buferlilik qabiliyyətinin təyin edilməsi ilə yanaşı inkişaf dinamikasının da təyin edilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Torpaq tipləri içərisində, bu bölgə ərazisində təbii qonur və boz, antropogen tipli qara torpaqlar aparıcı yer tutur. Torpağın fiziki kimyəvi proseslərə qarşı buferlilik qabiliyyəti, əsasən növlərin qumluluq, gillilik və əhənglilik göstəriciləri ilə ifadə olunur. Torpaqların deqradasiyası isə onların texnogen komponentlərlə çirklənməsi, duzlaşması, eroziyası və s. landşaftların reqressiv dinamikası ilə əlaqədardır.
|
|
Murad Akif oğlu Qəhramanov (Şəki Regional Elmi Mərkəzi / Landşaftşünaslıq) МЕРЫ ПО ВОССТАНОВЛЕНИЮ ЛАНДШАФТА И ЗАЩИТЕ БИОРАЗНООБРАЗИЯ КАРАБАХСКОГО И ВОСТОЧНО-ЗАНГЕЗУРСКОГО РАЙОНОВ АЗЕРБАЙДЖАНА(11608) ['Гусейн Мустафабейли', 'Мурад Кахраманов'] Как известно, ландшафтная структура территории Карабахского и Восточно-Зангезурского экономических районов за последние 30 лет претерпела значительные изменения и нарушения под влиянием армянской оккупации, военных действий и техногенных процессов. В статье рассказывается о характерных особенностях типов почв и ландшафтных зон, а также об исследованиях по распространению биоразнообразия растений в Карабахском и Восточно-Зангезурском районах Азербайджана, подготовке по его охране и восстановлению. Основная цель написания этой статьи–помочь восстановить нарушенные ландшафты этих регионов, используя возможности ландшафтоведения и опыт научных исследований, проводимых на соседних территориях. Присутствие в составе пород, содержащих элементы K, Ca и Mg и образованные ими почвы, и …
|
|
Murad Akif oğlu Qəhramanov (Şəki Regional Elmi Mərkəzi / Landşaftşünaslıq) QARABAĞ VƏ ŞƏRQİ ZƏNGƏZUR BÖLGƏLƏRİ LANDŞAFTLARININ BƏRPASI VƏ BİOMÜXTƏLİFLİYİN QORUNMASI(11611) ['Hüseyn Mustafabəyli̇', 'Murad Qəhrəmanov'] Məlum olduğu kimi Şərqi Zəngəzur və Qarabağ iqtisadi bölgələrinin ərazisinin landşaft strukturu son 30 ildə erməni işğalı, hərbi əməliyyatlar və texnogen proseslərin təsiri altında xeyli dəyişikliyə – pozulmalara məruz qalmışdır. Məqalə, Azərbaycanın Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələri ərazisində bitki və heyvan biomüxtəliflik göstəricilərinin araşdırılması, onun qorunması üçün müntəzəm zəruri tədbirlərin hazırlanması məsələlərindən bəhs edir. Onun yazılmasında əsas məqsəd, landşaftşünaslıq elminin imkanlarından və qonşu ərazilərdə aparılmış elmi-tədqiqat işlərində qazanılan təcrübələrdən istifadə etməklə bu bölgələrin pozulmuş landşaftlarının bərpa işlərinə köməklik göstərməkdir. Biomüxtəlifliyin qorunması üçün süxur tərkibində K, Ca və Mg elementlərinin toplayıcıları olan süxurların iştirakı və onların yarıqapalı relyef şəraitində formalaşdırdıqları əlverişli landşaft mərzləri münasib hesab edilir
|
|
Murad Akif oğlu Qəhramanov (Şəki Regional Elmi Mərkəzi / Landşaftşünaslıq) БИОГЕОХИМИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА ТИПОВ ПОЧВ ШЕКИ-ЗАКАТАЛЬСКОГО РАЙОНА АЗЕРБАЙДЖАНА(11612) ['Гусейн Мустафабейли', 'Мурад Кахраманов'] Определено разновидности почв, содержание биофильных элементов, а также растения биоиндикаторы по различным формам рельефа. Миграционная способность биофильных химических элементов в почвах (Cu, Zn, Co и др.) по крутым, уклонным, пологим и ступенчатым формам склонов, что ослабевает по мере уменьшения уклона в зависимости от силы тяжести. Высокие содержания биофильных микроэлементов-Cu, Zn и Co, реже Ni, Cr и Pb встречается в бурых горно-луговых и горно-лесных почвах западной части южного склона Большого Кавказа. Определены характерные для данного региона растения биоиндикаторы по различным формам рельефа и основных типов почв.
|
|
Murad Akif oğlu Qəhramanov (Şəki Regional Elmi Mərkəzi / Landşaftşünaslıq) BİOGEOMORFOSENOZLAR VƏ ONLARIN SƏCİYYƏVİ BİOGEOKİMYƏVİ VƏ LANDŞAFT EKOCOĞRAFİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ(11613) ['Murad Qəhrəmanov', 'Hüseyn Mustafabəyli'] Biogeomorfosenozlar yarıqapalı dərə relyef şəraitinə malik xüsusi biogeosenoz sahələr olmaqla qonşu ərazilərə nisbətən güclü küləklərin və quraqlıqların yoxluğu, rütubətliliyin və onunla əlaqədar yerüstü və yeraltı suların bolluğu ilə səciyyəvi olan fərqli mikroiqlim şəraitinə, böyük miqdarda biokütlə toplanması ilə, bitki və heyvanların növ müxtəlifliyi və üstün rekreasiya keyfiyyətlərinə malik olan təbii komplekslərdir. Biosenozların bitki-heyvan-mikroorqanizmlər birliyində mövcud olan növ müxtəlifliyi ərazinin torpaq örtüyü, yeraltı və yerüstü sularının kimyəvi tərkibi və süxurların litoloji tərkibindən asılı olaraq dəyişdiyi elmə məlumdur. Coğrafi ərazinin iqlim və torpaq xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla proqressiv landşaft mərzlərinin öyrənilməsi nəticəsində bitki və heyvanların növ müxtəlifliyinin xüsusi relyef şəraitinə malik biogeosenoz sahələrdə daha səciyyəvi olduğu müəyyən edilmişdir. Təbii sərhədlərə malik olan bu ərazilər bir tərəfi çay dərəsi ilə əhatələnərək fərqli mikroiqlim şəraitinə malik olan qapalı dərə sistemidir. Baş Şabalıd biogeomorfosenozunda həmin ərazilər Şin çayı hövzəsinə aid olsa da, bu ərazi sel hövzəsindən kənarda yerləşmişdir. Böyük Qafqazın cənub yamacının Şəki-Zaqatala bölgəsinə aid hissəsində müxtəlif relyef forma və növlərindən asılı olan biogeosenoz tiplərinin lil nümunələrində kimyəvi elementlərin miqdarının müəyyənləşdirilməsi nəticəsində bu ərazilərin biogeokimyəvi tsiklərində daha çox K, P, Fe və s. elementləri iştirak etdiyi aşkar edilmişdir. Yarıqapalı dərə relyefli biogeosenozların fərqli coğrafi və biogeokimyəvi xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq, bizim tərəfimizdən bu tipli landşaft komplekslərinin …
|
|
Murad Akif oğlu Qəhramanov (Şəki Regional Elmi Mərkəzi / Landşaftşünaslıq) БИОГЕОХИМИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА ТИПОВ ПОЧВ ШЕКИ-ЗАКАТАЛЬСКОГО РАЙОНА АЗЕРБАЙДЖАНА.(11614) ['Гусейн Мустафабейли', 'Мурад Кахраманов'] Определено разновидности почв, содержание биофильных элементов, а также растения биоиндикаторы по различным формам рельефа. Миграционная способность биофильных химических элементов в почвах (Cu, Zn, Co и др.) по крутым, уклонным, пологим и ступенчатым формам склонов, что ослабевает по мере уменьшения уклона в зависимости от силы тяжести. Высокие содержания биофильных микроэлементов-Cu, Zn и Co, реже Ni, Cr и Pb встречается в бурых горно-луговых и горно-лесных почвах западной части южного склона Большого Кавказа. Определены характерные для данного региона растения биоиндикаторы по различным формам рельефа и основных типов почв.
|
|
Murad Akif oğlu Qəhramanov (Şəki Regional Elmi Mərkəzi / Landşaftşünaslıq) AZƏRBAYCANIN ŞƏKİ-ZAQATALA BÖLGƏSİNİN LANDŞAFT QURŞAQLARINDA BİOGEOKİMYƏVİ PROSESLƏRİN SƏCİYYƏVİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ(11616) ['Hüseyn Mustafabəyli̇', 'Murad Qəhrəmanov'] Məqalədə qlobal istiləşmə şəraitində Azərbaycanın Şəki-Zaqatala bölgəsinin landşaft qurşaqlarında biogeokimyəvi proseslərin səciyyəvi xüsusiyyətlərindən bəhs edilir. Səhralaşma prosesi həm ekoloji və sosial-iqtisadi problem olaraq tədricən quraqlaşan hidrometeoroloji iqlim şəraitində son dərəcə aktual məsələ hesab edilir. Səhralaşma prosesi ərazinin təbii şəraitindən xüsusilə, antropololoji, relyef, iqlim, bioloji və s. asılı olaraq müxtəlif intensivlikdə təzahür edir. Bioloji kütlənin azalması daha çox iqlim dəyişmələri, sürüşmələr, sellərlə əlaqədar olaraq dağ yamacları və dərələrdə rast gəlinir. Düzən relyefə malik ərazilərdə biokütlə nisbət yüksəkdir. Xüsusi biogeokimyəvi rejimə malik biogeomorfosenozlarda biofil elementlərdən K, P və C birləşmələrinin miqrasiyasının yüksək olduğu və biomüxtəlifliyin qorunduğu müşahidə edilir.
|