Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
DOĞU’NUN İŞIK SEVDALI FİLOZOFU ŞİHABEDDİN YAHYA SUHREVERDİ(9335)
['Ülker Memmedova']
Şihabeddin Yahya Suhreverdi XII. yüzyılın büyük filozofu, Doğu felsefesi tarihinde işrakilik akımının kurucusu, yetenekli şairi ve yazarıdır. Orta Çağ’da yaşamış alimler ve çağdaş araştırmacılar düşünürün yaratıcılığını çoklukla felsefi yönden incelemiş ve analiz etmişler. Makale, düşünürün hayatı ve eserleri hakkında bilgi sağlar. Burada onun sanatsal yaratıcılığı araştırılmış, edebiyat tarihinde hizmetleri gösterilmiştir. Felsefi içerikli şiirlerin sanatsal özellikleri incelenmiştir. Günümüze şiirlerinden sınırlı sayıda örnekler ulaşmıştır. Araştırma zamanı şairin şiir divanından ve çeşitli kaynaklarda bulunan şiirlerinden örnekler verilmiştir. Onun felsefi risaleleri, üslup ve anlatım özellikleri açısından incelenmiş ve XII. yüzyıl Azerbaycan nesirinin değerli bir örneği olarak sunulmuştur. 2021 yılında, önde gelen filozof Şihabeddin Suhreverdi’nin vefatından 830 yıl geçir. Doğu felsefedine katkıda bulunan, eserleri, düşünceleri ve azmi ile haleflerine örnek olan düşünürün anılması bilim dünyasının onun hizmetleri karşılığında saygısıdır.
-
1.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
SERAMIK BULGULARIN İŞIĞINDA NAHÇIVANIN ORTA VE SON TUNÇ ÇAĞI KÜLTÜRÜ
(11276|0,8343185186386108)
[Toğrul HALİLOV]
Seramikçilik-kilin özel biçime düşürülmesi ve özel pişirilmesi …
Seramikçilik-kilin özel biçime düşürülmesi ve özel pişirilmesi ile bağlı olan meslek, sanat dalıdır. Seramik eşya boyutu, biçimi, üzerindeki desenler, hazırlandığı malzeme ve hazırlanma teknolojisine göre birbirinden farklıdır. Seramikçilik Nahçıvanın en eski sanat alanıdır. Azerbaycan arkeolojisinde özel bir yer tutan güncel konulardan biri Nahçıvanın Orta ve Son Tunç çağı seramikçilik sanatını araştırmaktır. Konu şimdiye kadar sistematik biçimde araştırılmadığından tarafımızdan incelenmişdir. Araştirma sırasında Nahçıvanın Orta ve Son Tunç çağı yerleşimlerden bulunmuş seramikşilik sanatıyla ilgili arkeolojik bulğulardan bahs edilmişdir. Onların biçimi, özellikleri, yapım teknolojisi, süsleme özellikleri ve diğer konular incelenmiştir. Konuyla ilgili yapılan bilimsel araştırma sırasında Nahçıvanın Erken ve Orta Tunç çağı seramikleri üzerindeki desenlerin iki grupa bölündüyü belirlenmiştir. Süslemede kulanılan desenlerin bir grupu yerel özellik taşıyır. Bir grup desenler geniş yayılmıştır. Azerbaycan'la yanısıra dünyanın çeşitli topraklarında benzerleri yayğındır. Onlar insanların dini-ideoloji görüşlerini yansıtmakla yanısıra simge, damga kibi kullanılmıştır. Süslemede yerel desenlerle yanısıra, diğer kültürlerle benzer özelliklerin bulunması farklı bölge insanların dini-ideoloji görüşlerinde, maddi ve manavi kültürlürlerinde benzerliyin olduğunu kanıtlıyor. Damga, simge kibi kulanılan desenlerin daha çok prototürk kültürünün yayğın olduğu toprakları kapsaması Nahçivan bölgesinin tarihen türk toprağı olduğunu kanıtlamakdadır.
Daha çox
-
2.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
NAHÇIVANIN TUNÇ ÇAĞI SERAMİKÇİLİK SANATI
(11349|0,8141695261001587)
[Toğrul Halilov]
Seramikçilik-kilin özel biçime düşürülmesi ve özel pişirilmesi …
Seramikçilik-kilin özel biçime düşürülmesi ve özel pişirilmesi ile bağlı olan meslek, sanat dalıdır. Seramik eşya boyutu, biçimi, üzerindeki desenler, hazırlandığı malzeme ve hazırlanma teknolojisine göre bir-birinden farklıdır. Seramikçilik Nahçıvan’ın en eski sanat alanıdır. Azerbaycan arkeolojisinde özel bir yer tutan güncel konulardan biri Nahçıvan’ın Tunç çağı seramikçilik sanatını araştırmaktır. Konu şimdiye kadar sistematik biçimde araştırılmadığından tarafımızdan incelenmiştir. Araştırma sırasında Nahçıvan’ın Tunç çağı yerleşimlerden bulunmuş seramikçilik sanatıyla ilgili arkeolojik bulgulardan bahsedilmiştir. Onların biçimi, özellikleri, yapım teknolojisi, süsleme özellikleri ve diğer konular incelenmiştir. Tunç çağında seramikçiliğin gelişmesi sonucu insanlar tarafından yapılmış seramik ürünlerinin çeşitlerinde, pişirilmesinde, desenlemesinde değişiklikler gerçekleşmiştir. Bu çağa ait olan kil kablar Neolitik ve Kalkonitik çağı seramiklerinin kalite ve süslemelerine göre farklılık oluşturmaktadır. Tunç çağında seramikçi çarkının kullanılması bu sanat alanına önemli etki göstermiş, onun yeni gelişmesine neden olmuştur. Kapların pişirilmesinin, şüyürlenmesinin (hamarlanmasının), süslenmesinin vb. teknolojik gelişmeleri sonucu seramikçiler ilginç sanat örnekleri meydana getirmişlerdir. Bu dönemde Azerbaycan’ın diğer şehirleri gibi Nahçıvan da önemli bir sanat merkezi olmuştur. Seramik ürünler boyut, biçim, desen, yapıldığı malzeme ve yapılış teknolojisine göre birbirinden farklıdır. Nahçıvan seramikçilerinin yapmış olduğu kil kaplar, sofra veya mutfak seramiği olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Seramiklerin süslenmesinde çizme, basma …
Daha çox
-
3.
Könül Həmid qızı Hacıyeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
AZERBAYCANA VE ANKARA YÖRESİNE AİT ORTAK ATASÖZLERI COMMONS PROVERBS OF AZERBAİJAN AND ANKARA REGİON
(7948|0,7826179265975952)
[Könül HACIYEVA]
Her halkın sözlü edebiyatı onun tarihini, kültürünü, …
Her halkın sözlü edebiyatı onun tarihini, kültürünü, yaşam tarzını ve ahlaki değerlerini içermektedir. Özellikle de atasözleri mensup olduğu halkın maneviyatı hakkında dolgun fikir oluşturmaktadır. Sunduğumuz bildiride hem Azerbaycanda, hem de Ankara yöresinde kullanılan deyim ve atasözlerinden bahsediliyor. Ortak ifadeler ve kullanma özellikleri incelenerek verilen örnekler bazında atasözlerinin içerik ve biçim açısından benzerliğine dikkat çekiliyor. Araştırma sırasında kıyaslamalar yapılarak Türk dillerinin bu iki lehçesindeki atasözlerinin aynı nitelikleri taşıdığına vurgu yapılıyor. Araştırmamızda Türk düşüncesini, geleneklerini kendinde yaşatan çeşitli halk deyimlerinin çağdaş günümüzde kullanıldığı yer ve ortamlardan bahsediliyor. Atasözlerinin öğütverici ve uyarıcı niteliğinin günlük hayatımızda önemli role sahip olması konusuna değiniliyor. Bildirideki Ankara yöresinde ve Azerbaycanda yaygın olan atasözü ve deyimlerden örnekler varılan kanıların doğruluğunu sergiliyor. Bu deyimler arasında yaptığımız karşılaştırma Türk fikir tarihinin ve ahlakının bütünlüğünü ve zenginliğini ortaya koymaktadır.
Daha çox
-
4.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
NAXÇIVAN DİYARININ SON TUNC DÖVRÜ ABİDƏLƏRİNDƏN AŞKAR OLUNMUŞ ÇƏKMƏ FORMAL GİL QABLAR
(11336|0,7810796499252319)
[Toğrul HALILOV]
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin zengin bir tarihi var. …
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin zengin bir tarihi var. Eski çağ tarihimizin, maddi ve menevi kültürümüzün araştırılmasında arkeoloki bulgular bilimse lönemlidir. Onların her birini derinden inceleyerek önemli bilimsel sonuçlara ulaşmak olasıdır. Bu tür arkeolojik materyallerden bir grupunu Son Tunç Çağı'na ait kilden yapılmış çekme türlü kil kablar oluşturmaktadır. Onların işlevsel karakterleri ve yayılm alanı derinden araştırılmadığından tarafımızdan incelenmiştir. Çalışma sonucu onların tesadüfen yapılmadığı, mantiksal anlamının olduğu belirlenmiştir.
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
ARABIC-SPEAKING POETS OF THE 12th CENTURY AZERBAIJAN(9336)
['Ulkar Z Mammadova']
Scientific and literary environment of the medieval Muslim world of the 12th century is characterized by the richness and variety. The cultural heritage of developing special credit goes to scientists and thinkers of Azerbaijan. Among them are a lot more scientists. Valuable works written in Arabic and Persian, have survived. Compared with the number of Arabic-speaking literary samples in the Persian language are few. Study of Arabic literature is a separate and special interest. This article refers to the whole cultural environment of the 12th century. There are names of individuals who have enriched the culture by their activities. In this century, it was a brief information about the life and work of poets writing in Arabic. According to the philosophical thoughts in the scientific world, some thinkers have been studied, which were presented as the poets and writers. The life of Suhrawardi Sufi life Abunadzhib (1097-1168 …
-
1.
Elnarə Aydın qızı Zeynalova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
Arabic-language odes of Khagani
(7600|0,7451310157775879)
[Elnarə Aydın qızı Zeynalova]
The works created by Azerbaijani poet Khagani …
The works created by Azerbaijani poet Khagani Shirvani in Persian and Arabic languages have become very popular in the East. Though the poet’s Persian works are the subject of various research works in Azerbaijan, Arabic-language works have not been widely studied. In general, the poet’s Arabic-speaking creativity includes six odes, different themed continents and two pennants. Five poems written by the poet in Arabic are devoted to the well-known figures of the era, one of which is the ancient city of Baghdad, the center of the famous science and culture of the East. These works are a collection of interesting facts about the time of the creation and the era of Khagani, and their in-depth study can clarify some of the issues of Eastern history. Taking this into account, the odes written in Arabic were examined in article and obtained some conclusions about the historical personalities that were dedicated to them based on the examples brought from the odes.
Daha çox
-
2.
Sevinc Orucəli qızı Ağayeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Füzulişünaslıq sektoru)
Traces of Folk Literature in the" Maqtal" of Yusif Maddah in the XIV century (in Based on the" Maqtali-Hussein" Masnavi)
(8746|0,7038649320602417)
[Sevinc AĞAYEVA]
Literary genre “maqtal” came to literature from …
Literary genre “maqtal” came to literature from the arabs. Then it passed to the persians, and then to Turkish literature. During the time of the prophet and after him, wars and their tragedies were called as "maqtal." The arabic word maqtal means "the place where a person is killed and when he is killed." The XIV century specimens are richer than this one and gives some materials for research. An acquaintance with Yusuf Maddah's masnavi of “Maqtali Hussein”, which disappeared in the darkness of history, shows that the work is special importance in terms of studying the literary language and historical grammar of the XIV century of Azerbaijan, as well as the richness of themes, forms and genres of the history of epic poetry. The work also provides rich material for studying the arrival and development of the genre of poetry in our literary history. Poetik works of classical literature has always been the object of research with the capacity for meaning, the diversity of genres, and the poetic landscapes. The analysis of the classical Azerbaijani-turkic poetic language in particular their dictionary structure and character of use of loans in a context of dictionary language gives an interesting material for reflections. Specificity of use by the poet of loans, originality of its approach to this problem is found out. Native language examples of the XIV century the masnavi of “Maqtali-Hussein” is written in a language that everyone can understand, that is written in the vernacular. Azerbaijani words are developed together with arabic and persian words in this example of poetry, and helps to make the idea more understandable. It should also be noted that there are …
Daha çox
-
3.
Sevinc Orucəli qızı Ağayeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Füzulişünaslıq sektoru)
Traces of Folk Literature in the “Maqtal” of Yusuf Maddah in the 14th Century
(8744|0,7038649320602417)
[Sevinc Ağayeva]
Literary genre “maqtal” came to literature from …
Literary genre “maqtal” came to literature from the arabs. Then it passed to the persians, and then to Turkish literature. During the time of the prophet and after him, wars and their tragedies were called as "maqtal." The arabic word maqtal means "the place where a person is killed and when he is killed." The XIV century specimens are richer than this one and gives some materials for research. An acquaintance with Yusuf Maddah's masnavi of “Maqtali Hussein”, which disappeared in the darkness of history, shows that the work is special importance in terms of studying the literary language and historical grammar of the XIV century of Azerbaijan, as well as the richness of themes, forms and genres of the history of epic poetry. The work also provides rich material for studying the arrival and development of the genre of poetry in our literary history. Poetik works of classical literature has always been the object of research with the capacity for meaning, the diversity of genres, and the poetic landscapes. The analysis of the classical Azerbaijani-turkic poetic language in particular their dictionary structure and character of use of loans in a context of dictionary language gives an interesting material for reflections. Specificity of use by the poet of loans, originality of its approach to this problem is found out. Native language examples of the XIV century the masnavi of “Maqtali-Hussein” is written in a language that everyone can understand, that is written in the vernacular. Azerbaijani words are developed together with arabic and persian words in this example of poetry, and helps to make the idea more understandable. It should also be noted that there are …
Daha çox
-
4.
Fəridə Əhəd qızı Əzizova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı)
Поэтический язык и принципы построения образной системы арабоязычных азербайджанских авторов VIII в.
(7824|0,7504500150680542)
[ФА Азизова]
" Поэты Медины"-так именовал арабоязычных азербайджанских авторов …
" Поэты Медины"-так именовал арабоязычных азербайджанских авторов русский востоковед ВА Эберман. Древнетюркская литературная традиция с принятием и распространением ислама не исчезла бесследно, а вошла в классическую арабоязычную поэзию, представляя собой отдельный компонент сложного эстетико-литературного комплекса. Для поэзии арабоязычных азербайджанских авторов характерны бинарные противопоставления, интересные не только с точки зрения особенностей построения образной системы, но и в плане возможного определения наиболее архаических элементов, происхождение которых уходит в глубокую древность. Ряд семантических противопоставлений, фиксирующие основные контрасты чувственной и пространственной ориентации человека входят, как известно, во многие дуалистические мифологии.
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
HATİB ET-TEBRİZİ–KADİM DOĞU'NUN TEBRİZ MUCİZESİ(9337)
['Ülker Memmedova']
Azerbaycan’ın kadim şehirlerinden biri olan Tebriz her zaman güzelliği, maddi ve manevi zenginliği ile meşhur olmuştur. Bu şehrin doğası ve mimarisi Orta Çağ seyyahlarının ve coğrafyacılarının ilgisini çekmiştir. Tebriz şehri ve bu şehrin önde gelen şahsiyetleri hakkında onlarca Orta Çağ kaynağı bilgi içermektedir. Yazıda kaynaklara dayanılarak Tebriz şehri ve bu şehrin XI. Yüzyılda yaşamış önde gelen şahsiyetleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu seçkin şahsiyetler arasında Hatib et-Tebrizi eşsiz bir zirvede duruyor. Ayrı ayrı kaynaklarda onun şiirlerine raslanılsa da o alim gibi daha çok bilinir. Alimin Doğu kültüründe en büyük hizmeti, kadim şiirden oluşmuş antolojilere ve şairlerin şiirlerine yazdığı yorumlardır. “Şerhu Divani Ebi Temmam”, “Şerhu Divani’l-Mütenebbi”, “Şerhu Sakti’z-zend”, “Şerhu’l-kasaidi’l-aşr”, “Şerhu İhtiyarati’l-Mufaddal” Hatib et-Tebrizi’nin meşhur eserleridir. “Şerhu Divani’l-Hamase”nin alimin yaratıcılığında özel bir yeri vardır. Bu eser üzerine onlarca filolog yorum yapsa da Hatib et-Tebrizi’nin yorumu üslubu acısından seçilmiş ve araştırmalarda sıklıkla müracaat olunmuştur. Makale, Ebu Tammam’ın “Şerhu Divani’l-Hamase” eserinin içeriğini, yorumcularını ve Hatib et-Tebrizi’nin hizmetlerini göstermektedir.
-
1.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
ÇAĞDAŞ TÜRK SERAMİK SANATINDA ARKEOLOJİK İMGELEM
(11224|0,8192499876022339)
[Kamuran Özlem Sarnıç]
ÖZETTürk ulusunun seramik malzemeyi sanata dönüştürme geleneği …
ÖZETTürk ulusunun seramik malzemeyi sanata dönüştürme geleneği yüzyıllar öncesine dayanmaktadır.Ancak bu gelenek; öncelikle mimaride verilen örnekler, daha sonra ihtiyaçlar değişkenlik gösterdikçeyeni alanlar ve biçimler kazanmıştır. Çağdaş Türk seramik sanatının başlangıcı ise cumhuriyet tarihimizlebirlikte varlık gösterir. Bu Yeni kurulan bir devlet, yeni yönetim biçimi ve her açıdan bilgiye, öğrenmeye,sanata, vs. aç bir toplum demekti. Bu süreç bir çağdaşlaşma, aydınlanma sürecidir ve devlet desteği ileilk adımlar atılmıştır. Atılan bu ilk adımların öncüleri olan sanatçılar ve onların yetiştirdiği yeni nesiller,seramik sanatının çağdaşlaşması yolunda tabi ki geleneğinden ilham almıştır. Ancak sözü edilen gelenek,sadece Türk ulusuna ait değil Anadolu’nun geçmiş kültürlerini de içinde barındıran, arkeolojik buluntularınışığında ortaya çıkan bir zenginliğe de sahiptir. Çağdaş Türk seramik sanatının oluşmasına ve gelişmesinekatkı sağlayanlar, bu zenginliği eserlerinde imgeleştirmişlerdir.Anahtar kelimeler: Seramik, sanat, arkeoloji, imge, gelenek.ABSTRACTThe tradition of transforming the ceramic material to an art work in Turkish nation is based on centuriesago. However, the examples of the architecture that was given primarily within this tradition have beenregistered new forms and fields by means of the varied human needs. The beginning of the contemporaryTurkish art displays as to the history of the Turkish Republic. It meant a newly established state, a new formof government and from every angle having an insatiable desire for knowledge, learning and art, etc. This isa modernizing and enlightenment process of which first steps have …
Daha çox
-
2.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
Azerbaycan resim sanatında çizginin yeri ve öneminin resim eğitimi açısından incelenmesi
(11331|0,8165112733840942)
[Osman Serdar Sabancalı]
Binlerce yıllık tarihe sahip olan Azerbaycan Resim …
Binlerce yıllık tarihe sahip olan Azerbaycan Resim Sanatı manevi ve kültürel açıdan Türk Sanatının en önemli parçasıdır. Gobustan kaya tasvirleri, keramikleri, cam ve oyma sanatı, Tebriz Minyatür'leri, halı ve kilimleri Azerbaycan sanatının tarihsel gelişim içerisinde kanıtsal ifadeleridir. Çağdaş Azerbaycan Sanatı geçmişinden yani geleneksel resim sanatından daima etkilenmiştir. Bireyin yaratıcı güçlerinin ortaya çıkarılması ve estetik eğitiminin uygulama alanlarından biri de sanat eğitimi dersidir. Sanat eğitiminde temel oluşturan çizgisel çalışmalar alanının en önemli unsuru olan çizgi, biçimi oluşturmada büyük paya sahiptir. Hazırlanan ilk resim-iş müfredat programından günümüze kadarki programların içerisinde yer alan çizgi, bireyin yaratıcılığının geliştirilmesinde ve ortaya çıkarmasında en önemli rolü üstlenmiştir. Halen her yıl resim-iş derslerinde? çizgisel çalışmalar,?? görsel biçimlendirme öğeleri,?? iki boyutlu çalışmalar? vs gibi konuları biz resim öğretmenleri tarafından işlenmektedir. Çizgi konusunun daha ilgi ve dikkat çekmesi için Azerbaycan resminden faydalanılmıştır. Bu çalışmada Azerbaycan resmindeki çizginin, resim, eğitimine katkısı incelenmiştir. Başlangıcından günümüze kadar olan Azerbaycan resmi çizgisel bağlamda ele alınmış ve ilköğretim 6., 7., 8. sınıflardan hazırlanan plan dahilinde, çizgi konusu işlenmiştir.
Daha çox
-
3.
Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev (Naxçıvan Bölməsi / Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu)
Middle and late bronze age painted pottery culture in the Nakhichevan Region
(11174|0,8134533166885376)
[Oktay Belli, Veli Bahşaliyev]
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, daha …
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, daha önceki yıllarda olduğu gibi, 1999 yılında da bilim kurulu üyemiz Dr. Veli Bahşaliyev'in rehberliği altında gerçekleştirilmiştir. Onun rehberliği, yardımı ve uzmanlığı olmasaydı, Nahçıvan Bölgesi'nin kültür varlıklarını kısa sürede tanımaya ve sorunları çözmeye olanak bulamayacaktık. Bunun yanı sıra Nahçıvan Tarih Müzesi'nde bulunan boya bezemeli çanak çömleklerin tümü, Dr. Veli Bahşaliyev tarafından büyük bir başarıyla çizilmiştir. Bu yüzden değerli emeklerinden dolayı kendisine ne kadar teşekkür etsek azdır. Ayrıca Tarih Müzesi Müdürü sayın Nizami Rahimov ile Şahbuz Tarih Diyarşinaslık Müze Müdürü sayın Lale Bağırova, Azerbaycan Tarih Müze Müdürü sayın Prof. Dr. Naile Velihanlı ve Azerbaycan Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü Müdürü sayın Prof. Dr. Arif Abbasov, müzede bulunan çanak çömleklerin fotoğraflarının çekilmesi sırasında, bizlere elinden gelen yardım ve kolaylığı sağlamışlardır. Bu yüzden meslektaşımıza şükran borçluyuz.Avrasya Arkeoloji Projesi kapsamında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, İstanbul Üniversitesi Araştırma Fonu'nun sağlamış olduğu maddi destekle gerçekleştirilmiştir (Proje No: UP-14/160399). Araştırma Fonu Uzmanlar Komitesi'ne sağlamış olduğu maddi destekten dolayı teşekkür etmeyi vazgeçilmez bir gönül borcu olarak saymaktayız. Eğer sayın Rektör Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu'nun kardeş Türk Cumhuriyetleri'ndeki bilimsel çalışmaları isteklendirmesi ve Araştırma Fonunun değerli maddi yardımı olmasaydı, oldukça zor koşullar altında yürütülen bu çalışma …
Daha çox
-
4.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
MÖ VI-I. YÜZYILLARDA NAHÇİVAN'DA SERAMİKÇİLİK
(11279|0,8124736547470093)
[Togrul Haliov]
Makalede MÖ IV-I. yüzyıllar arasında seramikçiliğin durumu …
Makalede MÖ IV-I. yüzyıllar arasında seramikçiliğin durumu araştırılmıştır. Araştırma sonucu seramikçiliğin Nahçivan'ın en eski sanat alanı olduğu tespit edilmiştir Bu dönemde Azerbaycan'ın diğer bölgeleri gibi Nahçivan da önemli sanat merkezi olmuştur. Seramik ürünleri boyutu, biçimi, üzerindeki desenleri, yapıldığı malzeme ve teknolojisine göre birbirinden farklıdır. Nahçivan seramikçilerinin yapmış olduğu kil kaplar tarım veya mutfak seramiği olmak üzere iki gruba ayrılır. Onların benzerleri Güney Kafkasya ve Orta Doğu'daki aynı çağın yapılarında, Urmiyya Havzası ve Doğu Anadolu'nun arkeolojik bulgularında bulunmuştur.
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
DÜŞÜNCELERİ İLE ZAMANA SIĞMAYAN AYNALKUDAT MİYANECİ(9338)
['Ülker Memmedova']
Aynalkudat Miyaneci XII. yüzyılın seçkin bir filozofu, yazarı ve şairidir. Onun hayatından bahseden kaynaklar sayıca çok olsa da fikirlerin çoğu birbirini tekrarlar. Makalede düşünürün ailesi ve hayatı hakkında bilgi verilmiştir. Filozofun aslı Miyane şehrinden olsa da dedesi mesleği ile alakalı Hemedan’a göçmüştür. Onun dedesi Ali Miyaneci ve babası Muham-med Miyaneci Hemedan’da kadı olmuşlar. O, Hemedan’da doğup yaşadığı için bazı kaynaklarda Hemedani gibi hatırlanır. Burada onlar hakkında Orta Çağ yazarlarının yüksek fikirleri veril-miştir. Onun dedesi Ali Miyaneci’nin şiirlerinden örnekler gösterilmiştir. Makalede Aynalkudat Miyaneci’nin yaratıcılığı hakkında genel olarak bilgi verildi. Burada düşünürün felsefi mazmunlu yaratıcılığının sanatsal özellikleri araştırılmıştır. Felsefi şiirlerdeki sanatsallık anlatılırken yazarın fikirlerinin ifade tarzı da analiz edildi. Vatan ve doğa konuların-daki düşünceleri ile düşünürün yaratıcılığından bazı örnekler verilmiştir. 2021 yılında, Aynalkudat Miyaneci’nin vefatının 890. ölüm yıldönümü münasebetiyle düşünür hakkında onun mirasına ve hatırasına saygı olarak bu makale hazırlanmıştır.
-
1.
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
HATİB ET-TEBRİZİ–KADİM DOĞU'NUN TEBRİZ MUCİZESİ
(9337|0,7880535125732422)
[Ülker Memmedova]
Azerbaycan’ın kadim şehirlerinden biri olan Tebriz her …
Azerbaycan’ın kadim şehirlerinden biri olan Tebriz her zaman güzelliği, maddi ve manevi zenginliği ile meşhur olmuştur. Bu şehrin doğası ve mimarisi Orta Çağ seyyahlarının ve coğrafyacılarının ilgisini çekmiştir. Tebriz şehri ve bu şehrin önde gelen şahsiyetleri hakkında onlarca Orta Çağ kaynağı bilgi içermektedir. Yazıda kaynaklara dayanılarak Tebriz şehri ve bu şehrin XI. Yüzyılda yaşamış önde gelen şahsiyetleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu seçkin şahsiyetler arasında Hatib et-Tebrizi eşsiz bir zirvede duruyor. Ayrı ayrı kaynaklarda onun şiirlerine raslanılsa da o alim gibi daha çok bilinir. Alimin Doğu kültüründe en büyük hizmeti, kadim şiirden oluşmuş antolojilere ve şairlerin şiirlerine yazdığı yorumlardır. “Şerhu Divani Ebi Temmam”, “Şerhu Divani’l-Mütenebbi”, “Şerhu Sakti’z-zend”, “Şerhu’l-kasaidi’l-aşr”, “Şerhu İhtiyarati’l-Mufaddal” Hatib et-Tebrizi’nin meşhur eserleridir. “Şerhu Divani’l-Hamase”nin alimin yaratıcılığında özel bir yeri vardır. Bu eser üzerine onlarca filolog yorum yapsa da Hatib et-Tebrizi’nin yorumu üslubu acısından seçilmiş ve araştırmalarda sıklıkla müracaat olunmuştur. Makale, Ebu Tammam’ın “Şerhu Divani’l-Hamase” eserinin içeriğini, yorumcularını ve Hatib et-Tebrizi’nin hizmetlerini göstermektedir.
Daha çox
-
2.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
NAHÇİVAN'DA TUNÇ VE DEMIR ÇAĞINDA KIL KAPLARIN YAPILMASI
(11318|0,7652865648269653)
[Toğrul Halilov]
Makalede M.Ö. IV-I bin yıllarda kil kabların …
Makalede M.Ö. IV-I bin yıllarda kil kabların yapılması öğrenilmiştir. Belirlenmişdir ki, seramikçilig Nahçivan'ın en eski sanat alanıdır. Bu dönemde Azerbaycan'ın diğer ilçeleri gibi Nahçivan da önemli sanat merkezi olmuştur. Seramik ürünleri boyutu, biçimi, üzerindeki desenleri, yapıldığı malzeme ve teknolojisine göre bir-birinden farklıdır. Nahçivan seramikçiglerinin yapmış olduğu kil kaplar sofra ve ya mutfak seramigi olmak üzre iki gruba ayrıliyor. Şunların benzerleri Güney Kafkasya ve Ortadoğu'daki aynı çağın yapılarında, Urmiye Havzası ve Doğu Anadolu'nun arkeolojik materiallarında bulunmuştur.
Daha çox
-
3.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
MÖ VI-I. YÜZYILLARDA NAHÇİVAN'DA SERAMİKÇİLİK
(11279|0,7641391754150391)
[Togrul Haliov]
Makalede MÖ IV-I. yüzyıllar arasında seramikçiliğin durumu …
Makalede MÖ IV-I. yüzyıllar arasında seramikçiliğin durumu araştırılmıştır. Araştırma sonucu seramikçiliğin Nahçivan'ın en eski sanat alanı olduğu tespit edilmiştir Bu dönemde Azerbaycan'ın diğer bölgeleri gibi Nahçivan da önemli sanat merkezi olmuştur. Seramik ürünleri boyutu, biçimi, üzerindeki desenleri, yapıldığı malzeme ve teknolojisine göre birbirinden farklıdır. Nahçivan seramikçilerinin yapmış olduğu kil kaplar tarım veya mutfak seramiği olmak üzere iki gruba ayrılır. Onların benzerleri Güney Kafkasya ve Orta Doğu'daki aynı çağın yapılarında, Urmiyya Havzası ve Doğu Anadolu'nun arkeolojik bulgularında bulunmuştur.
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
ORTA ÇAĞ KÜLTÜRÜNDE AZERBAYCANLILARIN HİZMETLERİ(9339)
['Ülker Memmedova']
Dünya kültür tarihinde, Orta Çağ Müslüman Şark’ından kaynaklanan Arapça kültürün özel bir yeri vardır. Bu kültürün meydana gelmesinde Azerbaycanlılar da dahil Halifeliğe tabi edilmiş halkların kendi katkıları olmuşdur. Makalede, Halifeliğin yaratılışında İslam’ın katkısı, Arapların devlet politikası, Azerbaycan’ın Halifeliğe tabi edilmesi ve Arap fetihleri hakkında bilgi verilmiştir. Orta Çağ’da Halifeliğin kuruluşunu sadece Şark’da yeni devletin oluşumu gibi düşünmek yanlış olur. Çünkü Arapların önderliğinde ortaya çıkmış bu devlet farklı kültürlere sahip halkları ortak amaç için birleştirdi. Bu ortaklıktan ve karşılıklı etkiden ise yeni mükemmel kültür oluşdu. Çağdaş araştırmalarda çoğu zaman dil faktörü temel alınır. Bu da bazı şahsiyetlerin ulusal kimliğinin yanlış sunumuna neden olmuşdur. Makalede, Orta Çağ dil politikası sorunu hakkında bahs edilmiş, Azerbaycan’dan olan şahsiyetlerin kökeninin yanlış sunumuna aydınlık getirilmiştir.
-
1.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
GAMİKAYA ÇEVRESİNDEN BULUNMUŞ YENİ KAYAÜSTÜ RESİMLERİN BAZILARI HAKKINDA
(11315|0,8110916614532471)
[Toğrul Halilov]
Makalede Gilançay vadisinde bulunmuş tunc çağına ait …
Makalede Gilançay vadisinde bulunmuş tunc çağına ait yeni kayaüstü tasvirler araştırılmıştır. Onlar sistemli olarak kıyaslama yapılmıştır. Yukarı Gilançay’ın eski uygarlık merkezlerinden biri olduğu, Gemikaya petrogliflerinin daha geniş bölgeyi kuşatdığı belirlenmiştir. Gemikaya etrafında yeni kayaüstü tasvirler yazar tarafından kayda alınmıştır. Yerleşim yerinde yuvarlak planda inşa edilmiş yapı kalıntıları da bulunmaktadır. Petroglifler insan, hayvan tasvirleri ve çeşitli işaretlerden oluşur. Petroglifler kazıma ve çizi yöntemleriyle yapılmıştır. Bu tasvirler oradaki insanların maddi ve manevi kültürünü yansıtıyor. Onların bir çoğunun Güney Kafkasya ve Ortadoğu kültürüne ait özelliği var. Orta Doğu ve Güney Kafkasya kültürüne ait bulunan işaretler bu alanda kültürlerarası benzerli ğin olduğunu kanıtlamaktadır.
Daha çox
-
2.
Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev (Naxçıvan Bölməsi / Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu)
Nahçıvan'da Bir Erken Demir Çağ Nekropolü: Kolanı
(11181|0,7987274527549744)
[Veli B Bahşaliyev]
Nahçıvan'da yapılan arkeolojik kazı ve araştırmalar, bu …
Nahçıvan'da yapılan arkeolojik kazı ve araştırmalar, bu yörenin, İ.Ö. II. binyılın sonu ve I. binyılın başlarında "Hocalı-Gedebey" adı verilen bir kültürün sınırları içinde kaldığını ortaya koymuştur. Ancak, I. Kültepe ve II. Kültepe gibi çok tabakalı höyüklerde bu kültüre ait tabakalar aşırı derecede tahrip olduğundan stratigrafi konusunda bir sonuca varmak mümkün olmamıştır. Buna karşılık 1986 yılından beri Nahçıvan'da sürdürülen araştırmalar sonucunda bu kültüre ait birçok nekropol ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmalar ve özellikle de buluntular ise şimdiye kadar yeterince yayınlanmış ve söz konusu kültür hakkında doyurucu bilgi verilebilmiş değildir. Bu satırları kaleme almakta ki amacımız, Hocalı-Gedebey kültürü için karakteristik gri keramik, silah ve süs eşyaları veren Kolanı nekropolü buluntularını bilim dünyasına tanıtmaktır.
Daha çox
-
3.
Mərziyyə Allahyar qızı Nəcəfova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı)
BAĞIMSIZLIK DÖNEMİNDE ZALİMHAN YAQUB’UN ŞİİRLERİNDE “KARABAĞ” TEMASI
(8213|0,7939478754997253)
[Merziyye Necefova]
Yirminci yüzyıl şiirimizin en unutulmaz ve parlak …
Yirminci yüzyıl şiirimizin en unutulmaz ve parlak figürlerinden biri olan Azerbaycan halkının en büyük oğlu Zalimhan Yaqub, zengin ve eşsiz yaratıcılığı, kamusal faaliyeti ve gerçek bir vatansever milliyetçi, Azerbaycanlı sevgilisi, vatandaş-entelektüel imgesi ile insanlarımızın ve edebiyatının ebedi anısına kazınmış. O, özel bir tonlamaya sahip bir şair, şair, hatip, belki de hayatında Azerbaycan'ın en ünlü ve önde gelen kişiliklerinden değerli övgü alan tek şairdir. Onun hakkında yüzlerce makale yazıldı ve eserleri Türk dünyası tarafından defalarca takdir edildi. Yüzlerce bilge insanın "Bu bir hakikat vergisi, doğuştan gelen bir yetenek, Tanrı'nın bir vergisi" dediğine tanık olduk. Sesinin tonu bakımından diğer tüm şairlerden farklıdır. Sadece şiiri için değil, felsefi düşünceleri için de hatırlandı. Zalimhan Yaqub, kelimelerin müzikle birliğini yarattı, müziğe olan sevgisi ve kelimeler en yüksek zirveleri fethetmesine yardımcı oldu. Zalimhan Yaqub, halkla bağlantılı bir şairdi, folklor üzerine çalışmasını temel aldı ve sözlü edebiyatımızın inceliklerinden bahsetti.
Daha çox
-
4.
Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev (Naxçıvan Bölməsi / Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu)
Middle and late bronze age painted pottery culture in the Nakhichevan Region
(11174|0,7914695739746094)
[Oktay Belli, Veli Bahşaliyev]
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, daha …
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, daha önceki yıllarda olduğu gibi, 1999 yılında da bilim kurulu üyemiz Dr. Veli Bahşaliyev'in rehberliği altında gerçekleştirilmiştir. Onun rehberliği, yardımı ve uzmanlığı olmasaydı, Nahçıvan Bölgesi'nin kültür varlıklarını kısa sürede tanımaya ve sorunları çözmeye olanak bulamayacaktık. Bunun yanı sıra Nahçıvan Tarih Müzesi'nde bulunan boya bezemeli çanak çömleklerin tümü, Dr. Veli Bahşaliyev tarafından büyük bir başarıyla çizilmiştir. Bu yüzden değerli emeklerinden dolayı kendisine ne kadar teşekkür etsek azdır. Ayrıca Tarih Müzesi Müdürü sayın Nizami Rahimov ile Şahbuz Tarih Diyarşinaslık Müze Müdürü sayın Lale Bağırova, Azerbaycan Tarih Müze Müdürü sayın Prof. Dr. Naile Velihanlı ve Azerbaycan Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü Müdürü sayın Prof. Dr. Arif Abbasov, müzede bulunan çanak çömleklerin fotoğraflarının çekilmesi sırasında, bizlere elinden gelen yardım ve kolaylığı sağlamışlardır. Bu yüzden meslektaşımıza şükran borçluyuz.Avrasya Arkeoloji Projesi kapsamında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, İstanbul Üniversitesi Araştırma Fonu'nun sağlamış olduğu maddi destekle gerçekleştirilmiştir (Proje No: UP-14/160399). Araştırma Fonu Uzmanlar Komitesi'ne sağlamış olduğu maddi destekten dolayı teşekkür etmeyi vazgeçilmez bir gönül borcu olarak saymaktayız. Eğer sayın Rektör Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu'nun kardeş Türk Cumhuriyetleri'ndeki bilimsel çalışmaları isteklendirmesi ve Araştırma Fonunun değerli maddi yardımı olmasaydı, oldukça zor koşullar altında yürütülen bu çalışma …
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
DOĞU’NUN KARANLIK HAZİNESİNİ AYDINLATAN ARAŞTIRMACI(9340)
['Ülker Memmedova', 'Aytek Memmedova']
Azerbaycan’da Doğu felsefesinin araştırılmasında Prof. Dr. Zakir Memmedov’un büyük hizmetleri vardır. Alimin kırk yıllık bilimsel faaliyetinin ana yönü, Doğu felsefesi tarihinin ve Orta Çağ’da Müslüman Doğu’sunda ortaya çıkan felsefi talimlerin incelenmesidir. O, Doğu’nun büyük filozof ve düşünürleri arasında önde gelen onlarca Azerbaycanlının isimlerini, hayatlarını ve eserlerini keşfetti. Onun Orta Çağ Azerbaycan felsefe tarihi üzerine değerli araştırmaları vardır. Arapça ve Farsça bilen alim, araştırmalarını orijinal kaynaklara dayanarak tetkik etmiştir. Makale, Zakir Memmedov’un hayatı, eğitimi ve faaliyetleri hakkında bilgi vermektedir. Burada, araştırıcının bilimsel çalışmasının özü ve yönleri ayrı ayrı sunulmaktadır. Araştırdığı filozof ve düşünürler hakkında bilgiler, dünya görüşleri analiz edildi. Zakir Memmedov’un kariyeri boyunca ana hedeflerinden biri, Azerbaycanlı şahsiyetlerin çalışmalarına öncelik vermekti. Çeviri eserler de alimin yaratıcılığında özel bir yere sahiptir. Faaliyeti Azerbaycan’da Doğu felsefesi tarihinin incelenmesi ve öğretilmesi ile bağlantılıydı.
-
1.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
Seramik Bulguların Işığında Nahçıvan’daki Tunç Çağı Kültürü
(11255|0,8522794246673584)
[Toğrul Halilov]
Azerbaycan arkeolojisinin güncel konularından birini seramik bulgulara …
Azerbaycan arkeolojisinin güncel konularından birini seramik bulgulara dayanarak Nahçıvan Bölgesi’nin Tunç Çağı kültürünü araştırmak oluşturuyor. Konu şimdiye kadar sistematik biçimde araştırılmadığından tarafımızdan incelenmiştir. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde zengin doğal ham maddelerinin olması, Kalkolitik (MÖ VII binyıl) Çağ’ından başlayarak bu topraklarda seramikçilik sanat alanının oluşması için ortam oluşturmuştur. Tunç Çağı’nda seramikçiliğin gelişerek ev sanatı dışına çıkması, uzmanlaşmış üretim alanına dönüşmesi sonucu seramik ürünlerinin çeşitlerinde, pişirilmesinde, desenlerinde değişiklikler gerçekleşmiş ve kalitesi artmıştır. Seramik mamüllerin yapımında elin yanı sıra çömlekçi çarkı, onları pişirmek için de fırınlar kullanılmıştır. Süslemede kullanılan desenlerin belli mantıksal anlamı vardır. Belirtilen konu şimdiye kadar kompleks biçimde araştırılmadığından tarafımızdan incelenmiştir. Araştırma sırasında Nahçıvan’ın Tunç Çağı yerleşimlerinden bulunmuş seramikçilik sanatıyla ilgili arkeolojik bulgulardan bahsedilmiştir. Onların biçimi, özellikleri, yapım teknolojisi, süsleme özellikleri ve diğer konular incelenmiştir.
Daha çox
-
2.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
I KÜLTEPE ÇEVRESİNDE YAPILAN ARKEOLOJİK ARAŞTIRMALAR
(11385|0,8249900341033936)
[Toğrul Halılov]
Azerbaycan'ın ayrılmaz bir parçası olan Nahçıvan Özerk …
Azerbaycan'ın ayrılmaz bir parçası olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti eski ve sengin bir geçmişi vardır. Azerbaycan arkeolojisinde Erken Tunç çağı Kür-Araz kültürü adı ile bilinir. Bu kültür Kuzey ve Güney Kafkasya ile yanı sıra Doğu Anadolu'da da yayğındır.Makalede Nahçıvandakı arkeolojik yerleşimlerin Azerbaycan arkeolojisinde yeri ve önemi araştırılmış. Yerleşimlerden bulunmuş arkeolojik malzemeler sistematize edilmişdir. Onlar bir çok eski yerleşimlerden bulunmuş arkeolojik malzemelerle karşılaştırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Naxçıvandakı arkeolojik yerleşimlerin Azerbaycan arxkolojisinde özel bir yer tuttuğu belirlenmişdir
Daha çox
-
3.
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
HATİB ET-TEBRİZİ–KADİM DOĞU'NUN TEBRİZ MUCİZESİ
(9337|0,7830295562744141)
[Ülker Memmedova]
Azerbaycan’ın kadim şehirlerinden biri olan Tebriz her …
Azerbaycan’ın kadim şehirlerinden biri olan Tebriz her zaman güzelliği, maddi ve manevi zenginliği ile meşhur olmuştur. Bu şehrin doğası ve mimarisi Orta Çağ seyyahlarının ve coğrafyacılarının ilgisini çekmiştir. Tebriz şehri ve bu şehrin önde gelen şahsiyetleri hakkında onlarca Orta Çağ kaynağı bilgi içermektedir. Yazıda kaynaklara dayanılarak Tebriz şehri ve bu şehrin XI. Yüzyılda yaşamış önde gelen şahsiyetleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu seçkin şahsiyetler arasında Hatib et-Tebrizi eşsiz bir zirvede duruyor. Ayrı ayrı kaynaklarda onun şiirlerine raslanılsa da o alim gibi daha çok bilinir. Alimin Doğu kültüründe en büyük hizmeti, kadim şiirden oluşmuş antolojilere ve şairlerin şiirlerine yazdığı yorumlardır. “Şerhu Divani Ebi Temmam”, “Şerhu Divani’l-Mütenebbi”, “Şerhu Sakti’z-zend”, “Şerhu’l-kasaidi’l-aşr”, “Şerhu İhtiyarati’l-Mufaddal” Hatib et-Tebrizi’nin meşhur eserleridir. “Şerhu Divani’l-Hamase”nin alimin yaratıcılığında özel bir yeri vardır. Bu eser üzerine onlarca filolog yorum yapsa da Hatib et-Tebrizi’nin yorumu üslubu acısından seçilmiş ve araştırmalarda sıklıkla müracaat olunmuştur. Makale, Ebu Tammam’ın “Şerhu Divani’l-Hamase” eserinin içeriğini, yorumcularını ve Hatib et-Tebrizi’nin hizmetlerini göstermektedir.
Daha çox
-
4.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi
(11307|0,7793006896972656)
[İmtiyaz Sahibi, Yardımcı Editörler]
İnsanın, iradesi sorunu hakkındaki araştırma tarihi, insanlık …
İnsanın, iradesi sorunu hakkındaki araştırma tarihi, insanlık tarihi kadar eskidir denilebilir, insan, dış etkilerin örneğin sosyal çevrenin, yıldızların, doğaüstü kuvvetlerin, geleceğini belirtmek konusunda etkili olup olmadığını çok eskiden beri kendi kendine sormuştur. Doğal olarak böyle bir soru, insanın kendi kaderini belirleme konusunda serbest olup olmadığı sorusunu da hatıra getirmiştir. Bu soruya verilecek cevabın ne olacağı konusunda, filozoflar, teologlar, psikologlar farklı görüşler savunmuşlardır. Bu konuda geniş ve derin fikir ayrılıklarının bulunmasını bir bakıma olağan saymak gerekir. Çünkü insan iradesinin kendi elinde olup olmadığı sorusuna verilecek cevap insanın kendi orijini, doğası hakkındaki kanaatine göre değiştiği gibi, insanın Tanrı, dış dünya ve doğa hakkındaki fikrine göre de değişik bir özellik kazanır. Bu çalışmada, iradenin kavramlaştırılması, bileşenlerinin betimlenmesi ve değerlerin oluşumunda ki konumu tartışılmıştır.
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
ÜÇ AZERBAYCANLI DÜŞÜNÜRÜN YARATICILIĞINDA DİNÎ HİKÂYELER(9341)
['Ülker MEMMEDOVA']
Azerbaycan edebiyatı tarihinde dini hikâyelerin yansıdığı birçok örnekler vardır. Makalede XII. yüzyılda yaşamış Hakani Şirvani’nin şiirlerine, Aynalkudat Miyaneci’nin “Şekva’l-garib” ve Şihabeddin Yahya Suhreverdi’nin “el-Gurbet el-Garbiyye” eserlerine muracaat olunmuş, dinî kitaplarda rastlanan hikâyeler, peygamberlerin ve evliyaların hayatı ile ilgili öyküler canlı bir şekilde incelenmiştir. Burada Aynalkudat Miyaneci’nin ve Şihabaddin Yahya Suhreverdi’nin mirasına özel dikkat gösterilmesi tesadüf değildir. 2019 yılında, Aynalkudat Miyaneci’nin doğum yılının 920. ve Şihabeddin Yahya Suhreverdi’nin 865. senesi kutlandı. Hakani Şirvani’nin vefatından bu yana 920 yıl geçti. Yazarın kişisel araştırma konusu olduğu için Aynalkudat Miyaneci ve Şihabeddin Yahya Suhreverdi mirasına özellikle odaklanılmıştır. Makalede aynı yüzyılda yaşamış bu seçkin şahsiyetlerin hayatı ve yaratıcılığı, Azerbaycan’da onların araştırılmaları hakkında kısa bir genel bakış sunulmuştur. Çünkü Aynalkudat Miyaneci ve Şihabeddin Yahya Suhreverdi çalışmalarıyla her zaman dünya bilim adamlarının dikkatini çekmiştir. Makalede, bu düşünürlerin dinî hikâyelere müracaatı ön planda gösterilmiştir. Aynalkudat Miyaneci çalışmasında, cahillerin kıskançlığını görmezden gelirken Yusuf’un hikâyesini hatırlatıyor. Şihabeddin Yahya Suhreverdi’nin çalışması başından sonuna kadar dinî hikâyelere dayanıyor. Kural olarak, her iki eser de Tur dağı, ibibik kuşu, Yusuf’un hikâyesi, Nuh’un gemisi, Musa peygamber, Lut peygamber ve diğer dinî hikâyelerle ilgili efsaneler yer almaktadır. Aynı zamanda, makalede Kur’an’ın çeşitli ayetlerinden örnekler sunulmaktadır.
-
1.
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
DÜŞÜNCELERİ İLE ZAMANA SIĞMAYAN AYNALKUDAT MİYANECİ
(9338|0,8145831823348999)
[Ülker Memmedova]
Aynalkudat Miyaneci XII. yüzyılın seçkin bir filozofu, …
Aynalkudat Miyaneci XII. yüzyılın seçkin bir filozofu, yazarı ve şairidir. Onun hayatından bahseden kaynaklar sayıca çok olsa da fikirlerin çoğu birbirini tekrarlar. Makalede düşünürün ailesi ve hayatı hakkında bilgi verilmiştir. Filozofun aslı Miyane şehrinden olsa da dedesi mesleği ile alakalı Hemedan’a göçmüştür. Onun dedesi Ali Miyaneci ve babası Muham-med Miyaneci Hemedan’da kadı olmuşlar. O, Hemedan’da doğup yaşadığı için bazı kaynaklarda Hemedani gibi hatırlanır. Burada onlar hakkında Orta Çağ yazarlarının yüksek fikirleri veril-miştir. Onun dedesi Ali Miyaneci’nin şiirlerinden örnekler gösterilmiştir. Makalede Aynalkudat Miyaneci’nin yaratıcılığı hakkında genel olarak bilgi verildi. Burada düşünürün felsefi mazmunlu yaratıcılığının sanatsal özellikleri araştırılmıştır. Felsefi şiirlerdeki sanatsallık anlatılırken yazarın fikirlerinin ifade tarzı da analiz edildi. Vatan ve doğa konuların-daki düşünceleri ile düşünürün yaratıcılığından bazı örnekler verilmiştir. 2021 yılında, Aynalkudat Miyaneci’nin vefatının 890. ölüm yıldönümü münasebetiyle düşünür hakkında onun mirasına ve hatırasına saygı olarak bu makale hazırlanmıştır.
Daha çox
-
2.
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
HATİB ET-TEBRİZİ–KADİM DOĞU'NUN TEBRİZ MUCİZESİ
(9337|0,8107499480247498)
[Ülker Memmedova]
Azerbaycan’ın kadim şehirlerinden biri olan Tebriz her …
Azerbaycan’ın kadim şehirlerinden biri olan Tebriz her zaman güzelliği, maddi ve manevi zenginliği ile meşhur olmuştur. Bu şehrin doğası ve mimarisi Orta Çağ seyyahlarının ve coğrafyacılarının ilgisini çekmiştir. Tebriz şehri ve bu şehrin önde gelen şahsiyetleri hakkında onlarca Orta Çağ kaynağı bilgi içermektedir. Yazıda kaynaklara dayanılarak Tebriz şehri ve bu şehrin XI. Yüzyılda yaşamış önde gelen şahsiyetleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu seçkin şahsiyetler arasında Hatib et-Tebrizi eşsiz bir zirvede duruyor. Ayrı ayrı kaynaklarda onun şiirlerine raslanılsa da o alim gibi daha çok bilinir. Alimin Doğu kültüründe en büyük hizmeti, kadim şiirden oluşmuş antolojilere ve şairlerin şiirlerine yazdığı yorumlardır. “Şerhu Divani Ebi Temmam”, “Şerhu Divani’l-Mütenebbi”, “Şerhu Sakti’z-zend”, “Şerhu’l-kasaidi’l-aşr”, “Şerhu İhtiyarati’l-Mufaddal” Hatib et-Tebrizi’nin meşhur eserleridir. “Şerhu Divani’l-Hamase”nin alimin yaratıcılığında özel bir yeri vardır. Bu eser üzerine onlarca filolog yorum yapsa da Hatib et-Tebrizi’nin yorumu üslubu acısından seçilmiş ve araştırmalarda sıklıkla müracaat olunmuştur. Makale, Ebu Tammam’ın “Şerhu Divani’l-Hamase” eserinin içeriğini, yorumcularını ve Hatib et-Tebrizi’nin hizmetlerini göstermektedir.
Daha çox
-
3.
Günel Vidadi qızı Əhmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ədəbiyyat nəzəriyyəsi)
EDEBİYATTA GÜLMENİN ÖNEMİ VE FELYETONLAR.
(7926|0,7957479953765869)
[Günel AHMEDOVA]
Bu araştırmada insanlığın tarihi kadar köklü bir …
Bu araştırmada insanlığın tarihi kadar köklü bir konu olan gülmeye değinilmiştir. Gülme insanın varoluşunun esasında duran en önemli meselelerden biridir.Bu makalede edebiyyatta gülmenin önemi felyetonlar ekseninde araştırılmaktadır. Felyeton komik öğeler taşıyan edebi türlerden biridir. Yazarlar keskin gülüşten, hicivden yararlanarak dönemin problemlerini göz önüne sermiştirler. Bu açıdan felyetonlar büyük öneme sahiptir. Bu yazılarda felyetonistler yaşadıkları dönemin aktüel sorunlarına ışık tutmuş, problemleri ifşa ederek ve gülerek, ama keskin ve sert bir şekilde gülerek açığa çıkarmışlar. Felyetonlar ilk olarak Fransa'da meydana gelse de Azerbaycan matbuatında da pek çok felyeton basılmıştır. Özellikle 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında çeşitli gazete ve dergilerde felyeton türünde eserlere yer verilmiştir. Matbuat ve edebiyatın kurallarına uygun şekilde yazılan bu eserlerde dönemin çözüme …
Daha çox
-
4.
Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev (Naxçıvan Bölməsi / Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu)
Middle and late bronze age painted pottery culture in the Nakhichevan Region
(11174|0,793739914894104)
[Oktay Belli, Veli Bahşaliyev]
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, daha …
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, daha önceki yıllarda olduğu gibi, 1999 yılında da bilim kurulu üyemiz Dr. Veli Bahşaliyev'in rehberliği altında gerçekleştirilmiştir. Onun rehberliği, yardımı ve uzmanlığı olmasaydı, Nahçıvan Bölgesi'nin kültür varlıklarını kısa sürede tanımaya ve sorunları çözmeye olanak bulamayacaktık. Bunun yanı sıra Nahçıvan Tarih Müzesi'nde bulunan boya bezemeli çanak çömleklerin tümü, Dr. Veli Bahşaliyev tarafından büyük bir başarıyla çizilmiştir. Bu yüzden değerli emeklerinden dolayı kendisine ne kadar teşekkür etsek azdır. Ayrıca Tarih Müzesi Müdürü sayın Nizami Rahimov ile Şahbuz Tarih Diyarşinaslık Müze Müdürü sayın Lale Bağırova, Azerbaycan Tarih Müze Müdürü sayın Prof. Dr. Naile Velihanlı ve Azerbaycan Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü Müdürü sayın Prof. Dr. Arif Abbasov, müzede bulunan çanak çömleklerin fotoğraflarının çekilmesi sırasında, bizlere elinden gelen yardım ve kolaylığı sağlamışlardır. Bu yüzden meslektaşımıza şükran borçluyuz.Avrasya Arkeoloji Projesi kapsamında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, İstanbul Üniversitesi Araştırma Fonu'nun sağlamış olduğu maddi destekle gerçekleştirilmiştir (Proje No: UP-14/160399). Araştırma Fonu Uzmanlar Komitesi'ne sağlamış olduğu maddi destekten dolayı teşekkür etmeyi vazgeçilmez bir gönül borcu olarak saymaktayız. Eğer sayın Rektör Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu'nun kardeş Türk Cumhuriyetleri'ndeki bilimsel çalışmaları isteklendirmesi ve Araştırma Fonunun değerli maddi yardımı olmasaydı, oldukça zor koşullar altında yürütülen bu çalışma …
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
KOCA ŞARKIN SÖNMEYEN ZEKA YILDIZLARI(9342)
['Ülker Memmedova']
İnsanlık tarihinde, alimlerin ve düşünürlerin görüşleri bazen toplumda gözardı edilmiş ve trajedi ile sonuçlanmıştır. Onlar zamanında haksız saldırılara maruz kalmış, zeka ve becerileri değerlendirilmemiş, aksine, katillerine neden olmuşdur. Ortaçağ bilim ve edebiyat tarihinde, bu trajedi ile karşı karşıya kalan birçok insan var. Doğum günlerine ek olarak ölüm tarihleri de kaydedilmektedir. Makalede, yorumları nedeniyle öldürülen Aynalkudat Miyaneci (1099-1131), Şihabeddin Yahya Sühreverdi (1154-1191) ve İmadeddin Nesimi (1369-1417) hakkında bilgi vermektedir. Burada bildirilir ki, 2016 yılında Aynalkudat Miyaneci'nin ölümünün 885, Şihabeddin Yahya Sühreverdi'nin 825, İmadeddin Nesimi'nin 600 yılları gibi hatırlanır. 2019 yılında, Aynalkudat Miyaneci’nin doğum yılının 920, Şihabeddin Yahya Sühreverdi’nin 865, İmadeddin Nesimi’nin 650 senesi tamam olur. Onlar dünya görüşlerine göre İmamaddin Nasimi’nin fikir öncüleri olarak kabul edilirler.
-
1.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
Seramik Bulguların Işığında Nahçıvan’daki Tunç Çağı Kültürü
(11255|0,7898280024528503)
[Toğrul Halilov]
Azerbaycan arkeolojisinin güncel konularından birini seramik bulgulara …
Azerbaycan arkeolojisinin güncel konularından birini seramik bulgulara dayanarak Nahçıvan Bölgesi’nin Tunç Çağı kültürünü araştırmak oluşturuyor. Konu şimdiye kadar sistematik biçimde araştırılmadığından tarafımızdan incelenmiştir. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde zengin doğal ham maddelerinin olması, Kalkolitik (MÖ VII binyıl) Çağ’ından başlayarak bu topraklarda seramikçilik sanat alanının oluşması için ortam oluşturmuştur. Tunç Çağı’nda seramikçiliğin gelişerek ev sanatı dışına çıkması, uzmanlaşmış üretim alanına dönüşmesi sonucu seramik ürünlerinin çeşitlerinde, pişirilmesinde, desenlerinde değişiklikler gerçekleşmiş ve kalitesi artmıştır. Seramik mamüllerin yapımında elin yanı sıra çömlekçi çarkı, onları pişirmek için de fırınlar kullanılmıştır. Süslemede kullanılan desenlerin belli mantıksal anlamı vardır. Belirtilen konu şimdiye kadar kompleks biçimde araştırılmadığından tarafımızdan incelenmiştir. Araştırma sırasında Nahçıvan’ın Tunç Çağı yerleşimlerinden bulunmuş seramikçilik sanatıyla ilgili arkeolojik bulgulardan bahsedilmiştir. Onların biçimi, özellikleri, yapım teknolojisi, süsleme özellikleri ve diğer konular incelenmiştir.
Daha çox
-
2.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
KONGRE TAM METİN KİTABI
(11263|0,7706776857376099)
[ISPEC ULUSLARARASI MÜHENDİSLİK, VE FEN BİLİMLER KONGRESİ]
Doğa ile etkileşim halinde olan insanoğlu varoluşundan …
Doğa ile etkileşim halinde olan insanoğlu varoluşundan bugüne kadar doğanın bize sunduğu kaynakları kullanarak yaşamını sürdürmüştür. Günümüz ilerleyen teknolojisi ve değişen yaşam biçimleri ile her geçen gün enerji gereksinimine olan ihtiyaç artmaktadır. Yeryüzündeki doğal enerji kaynakları sınırlıdır. Artan enerji tüketimi neticesinde azalan enerji kaynakları stratejik anlamda da ülkeler için çok önemli hammaddeler arasında yerini almaktadır.Günümüz şartlarında meydana gelen yoğun yapılaşma nüfus artışıyla beraber azalan enerji kaynakları var olan kaygılar neticesinde kentsel alanlarda koruma altına alınmıştır. Peyzaj tasarım yaklaşımları doğrultusunda sürdürülebilirlik kaygısı içerisinde enerji ekinliğinin sağlanması adına doğal kaynakların etkin kullanıldığı korumacı ve bütüncül planlama ele kararları alınarak yeni tasarım yaklaşımları oluşturulmalıdır. Enerjinin etkin kullanılması adına çevre duyarlılığının kazandırılması, ekolojik denge ile uyumlu mekanlar oluşturularak kentlerdeki sürdürülebilirliğin sağlanması son derece önemlidir. Bu amaç doğrultusunda kentsel donatı elemanlarının bu özellikleri taşıması en önemli etkendir. Kentsel donatı elemanları bulunduğu mekânda form, doku, renk, biçim gibi estetik özellikleri taşımasının yanı sıra malzeme, dayanıklılık, ergonomi, güvenlik gibi fonksiyonel anlamda da kullanıma uygun ve tercih edilen olmalıdır.
Daha çox
-
3.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi
(11307|0,7673319578170776)
[İmtiyaz Sahibi, Yardımcı Editörler]
İnsanın, iradesi sorunu hakkındaki araştırma tarihi, insanlık …
İnsanın, iradesi sorunu hakkındaki araştırma tarihi, insanlık tarihi kadar eskidir denilebilir, insan, dış etkilerin örneğin sosyal çevrenin, yıldızların, doğaüstü kuvvetlerin, geleceğini belirtmek konusunda etkili olup olmadığını çok eskiden beri kendi kendine sormuştur. Doğal olarak böyle bir soru, insanın kendi kaderini belirleme konusunda serbest olup olmadığı sorusunu da hatıra getirmiştir. Bu soruya verilecek cevabın ne olacağı konusunda, filozoflar, teologlar, psikologlar farklı görüşler savunmuşlardır. Bu konuda geniş ve derin fikir ayrılıklarının bulunmasını bir bakıma olağan saymak gerekir. Çünkü insan iradesinin kendi elinde olup olmadığı sorusuna verilecek cevap insanın kendi orijini, doğası hakkındaki kanaatine göre değiştiği gibi, insanın Tanrı, dış dünya ve doğa hakkındaki fikrine göre de değişik bir özellik kazanır. Bu çalışmada, iradenin kavramlaştırılması, bileşenlerinin betimlenmesi ve değerlerin oluşumunda ki konumu tartışılmıştır.
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
Айналкузат аль-Мийанеджи аль-Хамадани, талантливый поэт и писатель средневекового Востока(9343)
['Улькер Закировна Мамедова']
Айналкузат Абулмаали Абдулла ибн Мухаммад аль-Мийанеджи аль-Хамадани (1099-1131) известная личность в истории средневековой науки и литературы. Он ученый родом из города Мийане, но родился и вырос в Хамадане, по этой причине его имя связано с обоими местами. В данной статье предоставляется краткая информация о его семье, образцы стихов его деда Али аль-Мийанеджи. Айналкузат аль-Мийанеджи более известен в истории как выдающийся философ. Однако художественные особенности его произведений создают возможность исследовать его труды в литературном направлении. В статье Айналкузат аль-Мийанеджи был исследован как выдающийся поэт и литератор своей эпохи, говорится о его трудах. В качестве основного источника исследуется произведение автора под названием «Жалоба чужестранца». Автором были изучены стихи и образцы проз разного содержания, особо были показаны привязанность к древним традициям. В исследовании автор обращается арабоязычным источникам, произведениям Ибн аль-Асира, ас-Самани, Якута аль-Хамави, Салаха ад-Дина ас-Сафади, Закария Казвини.
-
1.
Elnur Həşim oğlu Kəlbizadə (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Ermənişünaslıq şöbəsi)
О четырёх крепостях Нахчывана, упоминаемых в произведении историка XIV века Xамдуллаха Kазвини
(10905|0,855265736579895)
[ЭХ Келбизаде]
В годы существования Азербайджанского государства Атабеков (1136-1225), …
В годы существования Азербайджанского государства Атабеков (1136-1225), которое является одним из сильных правительств в истории Азербайджана, На-хчыван был одним из главных центров управления государством. Обращая внима-ние на стратегическое и географическое положение области, Шамсаддин Ильдениз развивает города, укрепляет крепости, улучшает экономику. В средневековых ис-точниках упоминаются города Азад, Киран, Ордубад, Айлис, Джульфа и Алинджа, Сюрмери, Тагмар и Фагнан и столица государства Нахчыван, также дается инфор-мация об управлении городами, о степени развития экономики и торговых путях. Автор статьи пишет о четырех крепостях Нахчывана, упомянутых историком XIV века Хамдаллах Казвини в его «Усладе сердец».
Daha çox
-
2.
Tarix Meyrut oğlu Dostiyev (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji irsin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi)
Cредневековые города Азербайджана в системе исламской цивилизации
(9923|0,8536698818206787)
[Т. Достиев]
В статье представлена информация о формировании и …
В статье представлена информация о формировании и развитии мусульманского города в Азербайджане. С распространением Ислама на Кавказе произошёл коренной перелом в материальной и духовной культуре населения Азербайджана. В IX-X вв. утвердился тип города, который аналогично городам мусульманского Востока, имел трехчленную планировочную структуру: цитадель, шахристан и рабад. Культовая архитектура-мечети, минареты, медресе, мавзолеи являлась доминантом городского ландшафта. Города Азербайджана, как значительные культурные центры Кавказа и Ближнего Востока, в средние века играли значительную роль в развитии Исламской культуры.
Daha çox
-
3.
Azad Əsəd oğlu Zeynalov (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Arxeoloji xidmət və yeni tikinti sahələrinin arxeoloji tədqiqi)
ПАЛЕОЭКОЛОГИЧЕСКИЕ УСЛОВИЯ ОБИТАНИЯ ЧЕЛОВЕКА В НАХИЧЕВАНИ В ЭПОХУ МУСТЬЕ
(9870|0,8369406461715698)
[АА Зейналов, СС Велиев, ЕН Тагиева]
Исследования мустьерской пещерной стоянки Газма, отложения которой …
Исследования мустьерской пещерной стоянки Газма, отложения которой были исследованы палинологически и гранулометрически, показали, что человек в эпоху мустье на территории Азербайджана проживал не только в лесной зоне, но и в полосе аридных дубовых и можжевеловых редколесий. Тогда климат был хотя и аридным, но более влажным, чем сейчас. Установлено, что человек стал обживать пещеру Газма в период, когда началось увеличение влажности климата. Когда влажность стала уменьшаться, человек покинул пещеру.
Daha çox
-
4.
Nəcəf Ələsgər oğlu Müseyibli (Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu / Etnoarxeologiya)
ПОВОЛЖСКАЯ АРХЕОЛОГИЯ
(10194|0,8341063261032104)
[НАДЖАФ АЛЕСКЕР ОГЛУ МУСЕИБЛИ]
Нахчыванский край Азербайджана с древних времен входил …
Нахчыванский край Азербайджана с древних времен входил в ареал культур Ближнего Востока. Нахчыван граничит с одной стороны с бассейном озера Урмия, с другой-с Восточной Анатолией, и расположен вблизи Месопотамии. Культурные процессы, происходящие в этих регионах, напрямую охватили и территорию Нахчывана. Одним из богатых археологических памятников Нахчывана является комплекс Гямигая. Основные памятники Гямигая, расположенные в высокогорной зоне, в основном состоят из наскальных изображений-петроглифов эпохи бронзы раннего железа. Здесь на скалах высечены многочисленные изображения людей, хозяйственных и диких животных, древние транспортные средства-повозки, различные знаки. Некоторые изображения Гямигая находят близкие аналогии с рисунками на материалах Ближнего Востока. Кроме этого …
Daha çox
-
5.
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
EYNƏLQÜZAT MİYANƏCİNİN HƏYATI VƏ ZƏNGİN İRSİ/Aynalkudat Miyaneci’nin Hayatı ve Zengin Kültürel Mirası/Life and Rich Heritage Aynalkuzat Miyanedji
(9345|0,7018213272094727)
[Ülkər Məmmədova]
Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük …
Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük xidmətlər göstərmiş şəxsiyyətlərdən biri də Eynəlqüzat Miyanəcidir. Mənbələrdə hər zaman mütəfəkkir XII əsrin böyük filosofu, şairi və ədibi kimi xatırlanır. Onun yaradıcılığı fəlsəfi istiqamətdən daha çox tədqiq olunmuşdur. Lakin əsərlərinin dili, ifadə xüsusiyyətləri ədəbi cəhətdən araşdırmaq imkanı yaradır. Eynəlqüzat Miyanəcinin babası və atası dövrünün tanınmış şəxsiyyətləri sayılmışlar. Ümumiyyətlə, mənbələrdə mütəfəkkirin ailəsi, həyatı ilə bağlı məlumatlar azdır və bir-birlərini təkrarlayır. Lakin hər zaman orta əsr müəllifləri əsərlərində onlar haqqında yüksək fikirlər yazmışlar. Məqalədə Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı barədə məlumat verilmiş, onlardakı bədii xüsusiyyətlər daha geniş şərh olunmuşdur. Əqidəsi uğrunda öldürülmüş görkəmli şəxsiyyətin panteizm cərəyanının əsasını qoyması və sonrakı yüzilliklərdə yaşamış digər filosofların, İmadəddin Nəsiminin ondan təsirlənməsi bildirilmişdir. Burada əsas mənbə kimi alim “Qəribin şikayəti” əsərinə müraciət edilmişdir. Əsərdə dostluqla bağlı fikirlər Şihabəddin Yəhya Sührəvərdinin əsərilə müqayisə olunmuşdur. Əsərdə maraq yaradan mövzulardan biri Eynəlqüzat Miyanəcinin dini rəvayətə müraciətidir. Mütəfəkkir burada öz vəziyyətini Yusifin başına gələn əhvalatla müqayisə etmişdir. Müəllif ona istiqamətlənmiş ittihamların əsasında söylənilən üç məsələni deyil, cahillərin bacarıqlı insanlar qarşısında acizliyini göstərmişdir. Ümumiyyətlə, Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı XII əsrin elmi və ədəbi mühitinin qiymətli sərvətidir. Azərbaycan mədəniyyət tarixində onun öz yeri vardır. Azerbaycan’ın ünlü düşünürü Aynalkudat …
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
Klasik Azerbaycan Edebiyatında Yusuf’un Hikâyesi: Dinî ve Edebî Paralellikler(9344)
['Ülker Memmedova']
Dinî hikâyeler, Orta Çağ Doğu edebiyatında yaygın mevzulardandır. Klasik Azerbaycan edebiyatına bakıldığında özel ilgi uyandıran konulardan biri de Yakup Peygamber’in oğlu Yusuf’un hikâyesidir. Makalede Yusuf’un hikâyesi kutsal kitaplara ve edebi örneklere dayanarak mukayese edilmiştir. Burada Yusuf’un nitelikleriyle diğer kardeşlerden farklı olması, bu yüzden kardeşlerinde kıskançlık uyandırması, haset sebebinden onun kuyuya atılması ve tüccarlara köle olarak satılması, Yusuf’un sahibinin ilgisini kazanması ve sahibinin karısının kötü davranışı, Yusuf’un hapse atılması, onun rüya tabiri yeteneği ve hükümdarın rüyasını doğru tabir ettiği için hapisden çıkması, sarayda yüksek mevki kazanması, evlat acısı yüzünden Yakup’un gözlerinin kör olması gibi konular işlenmiştir. Makalede bu konu kutsal kitaplar ve edebi örneklerle paralel olarak incelenmiştir. Yusuf’un hikâyesi, Tevrat ve Kur’an-ı Kerim’den örnekler ve klasik Azerbaycan edebiyatının önde gelen temsilcileri olan Katran Tebrizi’nin (1012-1091), Aynalkudat Miyaneci’nin (1099-1131), Nizami Gencevi’nin (1141-1209), Hakani Şirvani’nin (1126-1199), Evhedi Maragai’nin (1274-1338) ve İmadeddin Nesimi’nin (1369-1417) eserleriyle karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmada amaç, Orta Çağ Azerbaycan edebiyatında Yusuf Peygamber’in hayat hikâyesi üzerinden dinî ve edebî bir paralellik kurmaktır.
-
1.
Lalə Tofiq qızı Həsənova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı)
Bioqrafik nəsrdə psixologizm
(7960|0,7201216220855713)
[Lala Hasanova]
Son yıllarda yaratılan biyografik eserler, Sovyet yıllarında …
Son yıllarda yaratılan biyografik eserler, Sovyet yıllarında sistem tarafından ezilen, kısıtlama ve zulüm atmosferinde yaşayan yaratıcı insanların kaderini yansıtıyor. Bu tür çalışmalarda anlatılan karakterin “başarı öyküsü” değil, karşılaştığı zorluklardır. Ana görüntünün hayatı tamamen tasvir edilmemiştir. Yazar, yaratıcı bir kişinin sistemle çarpışmasının en canlı şekilde yansıtıldığı bölümlere odaklanan "büyük" bir görüntü kullanır. Yazarlar, belirli gerçeklere ve olaylara atıfta bulunsalar da bu çalışmalar aynı zamanda Sovyet döneminin genel bir resmini de tasvir ediyor. Makalede estetik ve belgesel nitelikli nesir için seciyevi olan psikolojik tasvir vasıtaları ve özellikleri araştırılmış, Anar’ın “Hayatım Acıtır” ve “Kerem Gibi” adlı eserlerinde biyografik eserlere özgü, üçüncü şahıs tarafından yapılan tahkiye, yazarın düşüncesi ve olay örgüsünün kuruluşundaki ilişki tahlil edilmiştir.
Daha çox
-
2.
Toğrul Fərman oğlu Xəlilov (Naxçıvan Bölməsi / Antik və orta əsrlər arxeologiyası şöbəsi)
Nahçıvan’da Son Tunç-Erken Demir Çağının Boyasız Kil Kapları
(11223|0,712099552154541)
[NAHÇIVANDA SON TUNÇERKEN Demir, Tuğrul Halilov]
Makalede kil kaplar biçim ve özelliklerine göre …
Makalede kil kaplar biçim ve özelliklerine göre gruplandırılarak tiplere bölünmüştür. Bu kapların yapım teknolojisi, süsleme yöntemi ve diğer konular hakkında bilgi verilmiştir. Adı geçen höyüklerden ve mezarlardan bulunmuş çok sayıda kil kaplar kanıtlar ki, Son Tunç-Erken Demir çağında tarım ve hayvancılıkla uğraşan toplulukların ekonomik yaşamında kil kaplar önemli yer tutmuştur. Bu çağda Azerbaycan’ın diğer ilçeleri gibi Nahçıvan da önemli seramikçilik merkezi olmuştur. Seramik ürünleri boyutu, biçimi, üzerindeki desenleri, yapıldığı malzeme ve teknolojisine göre birbirinden ayrılır. Nahçıvan seramikçilerinin yapmış olduğu kil kaplar sofra veya mutfak seramiği olmak üzere iki gruba ayrılır. Bunların benzerleri Güney Kafkasya ve Ortadoğu’daki aynı çağın yapılarında, Urumiye Havzası ve Doğu Anadolu’nun arkeolojik malzemelerinde bulunmuştur.
Daha çox
-
3.
Lalə Tofiq qızı Həsənova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı)
KURGUSAL BELGESEL DÜZYAZIDA ÇAĞDAŞ SOSYO-POLİTİK OLAYLARIN TASVİRİ (AZERBAYCAN EDEBİYATI ÖRNEKLERİ TEMELİNDE)
(7958|0,711799144744873)
[Lala Hasanova]
1980'lerde başlayan bağımsızlık mücadelesinde, Azerbaycan aydınları, şairleri …
1980'lerde başlayan bağımsızlık mücadelesinde, Azerbaycan aydınları, şairleri ve yazarları halkla birlikte bu mücadelede ön saflardaydı. Bağımsızlık Dönemi’nde Azerbaycan edebiyatının ana konusu hâline gelen bu olaylar, modern şiire, gazeteciliğe, sanata ve düzyazı eserlerine yeterince yansımıştır. Bu konuyu elen alan yazarlar kurgusal ve belgesel düzyazı örneklerinde real kahramanların imajlarını gerçekliğe dayanarak yaratmışlardır. Makalede, Fikret Goca'nın "Kar, kanlı karanfiller" ve Halil Rza Ulutürk'ün "Lefortovo zindanında" adlı hikâyelerinde Ocak olaylarının tasviri ele alınmıştır. Bağımsız Azerbaycan'ın daha bir acısı Karabağ Savaşı’dır. Mustafa Çemenli’nin son yıllarda yazdığı ulusal kahramanlarımızdan bahseden "Fred Asif", “Mübariz” eserleri kahraman savaşçılar hakkında yazılmış biyografik eserlerdir. “Fred Asif” romanında, hayatının önemli bir parçası Karabağ Savaşı’na bağlı olan Azerbaycan’ın Ulusal Kahramanı Asif Meherremov'un yaşam öyküsü, eserin savaşı anlatan hattı ile paralel olarak sunulmuştur. Araştırmaya dayanarak "Fred Asif" eserinin belgesel biyografik roman, "Mubariz" eserinin ise sanatsal biyografi eser olduğu sonucuna varılmıştır.
Daha çox
-
4.
Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev (Naxçıvan Bölməsi / Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu)
Middle and late bronze age painted pottery culture in the Nakhichevan Region
(11174|0,7083112001419067)
[Oktay Belli, Veli Bahşaliyev]
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, daha …
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, daha önceki yıllarda olduğu gibi, 1999 yılında da bilim kurulu üyemiz Dr. Veli Bahşaliyev'in rehberliği altında gerçekleştirilmiştir. Onun rehberliği, yardımı ve uzmanlığı olmasaydı, Nahçıvan Bölgesi'nin kültür varlıklarını kısa sürede tanımaya ve sorunları çözmeye olanak bulamayacaktık. Bunun yanı sıra Nahçıvan Tarih Müzesi'nde bulunan boya bezemeli çanak çömleklerin tümü, Dr. Veli Bahşaliyev tarafından büyük bir başarıyla çizilmiştir. Bu yüzden değerli emeklerinden dolayı kendisine ne kadar teşekkür etsek azdır. Ayrıca Tarih Müzesi Müdürü sayın Nizami Rahimov ile Şahbuz Tarih Diyarşinaslık Müze Müdürü sayın Lale Bağırova, Azerbaycan Tarih Müze Müdürü sayın Prof. Dr. Naile Velihanlı ve Azerbaycan Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü Müdürü sayın Prof. Dr. Arif Abbasov, müzede bulunan çanak çömleklerin fotoğraflarının çekilmesi sırasında, bizlere elinden gelen yardım ve kolaylığı sağlamışlardır. Bu yüzden meslektaşımıza şükran borçluyuz.Avrasya Arkeoloji Projesi kapsamında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde sürdürdüğümüz yüzey araştırması, İstanbul Üniversitesi Araştırma Fonu'nun sağlamış olduğu maddi destekle gerçekleştirilmiştir (Proje No: UP-14/160399). Araştırma Fonu Uzmanlar Komitesi'ne sağlamış olduğu maddi destekten dolayı teşekkür etmeyi vazgeçilmez bir gönül borcu olarak saymaktayız. Eğer sayın Rektör Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu'nun kardeş Türk Cumhuriyetleri'ndeki bilimsel çalışmaları isteklendirmesi ve Araştırma Fonunun değerli maddi yardımı olmasaydı, oldukça zor koşullar altında yürütülen bu çalışma …
Daha çox
|
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
EYNƏLQÜZAT MİYANƏCİNİN HƏYATI VƏ ZƏNGİN İRSİ/Aynalkudat Miyaneci’nin Hayatı ve Zengin Kültürel Mirası/Life and Rich Heritage Aynalkuzat Miyanedji(9345)
['Ülkər Məmmədova']
Orta əsrlər müsəlman Şərqinin mədəni inkişafında böyük xidmətlər göstərmiş şəxsiyyətlərdən biri də Eynəlqüzat Miyanəcidir. Mənbələrdə hər zaman mütəfəkkir XII əsrin böyük filosofu, şairi və ədibi kimi xatırlanır. Onun yaradıcılığı fəlsəfi istiqamətdən daha çox tədqiq olunmuşdur. Lakin əsərlərinin dili, ifadə xüsusiyyətləri ədəbi cəhətdən araşdırmaq imkanı yaradır. Eynəlqüzat Miyanəcinin babası və atası dövrünün tanınmış şəxsiyyətləri sayılmışlar. Ümumiyyətlə, mənbələrdə mütəfəkkirin ailəsi, həyatı ilə bağlı məlumatlar azdır və bir-birlərini təkrarlayır. Lakin hər zaman orta əsr müəllifləri əsərlərində onlar haqqında yüksək fikirlər yazmışlar. Məqalədə Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı barədə məlumat verilmiş, onlardakı bədii xüsusiyyətlər daha geniş şərh olunmuşdur. Əqidəsi uğrunda öldürülmüş görkəmli şəxsiyyətin panteizm cərəyanının əsasını qoyması və sonrakı yüzilliklərdə yaşamış digər filosofların, İmadəddin Nəsiminin ondan təsirlənməsi bildirilmişdir. Burada əsas mənbə kimi alim “Qəribin şikayəti” əsərinə müraciət edilmişdir. Əsərdə dostluqla bağlı fikirlər Şihabəddin Yəhya Sührəvərdinin əsərilə müqayisə olunmuşdur. Əsərdə maraq yaradan mövzulardan biri Eynəlqüzat Miyanəcinin dini rəvayətə müraciətidir. Mütəfəkkir burada öz vəziyyətini Yusifin başına gələn əhvalatla müqayisə etmişdir. Müəllif ona istiqamətlənmiş ittihamların əsasında söylənilən üç məsələni deyil, cahillərin bacarıqlı insanlar qarşısında acizliyini göstərmişdir. Ümumiyyətlə, Eynəlqüzat Miyanəcinin yaradıcılığı XII əsrin elmi və ədəbi mühitinin qiymətli sərvətidir. Azərbaycan mədəniyyət tarixində onun öz yeri vardır. Azerbaycan’ın ünlü düşünürü Aynalkudat …
-
1.
Bəsirə Höccət qızı Əzizəliyeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Azərbaycan-Asiya ədəbi əlaqələr)
MİXAİL NUAYMNİN "ƏRQƏŞİN XATİRƏLƏRİ" ƏSƏRİNİN İDEYA XÜSUSİYYƏTLƏRİ
(7445|0,9007120132446289)
[Bəsirə Əzizəliyeva]
Məhşur ərəb yazıçısı Mixail Nuaymənin Ərqəşin xatirələri …
Məhşur ərəb yazıçısı Mixail Nuaymənin Ərqəşin xatirələri əsəri ideya-bədii xüsusiyyətləri, ədəbi-fəlsəfi fikirləri və ictimai xarakteri ilə ədibin yaradıcılığında özünəməxsus yer tutur. Povestdə sufizm fəlsəfi təlimi, xristianlıq dini, görkəmli rus yazıçısı L.N.Tolstoyun yaradıcılığı ilə səsləşən məqamlara təsadüf olunur. Mürəkkəb xarakteri və süjeti əsərin tədqiqatçılar tərəfindən Nuaymə yaradıcılığına məxsus orijinal və fərqli keyfiyyətlər baxımından dəyərləndirilməsinə səbəb olmuşdur. Geniş dünyagörüşü və zəngin qaynaqlara malik ərəb yazıçısının əsəri digər məşhur Mirdadın kitabı, Cibran Xəlil Cibran əsərləri ilə də ideya birliyinə malikdir. Əsərdə dünyanın faniliyi, ilahi eşq, fəqr məqamı, tənhalıq, tərkidünyalıq kimi ədəbi-fəlsəfi məsələlər Ərqaşın obrazı vasitəsilə ifadə olunmuşdur. Araşdırmada Ərqəşin xatirələri əsərində Mixail Nuaymənin təqdim etdiyi əsas fikirlər və əsərin ideya mənbələri öyrənilir.
Daha çox
-
2.
İlhamə Muxtar qızı Ağazadə (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Uşaq ədəbiyyatı)
Xanimana Əlibəylinin Dramlarinda Millî Ruhu Əhtiva Edən Poetik Nümunələr
(9352|0,8978089094161987)
[İlhama AGAZADE]
Həyatı, ətraf aləmi, dövrü, zamanı dramturgiyada əks …
Həyatı, ətraf aləmi, dövrü, zamanı dramturgiyada əks etdirmə digər janrlara nisbətən daha çətin və mürəkkəbdir. XX əsrin ortalarında Azərbaycan uşaq dramaturgiyasını və teatrını öz pyesləri ilə zənginləşdirən sənətkarlardan biri Xanımana Əlibəyli olmuşdur. Uşaq dramaturgiyasının dəyərli nümunələri sırasında olan bu pyeslər yеni nəslin tərbiyəsində əhəmiyyətli rоl оynаmışdır. Xanımana Əlibəylinin yaradıcılığı humanist ideyaları təbliğ edən fikirləri ilə seçilir. Şairə elə mövzular seçib ki, dövrdən asılı olmayaraq, əsərləri hər zaman müasir səslənir, aktuallığı ilə diqqət çəkir. Onun pyeslərinin əksəriyyəti alleqorik səpkidə qələmə alınıb, fikirlərini rəmzi adlar, eyhamlar vasitəsilə çatdırır. Tədqiqaçılar 1960-90-cı illər ədəbiyyatını səciyyələndirərkən bu dövrdə daha çox tarixi yaddaşın bərpası, milli-mənəvi dəyərlərə və kökə söykənən məqamların qabarıq nəzərə çarpasından bəhs açmışlar. Xanımana Əlibəylinin də dram əsərləri zamanın tələbini ehtiva etmə gücünə malik olmuşdur. Qarabağ problemi şairəni də olduqca narahat edirdi. Xanımana Əlibəyli çox böyük məharətlə bu hadisəni xatırlatmaqla uşаqlаrın təfəkkür tərzinin, mənəvi-əхlаqi tərbiyəsinin inkişаfınа, onlarda vətənpərvərlik duyğularının fоrmаlаşmаsınа çalışmışdır. Xanımananın dram yaradıcılığında folklordan istifadə geniş şəkildə özünü göstərir. Nağıllardan bəhrələnən sənətkar daha çox romantik ruhlu pyeslər yaratmağa üstünlük vermişdir. Onun pyesləri uşaq dramaturgiyasını yeni-yeni ideyalarla, obrazlarla zənginləşdirmiş, xüsusən də nаğıl mоtivləri əsаsındа qələmə аlınmış pyеsləri öz ətrаfınа çохsaylı охucu və tаmаşаçı yığа bilmişdir.
Daha çox
-
3.
Təranə Məhəmməd qızı Abdullayeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Erkən realizm və yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı)
Şah İsmayıl Xətayinin “Nəsihətnamə” Əsərinin Forma-Tematik Təsnifatı
(8832|0,8965671062469482)
[Terane Abdullayeva]
Klassik Şərq və Azərbaycan ədəbiyyatında hər hansı …
Klassik Şərq və Azərbaycan ədəbiyyatında hər hansı mövzuda öyüd, nəsihət vermək, insanlara, cəmiyyətə yol göstərmək məqsədilə yazılan əxlaqi-didaktik əsərlər nəsihətnamə adlanır. Belə əsərlərdən biri də Azərbaycanın görkəmli ictimai-siyasi və ədəbi şəxsiyyətlərindən olan Şah İsmayıl Xətayinin “Nəsihətnamə” məsnəvisidir. Əsər əsas etibarilə klassik üslub xüsusiyyətləri daşısa da, xalq ruhunun, xalq dil-şeir üslubunun bir çox cəhətlərini özündə ehtiva edir. “Nəsihətnamə”də vəhdəti-vücud fəlsəfəsi, təriqət əxlaqı ilə bağlı müxtəlif öyüdlər öz əksini tapır. Eyni zamanda Səfəvi hakimiyyətinin təbliği və buhakimiyyətin möhkəmlənməsinə xidmət göstərməsi əsərin ideya qayəsindən biri olmuşdur.Ümumiyyətlə, “Nəsihətnamə” məzmun, mövzu, janr, fəlsəfi mahiyyət, dil-üslub, sənətkarlıq baxımından, eləcə də dövrün tarixi-psixoloji vəziyyətinin, inanc sisteminin öyrənilməsi, həmçininədəbiyyatşünaslıq daxil olmaqla bir çox yöndən olduqca dəyərli əsərdir.
Daha çox
-
4.
Bəsirə Höccət qızı Əzizəliyeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Azərbaycan-Asiya ədəbi əlaqələr)
Müselman Şerqinde ilk dünyevi qız mektebinin yaradılmasının 110 illiyine hesr olunmuş Beynelxalq Elmi Simpoziumun MeRUZeLeRI
(7456|0,896473228931427)
[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi]
XX əsrin 60-cı illərinin sonlarından ölkəyə rəhbərlik …
XX əsrin 60-cı illərinin sonlarından ölkəyə rəhbərlik etməyə başlayan Heydər Əliyev qadın azadlığına, qadınların ictimai həyatın bütün sferalarında irəli çəkilməsinə xüsusi diqqət verib. Ali məktəb və texnikumlarda təhsil alan qadınların sayının artırılmasına və onların elmlə məşğul olmasının stimullaşdırılmasına diqqət yetirməyi Ulu Öndər vacib məsələ kimi qarşıya qoyurdu. Xalqımız müstəqillik əldə etdikdən sonra dövlət siyasəti qadınların cəmiyyətin ictimai-siyasi həyatın bütün sahələrində kişilərlə çiyin-çiyinə, bərabərhüquqlu fəal üzvləri kimi çalışmasına şərait yaradıb. Heydər Əliyevin müəllifliyi ilə qəbul olunan Ali Qanunda qadınların kişilərlə bərabərhüquqlu olması təsdiq edilib. Bununla demokratik cəmiyyət quruculuğunda qadınların iştirakının hüquqi bazası yaradılıb ki, bu da öz növbəsində ictimai-siyasi həyatımızın bütün sferalarında gender siyasətinin güclənməsi deməkdir. Bu gün Azərbaycanda qadın fəallığının geniş vüsət alması Heydər Əliyev siyasəti nəticəsində özünün yüksək mərhələsini yaşayır. Ulu öndərin və ümumən dövlətimizin qadınlarla bağlı yürütdüyü siyasət bu sahədə Azərbaycanı öncül dövlətlər sırasına gətirib.Ölkənin siyasi, sosial, iqtisadi və mədəni həyatında qadınların rolunu artırmaq məqsədilə Azərbaycan Respublikası 1995-ci il iyunun 30-da BMT-nin “Qadınlara münasibətdə ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv olunması” haqqında konvensiyasına qoşuldu. Konvensiyadan irəli gələn öhdəlikləri daha geniş miqyasda həyata keçirmək məqsədilə qadınlara münasibətdə dövlət siyasətinin əsaslarını əks etdirən Proqramda qadınların dövlət orqanlarının işində, ölkənin ictimai həyatında, sahibkarlıq sahələrindəki …
Daha çox
-
5.
Ülkər Zakir qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Ortaq başlanğıc və İntibah dövrü Azərbaycan Ədəbiyyatı)
Айналкузат аль-Мийанеджи аль-Хамадани, талантливый поэт и писатель средневекового Востока
(9343|0,7018213272094727)
[Улькер Закировна Мамедова]
Айналкузат Абулмаали Абдулла ибн Мухаммад аль-Мийанеджи аль-Хамадани …
Айналкузат Абулмаали Абдулла ибн Мухаммад аль-Мийанеджи аль-Хамадани (1099-1131) известная личность в истории средневековой науки и литературы. Он ученый родом из города Мийане, но родился и вырос в Хамадане, по этой причине его имя связано с обоими местами. В данной статье предоставляется краткая информация о его семье, образцы стихов его деда Али аль-Мийанеджи. Айналкузат аль-Мийанеджи более известен в истории как выдающийся философ. Однако художественные особенности его произведений создают возможность исследовать его труды в литературном направлении. В статье Айналкузат аль-Мийанеджи был исследован как выдающийся поэт и литератор своей эпохи, говорится о его трудах. В качестве основного источника исследуется произведение автора под названием «Жалоба чужестранца». Автором были изучены стихи и образцы проз разного содержания, особо были показаны привязанность к древним традициям. В исследовании автор обращается арабоязычным источникам, произведениям Ибн аль-Асира, ас-Самани, Якута аль-Хамави, Салаха ад-Дина ас-Сафади, Закария Казвини.
Daha çox
|
