Elmmetrik Profil

Profil

Mehman Həsənli

Əsas
Tam Adı
Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli
Elmi dərəcə
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
Elmi ad
Təvəllüd
1 Yanvar 1989
Ünvan
Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri
Telefon
  • (+994 12) 5370859
  • (+994 50) 2889914
Email
  • mehman.hesen@gmail.com
İş yeri
Müəssisə / Şöbə
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik
Vəzifə
Icraçı direktor
Əsas iş yeri
Bəli
İşləmə müddəti
1 Yanvar 2024 - H/h

Tarix Məqalə sayı İstinad sayı h index i10 index
1 Dekabr 2024 17 2 1 0
1 Noyabr 2024 17 2 1 0
1 Oktyabr 2024 17 2 1 0
1 Sentyabr 2024 16 0 0 0
1 Avqust 2024 16 0 0 0
1 İyul 2024 16 0 0 0
1 İyun 2024 10 0 0 0

Content for WOS.

Content for TUBITAK.
Elmi işlərin siyahısı
İşin adı Jurnalın adı, Nəşriyyat, cild, N Müəlliflər İstinad sayı Nəşr tarixi Abstrakt və oxşar məqalələr
Style mosaic of the modern Kazakh novel Universidad y Sociedad /Cild: 16 /N: 3 səh: 121-126 Mehman Aghasalim Hasanli 0 2024 This research aims to delve into the … This research aims to delve into the key components of the contemporary Kazakh novel style, focusing particularly on the literary output of Rollan Seisenbaev during the 1980s. It is important to emphasize that in the Kazakh novel of the 1980s, changes and transformations took place in both form and content components, and this process was directly linked to the social and political routes of the time. At this time Rollan Seisenbaev began to emerge as one of the leading exponents of the Kazakh novel. Taking as examples the works «The Throne of Satan» and «The Escape» written by Rollan Seisenbaev the article examines the stylistic characteristics of the novels, as well as the modus vivendi of the Kazakh novel of the 1980s. The study explores the human freedom stifled and troubled in the Soviet Union in the novel «The Throne of Satan» and the injustices and inequalities of governance in the early years of the … Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
12MOSAICO DE ESTILO DE LA NOVELA KAZAJA MODERNA Mehman Aghasalim Hasanli 0 2024 Esta investigación tiene como objetivo profundizar en … Esta investigación tiene como objetivo profundizar en los componentes clave del estilo novelístico kazajo contemporáneo, centrándose particularmente en la producción literaria de Rollan Seisenbaev durante la década de 1980. Es importante destacar que en la novela kazaja de los años 1980 se produjeron cambios y transformaciones tanto en la forma como en el contenido, y este proceso estuvo directamente vinculado a las rutas sociales y políticas de la época. En esta época Rollan Seisenbaev comenzó a perfilarse como uno de los principales exponentes de la novela kazaja. Tomando como ejemplo las obras «El trono de Satán» y «La fuga» escritas por Rollan Seisenbaev, en el artículo se examinan las características estilísticas de las novelas, así como el modus vivendi de la novela kazaja de los años 1980. El estudio explora la libertad humana sofocada y perturbada en la Unión Soviética en la novela … Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Functionality of mythical memory in Movlud Suleymanli’s novel «Nomad» Research Retrieval and Academic Letters /N: 5 Mehman Hasanli 0 2024 Any reality in life is experienced once, … Any reality in life is experienced once, an attempt to repeat it is nothing but imitation, and in itself such behavior has an archetypal and sacral function. The category of memory is aimed at restoring reality and, of course, cannot fully accomplish this function. National character has the process of transformation of the problem from any individual to society, nation and its archetype and transformation into sacred memory. The historical situation to a greater or lesser extent affects the functionalization of mythical memory in prose. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Türkiyə romanında kafkasayağı tendensiyalar (Bilgə Karasunun “Gecə” romanı əsasında) Müqayisəli Ədəbiyyatşünaslıq / Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Nizami Gencevi adına Edebiyat Enstititüsü /N: 2 səh: 20-25 Mehman Hasanli 0 2023 Zəngin inkişaf tarixinə malik olan Türkiyə romanı … Zəngin inkişaf tarixinə malik olan Türkiyə romanı 1980-ci illərdə transformasiya proseslərindən keçmiş, modernist keyfiyyətlər qazanaraq yeni forma və məzmun keyfiyyəti qazanmışdır. Həmin dövrdə baş verən ictimai-siyasi proseslərin fonunda ədəbiyyatda yadlaşma problemi özünü qabarıq göstərmişdir. Frans Kafkanın, əsasən, “Çevrilmə” romanındakı Qreqor Zamzanın təsiri ilə formalaşan və sonrakı ədəbiyyatda kafkaesk üslub kimi səciyyələndirən bu meyil Türkiyə modernist romanının da əsas ideya-üslub istiqaməti kimi qəbul edilmişdir. Bu meylin Türkiyə romanında ən böyük əksini Bilgə Karasunun “Gecə” romanında görmək mümkündür. “Gecə” romanı təhkiyə strukturu və ya müəllif tərəfindən bilərəkdən dağıdılan struktursuzluğu, ənənəvi romanlara xas səbəb-nəticə əlaqəsinin inkar edildiyi nəsr nümunəsidir. Tədqiqat işində Bilgə Karasunun “Gecə” romanında gecə anlayışının simvollaşaraq, ölümləri və ümumilikdə qanunsuzluqları əks etdirməsi araşdırılmışdır. Romanın strukturundakı müəllif tərəfindən bilərəkdən edilən qarışıqlığın mahiyyətindəki özünü axtarış, cəmiyyətdəki kimlik mübarizəsinin əksi məsələləri tədqiq edilmişdir. Romının sonuncu fəslində təqdim edilən ipuclarından məlum olur ki, təhkiyəçi-müəllifin xəstəxanada müalicə alan bir fərd olması fikri cəmiyyətdə əksliklərin, mənfiliklərin dərki üçün kafkasayağı maksimalist şərh xarakteri daşıyır. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Smaqul Elubayın “Ağ çadır” romanında kosmos-xaos əvəzlənməsi:(Cosmos-chaos replacement in Smagul Yelubay's novel “Ak boz uy”) Müqayisəli Ədəbiyyatşünaslıq/Comparative Literature /N: 1 Mehman Həsənli 0 2023 The 1980s are characterized as an important … The 1980s are characterized as an important period in terms of genre transformation in the history of Kazakh novels. The new historical situation brought about by the politics of reconstruction and the necessity of the collapse of the empire created serious grounds for entering a new stage of change in the literature, especially the novel. Smagul Elubay's novel “Ak Boz Uy” is one of the Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Türkiyə romanında kafkasayağı tendensiyalar (Bilgə Karasunun “Gecə” romanı əsasında):(Kafkaesque tendencies in Turkish novel (On the basis of the novel “Night” by Bilge Karasu)) Müqayisəli Ədəbiyyatşünaslıq/Comparative Literature /N: 2 Mehman Həsənli 0 2023 Turkish novel with a rich history of … Turkish novel with a rich history of development went through a process of transformation in 1980, gained a modernist quality and a new quality of form and content. The process of alienation in literature showed itself prominently during the social and political processes that took place in that period. This tendency that formed by the influence of the character Gregor Zamza in the novel “The Transformation” by Frans Kafka and characterized as Kafkaesque style in later literature was accepted as a main idea-style direction in Turkish modernist novel. In the novel “Night” by Bilge Karasu it is possible to see the great reflection of this tendency in Turkish novel. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Deconstruction in the novel “The Black Book” by Orhan Pamuk Philology and Art Studies /N: 2 Mehman Hasanli 0 2022 In the article is studied the novel … In the article is studied the novel “The Black Book” by Orhan Pamuk, one of the well-known novelists of modern Turkey in the world, its relation with various texts written before it and how they are located in the combination of the texts. Orhan Pamuk has successfully used the technique of deconstructing texts and adding them to a new text, presenting them in a plot in the novel “The Black Book”. The Eastern and Western sources have been presented to readers in a text form in the novel “The Black Book” in order to explain the realities of Turkey in 1980s. In the article symbolic aspects of the novel “The Black Book”, identity search that is characteristic feature of the period and the connection with different texts are researched. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
The problem of alienation in the Turkish novel of the 1980s (Based on the novels by Mehmet Eroglu) Müqayisəli Ədəbiyyatşünaslıq/Comparative Literature /N: 02 Mehman Hasanli 0 2022 A serious paradigmatic change occurred in the … A serious paradigmatic change occurred in the Turkish poetry of the 1980s, especially in the novel, and traditional features of the genre went through a process of transformation under the influence of social events. One of the famous authors of the new novel was Mehmet Eroglu. The novels by Mehmet Eroglu involved in the study such as “The Middle of Desolation”,“The Delayed Dead”,“The Walk Interrupted” and “The Man Who Forgot His Name” were based on the motifs of indifference to the person, alienation and loneliness. In the article have been studied the reflection of problem of alienation in the novels by Mehmet Eroglu. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
The conception of Khaosmos in the novel “Cassandra's Brand” by Chingiz Aitmatov Müqayisəli Ədəbiyyatşünaslıq/Comparative Literature /N: 01 Mehman Hasanli 0 2022 James Joys with his successful discover–the conception … James Joys with his successful discover–the conception of Khaosmos puts forward ideas about the existence of regulation in chaos, at the same time tendency to chaotic in space and possibility of interaction among them. This context reveals the essence of the novel “Cassandra's Brand” by Chingiz Aitmatov and clarifies the main points on its basis. In the novel “Cassandra's Brand” realizing the mission of the call and alert mission chaos and space and Good and Evil are described in the struggle. In the article parallel influence of mythological text related to Cassandra as an allusion to the processes happened in the XX century is involved in the study. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Chingiz Aitmatov’s novels in the context of intertextual connections Müqayisəli Ədəbiyyatşünaslıq/Comparative Literature /N: 01 Mehman Hasanli 0 2021 The theoretical ideas that the world is … The theoretical ideas that the world is an endless text (Jacques Derrida) and that all the emerging texts are in dialogue with those what were written before them (Michail Bakhtin) have brought some changes in the world prose technique since the second half of the last century. In modern and postmodern literature, it is common to transform existing texts into new ones. In the prose of Chingiz Aitmatov, great Kyrgyz poet, especially in novel creation, the principle of intertextual connections was used and mythical texts were presented in parallel with the events that happened in writer’s period. In the article participation of the principle of intertextual connections in the novels “The Days Lasts More Than a Hundred Years”,“Doomsday”,“Cassandra’s Stamp” and “Eternal Bride” by Chingiz Aitmatov as a defining feature of genre structure is studied. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Artistic expression of historical reality in the novel “Trace” by Abdurrahim Otkur Müqayisəli Ədəbiyyatşünaslıq/Comparative Literature /N: 02 Mehman Hasanli 0 2021 The development of novel in prose of … The development of novel in prose of the Turkish people that is considered a main genre of modern world literature dates back to the XX century. Depending on historical circumstances, emergence of the novel by separate Turkic nations and development process happened in a different way. The genre of novel in the literature of Uyghurs distinguished by their ancient and rich culture started to develop in 1970-1980s. Novels written by a prominent Uyghur thinker, writer and poet Abdurrahim Oturk are of the nature of Uyghur life’s chronicle in the XX century. His novel “Trace” is one of the best works dedicated to the history of national struggle by Uyghurs. In the article the reflection issues of historical events happened in Eastern Turkistan in 1911-1913s in the novel “Trace” by Abdurrahim Otkur has been involved in the study. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
A view to the Uzbek dramaturgy Müqayisəli Ədəbiyyatşünaslıq/Comparative Literature /N: 01 Mehman Hasanli 0 2020 One of the significant centres of Turkic … One of the significant centres of Turkic world in the early 20th century that got a wide scope in Uzbekistan was Jadidism movement. Mahmudkhoja Behbudi was one of the active representatives of this process. Mahmudkhoja Behbudi considered as a founder of Uzbek Jadidism and had great services in the development of press in his country. In the article social-cultural environment in Uzbekistan at the beginning of the 20th century has been studied. Idea-content features of the drama “Pederkush”(“Father Killer”) by Mahmudkhoja Behbudi which is the first Uzbek drama, has been researched. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
СТИЛИСТИЧЕСКИЙ КОНТЕКСТ В РОМАНЕ «И ДОЛЬШЕ ВЕКА ДЛИТСЯ ДЕНЬ»: ОТ БУРАННОГО К КОСМОСУ НАУКОВИЙ ВІСНИК МІЖНАРОДНОГО ГУМАНІТАРНОГО УНІВЕРСИТЕТУ səh: 82 ГА Мехман 0 2020 Після відвідування землянами планети Лісові Груди за … Після відвідування землянами планети Лісові Груди за допомогою космічної ракети планета Земля оточена магнітним кільцем. І це прояв манкуртизації з боку наддержав, які за поляризації з високорозвиненими і висококультурними мешканцями планети Лісові Груди прагнуть знищити людський чинник. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Çingiz Aytmatov fenomeni və Azərbaycan səh: 410 Mehman Hasanli 0 2020
Киргизское и азербайджанское село в период Второй мировой войны: от реальности к художественному вымыслу Науковий вісник Міжнародного гуманітарного університету. Серія: Філологія /N: 22 səh: 66-69 МА Гасанов 0 2016 Физические потери на фронте во время Второй … Физические потери на фронте во время Второй мировой войны, приведшие к морально-психологическим потрясениям в тылу, борьба крестьян с голодом, бедностью, тяжелые испытания, выпавшие на их долю,–всё это было отображено в творчестве выдающегося киргизского писателя, пришедшего в литературу в 50-е годы двадцатого столетия, Ч. Айтматова и в творчестве азербайджанского писателя И. Гусейнова, который в своих произведениях, а в целом–и в азербайджанской литературе, заложил основы психологизма личности. Рассказы указанных писателей «Материнское поле» и «Сaз» сформировали большой интерес читателей к реалиям в селах Азербайджана и Кыргызстана. Став частью своего народа, Толгонай в «Материнском поле» и Исфандияр в «Сазе» смогли сохранить высокие человеческие ценности даже в самых сложных ситуациях. В обоих произведениях главная цель писателей–представить человечность и доброту как наиболее важные ценности, присущие человеку, а также–выразить уверенность в существовании вечной жизни. Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Türkmən Yazıçısı Qılıç Quliyevin “Məhtimqulu” Romanında Məhtimqulu Fəraqinin Tarixi Obrazı Folklor Akademi Dergisi / Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yazarları Derneği /Cild: 7 /N: Özel səh: 24-29 Mehman Hasanli 0 0 1980-ci illər Sovetlər birliyinin tərkibində yaşayan türk … 1980-ci illər Sovetlər birliyinin tərkibində yaşayan türk xalqlarının həyatında ictimai-siyasi hadisələrin fonunda ciddi dəyişmə prosesləri müşahidə olunmaqdaydı. Böyük əraziləri, ayrı-ayrı dövlətlərinin əksəriyyətini zorla, işğal yoluyla tərkibinə qatan Sovet imperiyası dağılmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qalmışdır. Belə olduğu təqdirdə, imperiyanın tərkibində yaşayan türk xalqlarının həyatında, o cümlədən ədbiyyatlarında dəyişmə, yenilənmə prosesləri getməkdəydi. Yaranan yeni və qismən demokratik mühit ədəbiyyatda ilk növbədə milli məzmunun güclənməsinə şərait yaratmışdı. Türkmən ədəbiyyatında da bu dövrdə qeyd etdiyimiz demokratikləşmə proseslərinin ifadəsini görmək mümkündür. Müstəqillik öncəsində baş verən bu proseslərin nəticəsində Türkmən ədəbiyyatında tarixi şəxsiyyət məsələsi ön plana çıxmağa başlayır. 1980-ci illərdə Türkmənistanın müstəqillik ideyasını, milli düşüncəsini ədəbiyyatda ifadəsi baxımından klassik türkmən ədibləri, birlik uğrunda mübarizə aparmış tarixi qəhrəmanların obrazının yaradılması məsələsi aktuallıq qazanmağa başlamışdır. Gövşüd xan, Dövlətməmməd Azadi, Molla Nəfəs və türkmən ədəbiyyatının simvolu olan Məhtimqulu Fəraqi bu dövrdə türkmən nasirlərinin ən çox müraciət etdiyi ədəbi-tarixi şəxsiyyətlərdir. Tədqiqata cəlb etdiyimiz Qılıç Quliyevin “Məhtimqulu” romanında görkəmli türkmən şairi, türkmənlərin birliyi uğrunda həyatı boyu mübarizə aparmış Məhtimqulunun obrazı yaradılmışdır. Məhtimqulu Fəraqinin gənclik, yetkinlik dövründən başlayaraq qocalığına qədər həyatının əsas məqamlarının təsvir olunduğu “Məhtimqulu” romanını avtobioqrafik roman da adlandırmaq olar. Romanda … Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google)
Mövzuya dair məqalələr (Sİ)
AMEA üzrə məqalələr
Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)

Style mosaic of the modern Kazakh novel(8165)
['Mehman Aghasalim Hasanli']
This research aims to delve into the key components of the contemporary Kazakh novel style, focusing particularly on the literary output of Rollan Seisenbaev during the 1980s. It is important to emphasize that in the Kazakh novel of the 1980s, changes and transformations took place in both form and content components, and this process was directly linked to the social and political routes of the time. At this time Rollan Seisenbaev began to emerge as one of the leading exponents of the Kazakh novel. Taking as examples the works «The Throne of Satan» and «The Escape» written by Rollan Seisenbaev the article examines the stylistic characteristics of the novels, as well as the modus vivendi of the Kazakh novel of the 1980s. The study explores the human freedom stifled and troubled in the Soviet Union in the novel «The Throne of Satan» and the injustices and inequalities of governance in the early years of the …

  • 1. Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)
    12MOSAICO DE ESTILO DE LA NOVELA KAZAJA MODERNA (8166|0,7459255456924438)
    [Mehman Aghasalim Hasanli]
    Esta investigación tiene como objetivo profundizar en … Esta investigación tiene como objetivo profundizar en los componentes clave del estilo novelístico kazajo contemporáneo, centrándose particularmente en la producción literaria de Rollan Seisenbaev durante la década de 1980. Es importante destacar que en la novela kazaja de los años 1980 se produjeron cambios y transformaciones tanto en la forma como en el contenido, y este proceso estuvo directamente vinculado a las rutas sociales y políticas de la época. En esta época Rollan Seisenbaev comenzó a perfilarse como uno de los principales exponentes de la novela kazaja. Tomando como ejemplo las obras «El trono de Satán» y «La fuga» escritas por Rollan Seisenbaev, en el artículo se examinan las características estilísticas de las novelas, así como el modus vivendi de la novela kazaja de los años 1980. El estudio explora la libertad humana sofocada y perturbada en la Unión Soviética en la novela … Daha çox
Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)

12MOSAICO DE ESTILO DE LA NOVELA KAZAJA MODERNA(8166)
['Mehman Aghasalim Hasanli']
Esta investigación tiene como objetivo profundizar en los componentes clave del estilo novelístico kazajo contemporáneo, centrándose particularmente en la producción literaria de Rollan Seisenbaev durante la década de 1980. Es importante destacar que en la novela kazaja de los años 1980 se produjeron cambios y transformaciones tanto en la forma como en el contenido, y este proceso estuvo directamente vinculado a las rutas sociales y políticas de la época. En esta época Rollan Seisenbaev comenzó a perfilarse como uno de los principales exponentes de la novela kazaja. Tomando como ejemplo las obras «El trono de Satán» y «La fuga» escritas por Rollan Seisenbaev, en el artículo se examinan las características estilísticas de las novelas, así como el modus vivendi de la novela kazaja de los años 1980. El estudio explora la libertad humana sofocada y perturbada en la Unión Soviética en la novela …

  • 1. Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)
    Style mosaic of the modern Kazakh novel (8165|0,7459255456924438)
    [Mehman Aghasalim Hasanli]
    This research aims to delve into the … This research aims to delve into the key components of the contemporary Kazakh novel style, focusing particularly on the literary output of Rollan Seisenbaev during the 1980s. It is important to emphasize that in the Kazakh novel of the 1980s, changes and transformations took place in both form and content components, and this process was directly linked to the social and political routes of the time. At this time Rollan Seisenbaev began to emerge as one of the leading exponents of the Kazakh novel. Taking as examples the works «The Throne of Satan» and «The Escape» written by Rollan Seisenbaev the article examines the stylistic characteristics of the novels, as well as the modus vivendi of the Kazakh novel of the 1980s. The study explores the human freedom stifled and troubled in the Soviet Union in the novel «The Throne of Satan» and the injustices and inequalities of governance in the early years of the … Daha çox
Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)

Türkiyə romanında kafkasayağı tendensiyalar (Bilgə Karasunun “Gecə” romanı əsasında)(8168)
['Mehman Hasanli']
Zəngin inkişaf tarixinə malik olan Türkiyə romanı 1980-ci illərdə transformasiya proseslərindən keçmiş, modernist keyfiyyətlər qazanaraq yeni forma və məzmun keyfiyyəti qazanmışdır. Həmin dövrdə baş verən ictimai-siyasi proseslərin fonunda ədəbiyyatda yadlaşma problemi özünü qabarıq göstərmişdir. Frans Kafkanın, əsasən, “Çevrilmə” romanındakı Qreqor Zamzanın təsiri ilə formalaşan və sonrakı ədəbiyyatda kafkaesk üslub kimi səciyyələndirən bu meyil Türkiyə modernist romanının da əsas ideya-üslub istiqaməti kimi qəbul edilmişdir. Bu meylin Türkiyə romanında ən böyük əksini Bilgə Karasunun “Gecə” romanında görmək mümkündür. “Gecə” romanı təhkiyə strukturu və ya müəllif tərəfindən bilərəkdən dağıdılan struktursuzluğu, ənənəvi romanlara xas səbəb-nəticə əlaqəsinin inkar edildiyi nəsr nümunəsidir. Tədqiqat işində Bilgə Karasunun “Gecə” romanında gecə anlayışının simvollaşaraq, ölümləri və ümumilikdə qanunsuzluqları əks etdirməsi araşdırılmışdır. Romanın strukturundakı müəllif tərəfindən bilərəkdən edilən qarışıqlığın mahiyyətindəki özünü axtarış, cəmiyyətdəki kimlik mübarizəsinin əksi məsələləri tədqiq edilmişdir. Romının sonuncu fəslində təqdim edilən ipuclarından məlum olur ki, təhkiyəçi-müəllifin xəstəxanada müalicə alan bir fərd olması fikri cəmiyyətdə əksliklərin, mənfiliklərin dərki üçün kafkasayağı maksimalist şərh xarakteri daşıyır.

  • 1. Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)
    Türkmən Yazıçısı Qılıç Quliyevin “Məhtimqulu” Romanında Məhtimqulu Fəraqinin Tarixi Obrazı (8180|0,8851102590560913)
    [Mehman Hasanli]
    1980-ci illər Sovetlər birliyinin tərkibində yaşayan türk … 1980-ci illər Sovetlər birliyinin tərkibində yaşayan türk xalqlarının həyatında ictimai-siyasi hadisələrin fonunda ciddi dəyişmə prosesləri müşahidə olunmaqdaydı. Böyük əraziləri, ayrı-ayrı dövlətlərinin əksəriyyətini zorla, işğal yoluyla tərkibinə qatan Sovet imperiyası dağılmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qalmışdır. Belə olduğu təqdirdə, imperiyanın tərkibində yaşayan türk xalqlarının həyatında, o cümlədən ədbiyyatlarında dəyişmə, yenilənmə prosesləri getməkdəydi. Yaranan yeni və qismən demokratik mühit ədəbiyyatda ilk növbədə milli məzmunun güclənməsinə şərait yaratmışdı. Türkmən ədəbiyyatında da bu dövrdə qeyd etdiyimiz demokratikləşmə proseslərinin ifadəsini görmək mümkündür. Müstəqillik öncəsində baş verən bu proseslərin nəticəsində Türkmən ədəbiyyatında tarixi şəxsiyyət məsələsi ön plana çıxmağa başlayır. 1980-ci illərdə Türkmənistanın müstəqillik ideyasını, milli düşüncəsini ədəbiyyatda ifadəsi baxımından klassik türkmən ədibləri, birlik uğrunda mübarizə aparmış tarixi qəhrəmanların obrazının yaradılması məsələsi aktuallıq qazanmağa başlamışdır. Gövşüd xan, Dövlətməmməd Azadi, Molla Nəfəs və türkmən ədəbiyyatının simvolu olan Məhtimqulu Fəraqi bu dövrdə türkmən nasirlərinin ən çox müraciət etdiyi ədəbi-tarixi şəxsiyyətlərdir. Tədqiqata cəlb etdiyimiz Qılıç Quliyevin “Məhtimqulu” romanında görkəmli türkmən şairi, türkmənlərin birliyi uğrunda həyatı boyu mübarizə aparmış Məhtimqulunun obrazı yaradılmışdır. Məhtimqulu Fəraqinin gənclik, yetkinlik dövründən başlayaraq qocalığına qədər həyatının əsas məqamlarının təsvir olunduğu “Məhtimqulu” romanını avtobioqrafik roman da adlandırmaq olar. Romanda … Daha çox

  • 2. Nizami Tağı oğlu Məmmədov (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Türk xalqları ədəbiyyatı)
    Etnos və epos: keçmişdən bugünə (8281|0,8747950792312622)
    [Nizami Tağısoy]
    Nizami Tağısoyun oxuculara təqdim etdiyi bu kitabda … Nizami Tağısoyun oxuculara təqdim etdiyi bu kitabda qədim Şərq etnoslarının (hettlər, hindlilər, xəzərlər və b.) tarixi, mifləri və əfsanələrindən tutmuş türk xalqlarının epik abidələri, şifahi söz sənəti, dini baxışları, ritual sistemi, mərasimləri, adət və ənənələri, etnik-milli düşüncə tərzi, etnos və dil problemləri, çağdaş türk xalqları ədəbiyyatı (Çingiz Aytmatov, Tulepbergen Kaipbergenov, Qavriil Qaydarji, Harid Fədai), müasir Azərbaycan nəsrinin aparıcı nümayəndələrinin (Mir Cəlal, Anar, Elçin, A. Rəhimov, K. Abdulla, E. Hüseynbəyli) ədəbi-bədii və fəlsəfi-estetik konsepsiyasının başlıca xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirmə meylləri əksini tapmışdır. Kitab etnoqraflar, eposşünaslar, müqayisəli ədəbiyyatşünaslıq və dilşünaslıq problemləri ilə məşğul olan mütəxəssislər və geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulmuşdur. p 026 4603000000 Daha çox

  • 3. Ramilə Bəhlul qızı Dadaşova (Qafqazşünaslıq İnstitutu / AMEA Qafqazşünaslıq İnstitutu)
    Heydər Əliyevin Azərbaycanın Türkiyə İlə Münasibətlərinin İnkişafına Baxışları (10630|0,8722590804100037)
    [Ramile Dadashova]
    Eyni dilə, dinə, oxşar adət və ənənələrə … Eyni dilə, dinə, oxşar adət və ənənələrə malik Azərbaycan və Türkiyə arasında əlaqələrin böyük tarixi vardır. Ümummilli lider Heydər Əliyev Sovet İttifaqının dağılmasından sonra türk dövlətlərinə sahib çıxaraq onların inkişaf etdirilməsi üçün Türkiyənin üzərinə düşən vəzifələr haqqında Qazi Mustafa Kamal Atatürkün vəsiyyətinin yerinə yetirilməsi zamanının gəldiyini, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında iqtisadi, ticarət, elm, mədəniyyət, təhsil sahəsində, bütün başqa sahələrdə əlaqələrin başqa dövlətlərlə olan əlaqələrdən dostluq, qardaşlıq əlaqələri kimi fərqlənəcəyini bildirirdi. Heydər Əliyev beynəlxalq təşkilatlarla, böyük dövlətlərlə əlaqələrdə Türkiyənin dünyadakı nüfuzundan və təsirindən istifadə edərək Azərbaycana kömək edəcəyinə inanırdı. Xüsusən də türkdilli, türk mənşəli respublikaların ümumi toplantısı olan Türk Dövlətləri Başçılarının zirvə toplantılarına önəm verirdi. Belə görüşlərin keçirilməsinin türk dövlətlərinin bir-biri ilə daha sıx əlaqələr yaratmasına müsbət təsiri olduğunu vurğulayırdı. Heydər Əliyev xaricdə olan azərbaycanlıların diasporasının inkişafına, xaricdə təhsil alan tələbələrə, professor və müəllimlər arasında əlaqələrin inkişafına çox ümid bəsləyirdi. Həm iqtisadi nöqteyi-nəzərdən, həm də qardaşlığımızın möhkəmləndirilməsi nöqteyi-nəzərindən Türkiyə ilə iqtisadi əlaqələrin inkişafına üstünlük verirdi. Daha çox

  • 4. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı)
    16. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU ÇEVRİMİÇİ KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ (8731|0,8542488217353821)
    [Ahmet AYTAÇ, Öğr Gör Kadir ERTÜRK]
    Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) … Məqalədə Şirvanın (müasir Azərbaycan Respublikasının şimal-şərq hissəsi) orta əsr abidələrində son 20 ildə aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrindən bəhs edilir. Bakı, Şamaxı, Qəbələ, Şabran, İsmayıllı, Quba, Qusar və Xaçmazın tarixi abidələrində, Bəndovan şəhərciyində, Gülüstan qalası və Buğurt istehkamlarında son illər aparılmış yeni arxeoloji tədqiqatların əsas nəticələri təqdim olunur. Aşkar edilmiş artefaktlar bu bölgədəki arxeoloji abidələrin tədqiqində xronoloji ardıcıllığı dəqiqləşdirməyə və Şirvanın orta əsr abidələrinin əhatə dairəsini müəyyən etməyə imkan verir. Abidələrin hərtərəfli kəşfiyyatı və konservasiyası, quruda və su altında qalan abidələrin yerinin müəyyən edilməsi sahəsində əldə olunan məlumatlar nəzərdən keçirilir. Tədqiq edilmiş və tədqiq olunmamış abidələrin ayrı-ayrı qrupları haqqında mövcud məlumatları tamamlayan yeni arxeoloji tədqiqatların əsas istiqamətləri xarakterizə olunur. Məqalədə Şirvanın orta əsr arxeoloji abidələrində yeni tədqiqatların aparılması, həm də müasir dövrdə Azərbaycanda tarixi mədəni irsin qorunması, mühafizəsi, bərpası, konservasiyası və geniş təbliği sahəsində aparılan kompleks tədbirlərlə əlaqəli şəkildə göstərilir. Daha çox

  • 5. Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)
    Türkiyə romanında kafkasayağı tendensiyalar (Bilgə Karasunun “Gecə” romanı əsasında):(Kafkaesque tendencies in Turkish novel (On the basis of the novel “Night” by Bilge Karasu)) (8170|0,8483694791793823)
    [Mehman Həsənli]
    Turkish novel with a rich history of … Turkish novel with a rich history of development went through a process of transformation in 1980, gained a modernist quality and a new quality of form and content. The process of alienation in literature showed itself prominently during the social and political processes that took place in that period. This tendency that formed by the influence of the character Gregor Zamza in the novel “The Transformation” by Frans Kafka and characterized as Kafkaesque style in later literature was accepted as a main idea-style direction in Turkish modernist novel. In the novel “Night” by Bilge Karasu it is possible to see the great reflection of this tendency in Turkish novel. Daha çox
Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)

Türkiyə romanında kafkasayağı tendensiyalar (Bilgə Karasunun “Gecə” romanı əsasında):(Kafkaesque tendencies in Turkish novel (On the basis of the novel “Night” by Bilge Karasu))(8170)
['Mehman Həsənli']
Turkish novel with a rich history of development went through a process of transformation in 1980, gained a modernist quality and a new quality of form and content. The process of alienation in literature showed itself prominently during the social and political processes that took place in that period. This tendency that formed by the influence of the character Gregor Zamza in the novel “The Transformation” by Frans Kafka and characterized as Kafkaesque style in later literature was accepted as a main idea-style direction in Turkish modernist novel. In the novel “Night” by Bilge Karasu it is possible to see the great reflection of this tendency in Turkish novel.

  • 1. Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)
    Türkiyə romanında kafkasayağı tendensiyalar (Bilgə Karasunun “Gecə” romanı əsasında) (8168|0,8483694791793823)
    [Mehman Hasanli]
    Zəngin inkişaf tarixinə malik olan Türkiyə romanı … Zəngin inkişaf tarixinə malik olan Türkiyə romanı 1980-ci illərdə transformasiya proseslərindən keçmiş, modernist keyfiyyətlər qazanaraq yeni forma və məzmun keyfiyyəti qazanmışdır. Həmin dövrdə baş verən ictimai-siyasi proseslərin fonunda ədəbiyyatda yadlaşma problemi özünü qabarıq göstərmişdir. Frans Kafkanın, əsasən, “Çevrilmə” romanındakı Qreqor Zamzanın təsiri ilə formalaşan və sonrakı ədəbiyyatda kafkaesk üslub kimi səciyyələndirən bu meyil Türkiyə modernist romanının da əsas ideya-üslub istiqaməti kimi qəbul edilmişdir. Bu meylin Türkiyə romanında ən böyük əksini Bilgə Karasunun “Gecə” romanında görmək mümkündür. “Gecə” romanı təhkiyə strukturu və ya müəllif tərəfindən bilərəkdən dağıdılan struktursuzluğu, ənənəvi romanlara xas səbəb-nəticə əlaqəsinin inkar edildiyi nəsr nümunəsidir. Tədqiqat işində Bilgə Karasunun “Gecə” romanında gecə anlayışının simvollaşaraq, ölümləri və ümumilikdə qanunsuzluqları əks etdirməsi araşdırılmışdır. Romanın strukturundakı müəllif tərəfindən bilərəkdən edilən qarışıqlığın mahiyyətindəki özünü axtarış, cəmiyyətdəki kimlik mübarizəsinin əksi məsələləri tədqiq edilmişdir. Romının sonuncu fəslində təqdim edilən ipuclarından məlum olur ki, təhkiyəçi-müəllifin xəstəxanada müalicə alan bir fərd olması fikri cəmiyyətdə əksliklərin, mənfiliklərin dərki üçün kafkasayağı maksimalist şərh xarakteri daşıyır. Daha çox
Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)

СТИЛИСТИЧЕСКИЙ КОНТЕКСТ В РОМАНЕ «И ДОЛЬШЕ ВЕКА ДЛИТСЯ ДЕНЬ»: ОТ БУРАННОГО К КОСМОСУ(8177)
['ГА Мехман']
Після відвідування землянами планети Лісові Груди за допомогою космічної ракети планета Земля оточена магнітним кільцем. І це прояв манкуртизації з боку наддержав, які за поляризації з високорозвиненими і висококультурними мешканцями планети Лісові Груди прагнуть знищити людський чинник.

  • 1. Ramilə Bəhlul qızı Dadaşova (Qafqazşünaslıq İnstitutu / AMEA Qafqazşünaslıq İnstitutu)
    Значение ООН в регулировании международных отношений и предложения об ее реформе (10628|0,8809220790863037)
    [РБ Дадашова]
    ООН відіграє важливу роль з регулювання міжнародних … ООН відіграє важливу роль з регулювання міжнародних відносин. Але необхідна реформа ООН. Між Радою Безпеки та Генеральної Асамблеї повинен бути консенсус. Ліквідація права вето–гарантія для запобігання геополітичних інтересів постійних членів Ради Безпеки. Проблеми, які обговорюються в інших органах, повинні бути обговорювати ще у Генеральній Асамблеї і рішення повинні бути ратифіковані ще 3/2 голосів. Daha çox

  • 2. Salidə Şəmməd qızı Şərifova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı)
    Жанр жіночого роману як один із видів роману масової літератури (8498|0,8586965203285217)
    [КВ Сігова]
    Стаття присвячена жанру роман як один із … Стаття присвячена жанру роман як один із видів масової літератури. Обґрунтовані основні положення жанру роман та жіночий роман та виявлені характерні дефініції, які трактують жанр роман з різних позицій. Виявлені основні аспекти стосовно трактування поняття роману з позиції постмодернізму. Охарактеризовані особливості роману на межі двох століть. Розглянуто роман як картина світу, а також як казка для жінок, що гендерно детермінована, тобто вивчая роман з позиції гендера, вивчається жіноча картина світу, яка на сам перед пов’язана з письменником та аудиторією на котру вона спрямована. Daha çox

  • 3. Leyla Yaşar qızı Pirimova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Azərbaycan-Asiya ədəbi əlaqələr)
    МУЛЬТИКУЛЬТУРАЛИЗМ-СОСТАВНАа ЧАСТЬ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ПОЛИТИКИ АЗЕРБАЙДЖАНА (7983|0,8487941026687622)
    [Гейдар Алиев]
    В современном мире Азербайджан считается одним из … В современном мире Азербайджан считается одним из основных центров мультикультурализма. Основным и определяющим показателем этого является гармоничное и правомерное регулирование в стране религиозного, этнического и культурного разнообразия, основу которого заложил Общенациональный лидер азербайджанского народа Гейдар Алиевич Алиев, посвятивший всю свою политическую деятельность увековечению этого достояния. Он говорил:«Многонациональный состав населения Азербайджана–наше достояние»[1]. Многокультурность, этнокультурное многообразие в обществе-характерные черты такого феномена как азербайджанский мультикультурализм. Характеризуя процесс дифференциации, роста многообразия в обществе, он свидетельствует о его развитии. Однако, характеризуя многокультурность, этнокультурную неоднородность общества, мультикультурализм в то же время выступает как политика, регулирующая это многообразие.«Основное отличие мультикультурализма, как и его основное превосходство в сравнении с другими, ставящими цель регулирования этнокультурного многообразия в обществе, моделями политики (ассимиляции, изоляции) заключается в том, что он устремлен на сохранение и развитие этнического, расового, религиозного и культурного многообразия в обществе. Благодаря этому своему превосходству, политика мультикультурализма, с одной стороны, препятствует, в отличие от политики ассимиляции, ликвидации этнокультурных ценностей национальных меньшинств, с другой–создает … Daha çox

  • 4. Zakirə İmamverdi qızı Əliyeva (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Elektron xidmətlər)
    Взаємини культур Сходу та заходу, культур Азербайджана та України (9185|0,8485627174377441)
    [ЗК Алієва]
    У статті простежується динаміка взаємин і рецепції … У статті простежується динаміка взаємин і рецепції культур Сходу та Заходу, Азербайджану та України. На матеріалі української та азербайджанської літератури зроблена спроба опису різних етапів взаємин рубежу ХІХ ХХІ ст. знаходили своє естетичне відображення в літературі, об'єктивно і суб'єктивно мотивовані явища національної, мовної і культурної комунікації. Daha çox
Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)

Киргизское и азербайджанское село в период Второй мировой войны: от реальности к художественному вымыслу(8179)
['МА Гасанов']
Физические потери на фронте во время Второй мировой войны, приведшие к морально-психологическим потрясениям в тылу, борьба крестьян с голодом, бедностью, тяжелые испытания, выпавшие на их долю,–всё это было отображено в творчестве выдающегося киргизского писателя, пришедшего в литературу в 50-е годы двадцатого столетия, Ч. Айтматова и в творчестве азербайджанского писателя И. Гусейнова, который в своих произведениях, а в целом–и в азербайджанской литературе, заложил основы психологизма личности. Рассказы указанных писателей «Материнское поле» и «Сaз» сформировали большой интерес читателей к реалиям в селах Азербайджана и Кыргызстана. Став частью своего народа, Толгонай в «Материнском поле» и Исфандияр в «Сазе» смогли сохранить высокие человеческие ценности даже в самых сложных ситуациях. В обоих произведениях главная цель писателей–представить человечность и доброту как наиболее важные ценности, присущие человеку, а также–выразить уверенность в существовании вечной жизни.

  • 1. Fəridə Əhəd qızı Əzizova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı)
    O СОБСТВЕННЫХ И ПРИВНЕСЕННЫХ ТРАДИЦИЯХ ДЖАХИЛИЙСКОЙ ПОЭЗИИ (7821|0,8579463958740234)
    [Фарида Ахадовна АЗИЗОВА]
    Арабы, территория проживания которых расположена в центре … Арабы, территория проживания которых расположена в центре цивилизованного мира, во все времена умели наладить тесные отношения с соседними государствами: Древним Египтом, Вавилоном, страной Хеттов, Палестиной, будучи в контакте с ними в том или ином качестве-и как прекрасные мореплаватели, и как снискавшие известность купцы, и как храбрые воины-союзники или наемники враждующих друг с другом могущественных держав. Связи возникали как в результате военных столкновений или завоеваний, так и в ходе мирных сношений, не говоря уже о караванных и морских путях. Важнейшие вехи истории человечества запечатлевались в историко-культурном развитии арабского мира. Соприкасаясь чуть ли не со всеми цивилизациями Двуречья, культура арабов вбирала в себя из них все лучшее, что было созвучно ей. Арабы не только сами … Daha çox

  • 2. Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev (Naxçıvan Bölməsi / Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu)
    Новые материалы неолита и энеолита из Нахчывана (11176|0,8545612096786499)
    [ВБ Бахшалиев]
    Исследование неолитических памятников Нахчывана началось в 50-х … Исследование неолитических памятников Нахчывана началось в 50-х годах XX столетия. Однако, до последнего времени поселение Кюльтепе I являлось единственным памятником этого периода на территории Нахчывана. Материалы нижних неолитических горизонтов поселения Кюльтепе I мало опубликованы. Исследованиями 2013 года на памятниках в окрестностях поселения Кюльтепе I были найдены новые материалы эпох неолита и энеолита. На одном из них, поселении Шорсу, был заложен раскоп, где были выявлены в плане четырехугольные помещения, орудия из камня и керамические изделия. Керамика поселения Шорсу перекликается с аналогичными материалами памятников эпохи позднего неолита Кавказа, в том числе и Азербайджана. Большинство керамических изделий поселения Шорсу находит аналогии в материалах позднего неолита … Daha çox

  • 3. Vahid Allahverdi oğlu Ömərov (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Şimali Qafqaz şöbəsi)
    Политика США в Грузии (11136|0,8498345613479614)
    [Вахид Аллахверди оглы Омаров]
    В данной статье автор рассматривает американо-грузинские взаимоотношения … В данной статье автор рассматривает американо-грузинские взаимоотношения и их отражение в социальных медиа. В ходе исследования было выявлено, что изменения, произошедших в конце ХХ века, способствовали тому, что США стали мировым лидером. Одним из основных направлений внешней политики США является дальнейшее укрепление своих позиций на Кавказе. Ввиду этого особую актуальность приобретает изучение интересов США в Грузии. Столкновение геополитических интересов США в Грузии с некоторыми государствами региона, смена власти в США, необходимость изучения приоритетов внешней политики новой администрации, расположение Грузии на стыке геополитических интересов различных могущественных государств в качестве опорной базы на постсоветском пространстве, ее геополитическое, геоэкономическое значение … Daha çox

  • 4. Vahid Allahverdi oğlu Ömərov (Qafqazşünaslıq İnstitutu / Şimali Qafqaz şöbəsi)
    Армянские притязания на Тбилиси (11143|0,8466266989707947)
    [Вахид ОМАРОВ]
    На вопрос, почему большинство городских голов Тбилиси … На вопрос, почему большинство городских голов Тбилиси были армяне, Л. Тактакашвили отвечает так:«Пусть этот факт никого не удивляет. В то время большинство населения Тбилиси составляли армяне. Торговля находилась в их руках, им принадлежали городские земли. Все дома, построенные на этой земле, принадлежали армянам. В те времена среди должностных лиц и мелких торговцев лишь изредка можно было встретить мегрелов и имеретинцев, основная часть торговли была сосредоточена в руках армян»(4). Daha çox

  • 5. Bahar Hüseynəli qızı Məmmədova (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəiyyatı)
    ИСТОРИЧЕСКИЕ ПОЭМЫ ПЕРИОДА НЕЗАВИСИМОСТИ АЗЕРБАЙДЖАНА (7410|0,7026399374008179)
    [БГ Мамедова]
    В статье анализируются стихи популярных азербайджанских поэтов … В статье анализируются стихи популярных азербайджанских поэтов Сабира Рустамханлы и Нурангиз Гюн, которые занимают особое место в современной азербайджанской литературе. Стихотворение Сабира Рустамханлы “Встреча с Орханом” отражает исторический период становления тюркского этноса. В произведении были изложены в художественной прозе исторические факты о героических страницах становления великого тюркского мира, их генеалогия, корни, исторические реалии тюркизма. Произведение “Светлячок” посвящено Махмудали Чираганлы из Южного Азербайджана, его борьбе с бесправием и социальной несправедливостью. Стихи Нурангиз Гюн показывают ход войны и ее влияние на жизнь человека. В статье также проявляется отношение к исследованиям ученых, определивших свои взгляды на эти работы. Анализ указанных произведений позволяет сделать вывод о том, что азербайджанские писатели и поэты всегда стремились воплотить в своем творчестве основные потребности людей в художественном слове. В период становления независимости на первй план выступили вопросы целостности родной жемли и проблема независимости. Daha çox

  • 6. Kamil Fikrət oğlu Adışirinov (Şəki Regional Elmi Mərkəzi / Ədabi-mədəni mühit, folklor və etnoqrafiya)
    ДРАМАТУРГИЯ И САТИРИЧЕСКАЯ ПРОЗА ЛЮТФАЛИ ГАСАНОВА (11448|0,710668683052063)
    [Камил Фикрет Адиширинов]
    В статье исследуется драматическое и прозаическое творчество … В статье исследуется драматическое и прозаическое творчество Лютфали Гасанова, жившего и творившего в 40-70-е гг. ХХ в. в литературной среде Шеки и долгие годы возглавившего литературный кружок «Сабухи». Очевидна идейная актуальность пьес драматурга «Человек без опоры», «На братской земле», «Смерть за смерть», «Главврач», «Гюнешь», а также его рассказов «Беспокойный человек», «Заместитель директора», «Просьба», «Сыновняя любовь», «Зарринтадж» и др. Такие качества писателя как патриотизм, человеколюбие, гуманизм, душевная чистота, честность, правдивость, ненависть к войне привлекают читателя. Выдающийся представитель азербайджанской и мировой поэзии, близкий друг писателя, Бахтияр Вагабзаде высоко оценивал произведения Л. Гасанова с точки зрения художественной особенности, идейной и композиционной целостности. Daha çox
Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)

Türkmən Yazıçısı Qılıç Quliyevin “Məhtimqulu” Romanında Məhtimqulu Fəraqinin Tarixi Obrazı(8180)
['Mehman Hasanli']
1980-ci illər Sovetlər birliyinin tərkibində yaşayan türk xalqlarının həyatında ictimai-siyasi hadisələrin fonunda ciddi dəyişmə prosesləri müşahidə olunmaqdaydı. Böyük əraziləri, ayrı-ayrı dövlətlərinin əksəriyyətini zorla, işğal yoluyla tərkibinə qatan Sovet imperiyası dağılmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qalmışdır. Belə olduğu təqdirdə, imperiyanın tərkibində yaşayan türk xalqlarının həyatında, o cümlədən ədbiyyatlarında dəyişmə, yenilənmə prosesləri getməkdəydi. Yaranan yeni və qismən demokratik mühit ədəbiyyatda ilk növbədə milli məzmunun güclənməsinə şərait yaratmışdı. Türkmən ədəbiyyatında da bu dövrdə qeyd etdiyimiz demokratikləşmə proseslərinin ifadəsini görmək mümkündür. Müstəqillik öncəsində baş verən bu proseslərin nəticəsində Türkmən ədəbiyyatında tarixi şəxsiyyət məsələsi ön plana çıxmağa başlayır. 1980-ci illərdə Türkmənistanın müstəqillik ideyasını, milli düşüncəsini ədəbiyyatda ifadəsi baxımından klassik türkmən ədibləri, birlik uğrunda mübarizə aparmış tarixi qəhrəmanların obrazının yaradılması məsələsi aktuallıq qazanmağa başlamışdır. Gövşüd xan, Dövlətməmməd Azadi, Molla Nəfəs və türkmən ədəbiyyatının simvolu olan Məhtimqulu Fəraqi bu dövrdə türkmən nasirlərinin ən çox müraciət etdiyi ədəbi-tarixi şəxsiyyətlərdir. Tədqiqata cəlb etdiyimiz Qılıç Quliyevin “Məhtimqulu” romanında görkəmli türkmən şairi, türkmənlərin birliyi uğrunda həyatı boyu mübarizə aparmış Məhtimqulunun obrazı yaradılmışdır. Məhtimqulu Fəraqinin gənclik, yetkinlik dövründən başlayaraq qocalığına qədər həyatının əsas məqamlarının təsvir olunduğu “Məhtimqulu” romanını avtobioqrafik roman da adlandırmaq olar. Romanda …

  • 1. Mehman Ağasəlim oğlu Həsənli (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Rəhbərlik)
    Türkiyə romanında kafkasayağı tendensiyalar (Bilgə Karasunun “Gecə” romanı əsasında) (8168|0,8851102590560913)
    [Mehman Hasanli]
    Zəngin inkişaf tarixinə malik olan Türkiyə romanı … Zəngin inkişaf tarixinə malik olan Türkiyə romanı 1980-ci illərdə transformasiya proseslərindən keçmiş, modernist keyfiyyətlər qazanaraq yeni forma və məzmun keyfiyyəti qazanmışdır. Həmin dövrdə baş verən ictimai-siyasi proseslərin fonunda ədəbiyyatda yadlaşma problemi özünü qabarıq göstərmişdir. Frans Kafkanın, əsasən, “Çevrilmə” romanındakı Qreqor Zamzanın təsiri ilə formalaşan və sonrakı ədəbiyyatda kafkaesk üslub kimi səciyyələndirən bu meyil Türkiyə modernist romanının da əsas ideya-üslub istiqaməti kimi qəbul edilmişdir. Bu meylin Türkiyə romanında ən böyük əksini Bilgə Karasunun “Gecə” romanında görmək mümkündür. “Gecə” romanı təhkiyə strukturu və ya müəllif tərəfindən bilərəkdən dağıdılan struktursuzluğu, ənənəvi romanlara xas səbəb-nəticə əlaqəsinin inkar edildiyi nəsr nümunəsidir. Tədqiqat işində Bilgə Karasunun “Gecə” romanında gecə anlayışının simvollaşaraq, ölümləri və ümumilikdə qanunsuzluqları əks etdirməsi araşdırılmışdır. Romanın strukturundakı müəllif tərəfindən bilərəkdən edilən qarışıqlığın mahiyyətindəki özünü axtarış, cəmiyyətdəki kimlik mübarizəsinin əksi məsələləri tədqiq edilmişdir. Romının sonuncu fəslində təqdim edilən ipuclarından məlum olur ki, təhkiyəçi-müəllifin xəstəxanada müalicə alan bir fərd olması fikri cəmiyyətdə əksliklərin, mənfiliklərin dərki üçün kafkasayağı maksimalist şərh xarakteri daşıyır. Daha çox

  • 2. Xuraman Hümmətova Bəhmən qızı (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Türk xalqları ədəbiyyatı)
    Hacı Bayram Vəli Şeirlərində Özünüdərkin Struktur Troyektoriyası (9132|0,8730667233467102)
    [Xuraman Hummatova]
    XIV əsr Türk təsəvvuf şeirini yaranmasında və … XIV əsr Türk təsəvvuf şeirini   yaranmasında və inkişafında böyük rolu olan   övliya  şairlərdən biri də  Hacı Bayram Vəli (1352-1436 ) olmuşdur. Onun yaratdığı təsəvvuf məzmunlu şeirlər həm  özündən əvvəl  yaranan (Yunus Emre) təriqət poeziyasından  bəhrələnmiş, həm də özündən sonra yazıb –yaradan həm də (Məsələn: Yazıcızadə Məhəmməd Əfəndi hocasını öyərək deyirdi: Cihanın kutbi mahı Hacı Bayram, Cihanın şeyhi, şahı  Hacı Bayram)  təsəvvuf  şeirinə güclü təsiri olmuşdur Hacı Bayram Vəlinin  ünlü bir övliya olacağını hələ şairin dünyaya gəlməzdən əvvəl  haqqında  yaranan yarıhəqiqət, yarırəvayət  olan məlumatlardan görürük.     Bu   rəvayətlər sonradan həqiqətə çevrilərək haqqa   doğru yolçuluq edən övliya şairin əməllərində gerçəkləşdi.  Poeziyasında  təsəvvuf əhlinin  özünü bilməsi  ideyasını təbliğ edən şair  şeirlərinin birində deyir: “bilmək istərsən səni, can içrə ara canı, Keç canından bil onu, sən səni bil, sən səni” Təsəvvuf əhlinin kodlaşmasında ən    mühüm olan amillərdən biri və birincisi özünü bilməsidir. Belə bir  aforizim də var ki, “kəndini bilən, rəbbini bilər” prinsipi təsəvvuf elmində əsasın əsasıdır. Həyatı boyunca  haqqa doğrü yolçuluq edən şair   seyri-süluk boyunca   təsəvvuf  traktoriyası üzrə hərəkət etmişdir. O, təsəvvuf  elminin, sirlərini (şəriət, təriqət, mərifət, həqiqət) mükəmməl bilmiş və həyatı boyunca onlara əməl etmişdir. Həyatından məlum olur ki,  bir pirdən dərs alması,   bir dərgaha    qoyub getdiyi təriqətin sonradam  davamçılarının yetişməsi,   şairin haqqa doğru yolçuluğunun məziyyətlərini   bizə göstərir. Mütəsəvvuf şair  bunların bəzilərini əməli işlərlə yerinə yetirirdisə, bəzilərini isə, yəni Qurani-Kərimin … Daha çox

  • 3. Xuraman Hümmətova Bəhmən qızı (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Türk xalqları ədəbiyyatı)
    Structural Trajectory of Self-Understanding in Hadji Bayram Velis Verses (9134|0,8720417022705078)
    [Xuraman Hummatova]
    XIV əsr Türk təsəvvuf şeirini yaranmasında və … XIV əsr Türk təsəvvuf şeirini yaranmasında və inkişafında böyük rolu olan övliya şairlərdən biri də Hacı Bayram Vəli (1352-1436) olmuşdur. Onun yaratdığı təsəvvuf məzmunlu şeirlər həm özündən əvvəl yaranan (Yunus Emre) təriqət poeziyasından bəhrələnmiş, həm də özündən sonra yazıb-yaradan həm də (Məsələn: Yazıcızadə Məhəmməd Əfəndi hocasını öyərək deyirdi: Cihanın kutbi mahı Hacı Bayram, Cihanın şeyhi, şahı Hacı Bayram) təsəvvuf şeirinə güclü təsiri olmuşdur Hacı Bayram Vəlinin ünlü bir övliya olacağını hələ şairin dünyaya gəlməzdən əvvəl haqqında yaranan yarıhəqiqət, yarırəvayət olan məlumatlardan görürük. Bu rəvayətlər sonradan həqiqətə çevrilərək haqqa doğru yolçuluq edən övliya şairin əməllərində gerçəkləşdi. Poeziyasında təsəvvuf əhlinin özünü bilməsi ideyasını təbliğ edən şair şeirlərinin birində deyir:“bilmək istərsən səni, can içrə ara canı, Keç canından bil onu, sən səni bil, sən … Daha çox

  • 4. Ramilə Bəhlul qızı Dadaşova (Qafqazşünaslıq İnstitutu / AMEA Qafqazşünaslıq İnstitutu)
    Heydər Əliyevin Azərbaycanın Türkiyə İlə Münasibətlərinin İnkişafına Baxışları (10630|0,8685479164123535)
    [Ramile Dadashova]
    Eyni dilə, dinə, oxşar adət və ənənələrə … Eyni dilə, dinə, oxşar adət və ənənələrə malik Azərbaycan və Türkiyə arasında əlaqələrin böyük tarixi vardır. Ümummilli lider Heydər Əliyev Sovet İttifaqının dağılmasından sonra türk dövlətlərinə sahib çıxaraq onların inkişaf etdirilməsi üçün Türkiyənin üzərinə düşən vəzifələr haqqında Qazi Mustafa Kamal Atatürkün vəsiyyətinin yerinə yetirilməsi zamanının gəldiyini, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında iqtisadi, ticarət, elm, mədəniyyət, təhsil sahəsində, bütün başqa sahələrdə əlaqələrin başqa dövlətlərlə olan əlaqələrdən dostluq, qardaşlıq əlaqələri kimi fərqlənəcəyini bildirirdi. Heydər Əliyev beynəlxalq təşkilatlarla, böyük dövlətlərlə əlaqələrdə Türkiyənin dünyadakı nüfuzundan və təsirindən istifadə edərək Azərbaycana kömək edəcəyinə inanırdı. Xüsusən də türkdilli, türk mənşəli respublikaların ümumi toplantısı olan Türk Dövlətləri Başçılarının zirvə toplantılarına önəm verirdi. Belə görüşlərin keçirilməsinin türk dövlətlərinin bir-biri ilə daha sıx əlaqələr yaratmasına müsbət təsiri olduğunu vurğulayırdı. Heydər Əliyev xaricdə olan azərbaycanlıların diasporasının inkişafına, xaricdə təhsil alan tələbələrə, professor və müəllimlər arasında əlaqələrin inkişafına çox ümid bəsləyirdi. Həm iqtisadi nöqteyi-nəzərdən, həm də qardaşlığımızın möhkəmləndirilməsi nöqteyi-nəzərindən Türkiyə ilə iqtisadi əlaqələrin inkişafına üstünlük verirdi. Daha çox

  • 5. Gülnar Vaqif qızı Qasımlı (Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu / Mətbuat tarixi və publisistika)
    патриотизма в современной азербайджанской поэме (7864|0,7405536770820618)
    [ГВ Касумлу]
    В статье последовательно раскрыто содержание патриотизма с … В статье последовательно раскрыто содержание патриотизма с точки зрения тюркского национального самосознания. Отмечено значение пройденного тюркским этносом исторического пути в формировании идей тюркизма, национального единения тюркских народов. Раскрыты особенности жанра поэм в современной азербайджанской литературе. Подчеркнута такая особенность, как обращение к историческим фактам, выдающимся личностям. Создание художественных образов сочетается в поэмах с исторической правдой. В большинстве поэм просматривается собственная позиция авторов, которые стремятся отразить в произведении историческую правду. Daha çox